Մի անգամ Հադրութի Տող գյուղում խաղողի այգիները վնասող վտանգավոր միջատի անունն էր այսպես դուր եկել ինձ՝ ֆիլոքսերա։ Մեկ միլիմետրանոց միջատը սպառնում էր վերացնել խաղողի հսկա տարածքները. ռումբերն ու ականները չէին վերացրել՝ մեկ միլիմետրանոց միջատը սպառնալիք էր։

Տարիներ առաջ, երբ որոշել էի ֆրանսերեն սովորել, անընդհատ ֆրանսերեն գրքեր էի գտնում, առնում էի, անընդհատ առնում էի, այն ժամանակ դեռ օտարալեզու գրականությունը քիչ էր գրախանութներում։ Մի պահ հասկացա, որ ես միայն գրքեր եմ առնում՝ ենթագիտակցաբար բավարարելով ուղեղս ու խաբելով ինձ, թե ինչքան ֆրանսերեն գիրք եմ առնում, այնքան սովորում եմ լեզուն։

Ամենածանոթ չճանաչված հանրապետության ճակատագիրը կարող էր այլ լինել, եթե 1921-ի հուլիսի 5-ին Կավբյուրոյի նախագահ Սերգո Օրջոնիկիձեն ու իր տեղակալ Սերգեյ Միրոնովիչ Կիրովը փոխած չլինեին Կավբյուրոյի որոշումը Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին միացնելու մասին։ Դրանից ընդամենը մեկ օր առաջ՝ հուլիսի 4-ին, Կավբյուրոյի ընդլայնված նիստում որոշվել էր Լեռնային Ղարաբաղը միացնել Սովետական Հայաստանին։

Երեկ ցերեկը Ամստերդամ խաղաղ քաղաքում դանակով զինված երկու մարդ հարձակվել են սուպերմարկետի դրամարկղի վրա՝ կողոպուտի նպատակով։ Այս մասին տեղեկացա ֆեյսբուքյան ընկերներիս մեկի գրառումից, որն ապրում է Հոլանդիայում։ Հարձակման պահին սուպերմարկետում առևտուր անելիս է եղել մեր հայրենակից Մել Դալուզյանը։ Կարողացել է կանխել դրամարկղի աշխատողին վնասելու և կողոպուտի փորձը։ Հոլանդական ԶԼՄ-ները նրա արարքը որակում են հերոսական։ Դալուզյանը դանակի ծանր վնասվածքներ է ստացել և գտնվում է հիվանդանոցում։ Բժիշկները վիճակը գնահատում են կայուն։

Երևանի պետական համալսարանը բարձր վարկանիշային համալսարանների շարքում չկա, բայց այսօր իր հարյուրամյակն է։ Հարյուր տարի առաջ ու հիմա էլ Երևանի պետական համալսարանը տվել է մասնագետներ, անվանի գիտնականներ։ Հայաստանում տեղի ունեցած բոլոր շրջադարձային օրերին համալսարանի ուսանողության վրա է դրվել առաջին ուսանողական քայլը։ Համալսարանում ընդդիմացել են ուսանողների առաջին բողոքի ցույցերին 1965-ին, 1988-ին, 1996-ին 2008-ին, 2018-ին։ Բայց ուսանողական շարժումները միշտ սկսվել են այստեղից։

Ինչի մասին են պատերազմի մասին երգերը

Երկու հարյուր հիսուն հազար դոլարը լավ գումար է։ Հայաստանում հազար հազարավոր մարդու համար երկու հարյուր հիսուն հազար դոլարը կամ հարյուր քսանչորս միլիոն դրամը չտեսնված գումար է։

Տոները միշտ էլ պայմանական են, բացի մի քանիսից։ Մայրերի օրն էլ այդ պայմանական տոներից մեկն է։

«Ֆեյսբուք» սոցիալական ուռկանը բերում է այն, ինչ կա՝ մանրը բաց թողնելով, խոշորը թպրտացնելով ցանցի մեջ։

Շատ կարճ, մի քանի նախադասությամբ ստիպված եմ պատմել տասը տարիների մասին, որովհետև ասելիքս ուղղակիորեն կապված է այդ տարիների հետ: Ես տասը տարի սովորել եմ Ն.Կ. Կրուպսկայայի անվան դպրոցում, անշուշտ, հնչեղ ու ազդեցիկ անուն ուներ մեր դպրոցը:

«Ատմոսֆերան» սրճարան է Օպերայի տարածքում:

Մի խելացի ու ոչ սենտիմենտալ մարդ, որի հետ քննարկում էի Կարեն Ղազարյանի ճակատագրի հարցն ու հնարավոր քայլերն ընդհանրապես և մասնավորապես իմը՝ որպես քաղաքացի, որն ունի մեդիա հարթակի հնարավորություն, ինձ ասաց, որ աղոթքի պես մի բան է չճանաչած մարդու համար անհանգստանալն ու նրան մտքում պահելը, ու մեր չճանաչած աշխարհում դա երևի մարդուն պաշտպանում է։

Չգիտեմորերորդ անգամ սկսեցի նայել «Երջանկության մեխանիկան»։ Երբ արդեն եսիմորերորդ անգամ ես նայում ֆիլմը, բնականաբար, ընթացքին չես հետևում, այլ սկսում ես տեսնել չտեսած դետալները, ֆիլմի մեջ մտնելու փոխարեն նայում ես կողքից, որ տեսնես՝ ինչպես է նայվում օտար աչքով։ Ու տեսա, որ «Երջանկության մեխանիկան», լինելով մեր այն հազվագյուտ ֆիլմերից, որը չի պատմում պատմական ծանր իրողության հետևանք իրականության մեջ մարդու կյանքի մասին, այլ սովորական, ընթացիկ կյանքի մասին է՝ միևնույն է, կին գլխավոր հերոսուհին անչափ տխուր է ամբողջ ֆիլմի ընթացքում։

«Վրեմյան» վերջանում էր, ավարտվում էին Բրեժնևի, Գրոմիկոյի, Գրիշինի, Սուսլովի մասնակցությամբ լուրերը, աֆրիկյան տարազով դիվանագետների աֆրիկյան լեզուներով կարդացած տեքստերն ամփոփվում էին Բուրկինա Ֆասոյի կամ Կոտ դ’Իվուարի առոգանությամբ ռուսերեն մի քանի բառով, կանադացի հոկեյիստների նկատմամբ ունեցած մեր առավելություններն ու մյուս սպորտային նորությունները ոգեշնչված թվարկվում էին, ու սենյակը զրնգուն ողողվում էր «Վրեմյայի» եղանակի տեսության մեղեդիով։

Երբ հինգերորդ կուրսն ավարտելուց անմիջապես հետո գնացել էի աշխատանքի ընդունվելու, ինձ աշխատանքի ընդունող Վահան Իշխանյանը ասել էր՝ ինչի մասին կարող ես գրել, ասել էի՝ բացի մշակույթից, ամեն ինչի։ Ինձ միշտ թվացել է մշակույթը, ասենք՝ օրթոպեդիայի կամ թերմոդինամիկայի պես մի բան է ու մասնագետ պիտի լինես, որ խոսես։ Մի անգամ, չգիտեմ լուրջ էր ասում, թե՝ կատակով, Վ. Իշխանյանն ասաց՝ երևի դրա համար եմ գործի վերցրել, որովհետև բանասիրականից ով գալիս էր, ասում էի՝ ի՛նչ ես ուզում գրել, ասում էր՝ մշակույթի։

Մեր կողքի բակում ժավելի վաճառքի մի ավտոտնակ կար։ Մեր մանկության տարիներին ամեն ինչ դեֆիցիտ էր, նույնիսկ եթե արդյունաբերական քաղաք էր, ու քիմիական հսկայական գործարաններ կային, ժավելը, միևնույն է՝ դեֆիցիտ էր։ Ժավելը կանիստրներով էին վաճառում, որոնց կափարիչները վատ էին փակվում ու ամրացնելու համար մոմլաթե կտոր էին դնում կափարիչի տակ, որ փակվի։ 

Տպավորությունն այնպիսին է, թե մեծերից տանը մարդ չկա։ Հարցը նոր դեմքերի տարիքը չէ։ Բոլորովին։ Բավական երիտասարդ տարիքում էլ են լինում խելացի։ Մենք ապրում ենք՝ քննարկելով հարցեր, որոնք որևէ կապ չունեն մեր պետության կարևոր գործերի հետ։ Քննարկում ենք բուռն, երկարատև, ինչպես միշտ՝ մեծ կիրք դնելով մեր քննադատությունների, թիրախների, իրար բնաջինջ անելու արդեն կենսական պահանջ դարձած գործունեության մեջ։ Արդյունքում՝ մենք քննարկում ենք բաներ, որոնք կարելի է առհասարակ չնկատել, չհնչեցնել, չտեսնել, չիմանալ։ Բայց դրանք են այսօրվա քաղաքական-հասարակական ակտիվություն ցույց տված ու ցույց տվող հանրության բախման նյութը, բախում, որի բեկորներից մարդիկ են վիրավորվում և՝ ընդամենը։ Թեև մարդն է գերագույն արժեքը, սակայն դա այդպես չէ։

Առավոտվա կողմ, երբ ԱԺ նիստը նոր էր սկսվում, «Ֆեյսբուքում» մի նշում էի արել ընդհանրապես տրվող հարցերի մասին ու անմիջապես իմ հին ընկերներից ու միաժամանակ նոր պատգամավորներից մեկից հաղորդագրություն ստացա. «Մեկ էլ սենց ուշադիր առաջին խորհրդարանին են, չէ՞, հետևել, թե՞ սխալվում եմ»։ Ասեմ, որ պատգամավորը ամենաքսանամյաներից չէր, հակառակ դեպքում «թե՞ սխալվում եմ» հարցը չէր լինի։ Հաճելի էր նաև այն, որ մեր քննարկումը, որ կարող էր երկար տևել ու շատ երկարել, ընդհատվեց իր՝ « նիստը սկսվեց, հետո կխոսենք» ոչ անկարևոր նախադասությամբ։