Թեև ՀԱԿ-ի առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հայտարարել էր, որ ամսի 28-ը կդառնա ընդդիմության և իշխանության միջև ջրբաժանի կամ երկխոսության օր, այդուհանդերձ փորձագետներն արձանագրում են, որ քաղաքական երկու ուժերը կարծես թե լեզու են գտնում: Ամենայն հավանականությամբ, «ջրբաժանի օրը» կհետաձգվի:

«Մեր քաղաքական դաշտում կատարվում է կատարյալ «բազար»: Ընդ որում, կարելի է ասել` թուրքական բազար, երևի գիտեք` տարբերությունը ո՞րն է: Երբ սակարկում ես ինչ-որ ապրանքի գին, ապա տապալումը կարող է շատ մեծ լինել: Քաղաքական թուրքական բազար է գնում, որտեղ ամեն մեկն իր ռեսուրսներն է հաշվում»,- «Մեդիալաբին» ասում է քաղաքագետ Երվանդ Բոզոյանը:

Այդուհանդերձ երկու կողմերից կարծես թե ավելի զիջող դերում են երկրի իշխանությունները: Ապրիլի 20-ին դատաիրավական բարեփոխումների առանձին հարցերի վերաբերյալ հրավիրված խորհրդակցության ժամանակ Սերժ Սարգսյանն անդրադարձել է մարտի 1-ի իրադարձություններին:

Կանաչ լույս դեպի Ազատության հրապարակ. ընդդիմությունը սպասում է երրորդ պահանջի կատարմանը

Երեւանի քաղաքապետարարանը ապրիլի 26-ին արտոնել է ընդդիմության` ապրիլի 28-ին Ազատության հրապարակում հանրահավաք անցկացնելու վերաբերյալ իրազեկումը:

Այդ կապակցությամբ Հայ ազգային կոնգրեսի մամլո խոսնակ Արման Մուսինյանը «Մեդիալաբի» հետ զրույցում հայտարարեց, որ ընդդիմությունը համարում է, որ այդպիսով իշխանությունները կատարել են իրենց կողմից առաջադրված երեք պահանջներից եւս մեկը, ինչպես որ մինչ այդ, ըստ Մուսինյանի, կատարել էին մարտի մեկի սպանությունների բացահայտման հրապարակային խոստում տալու հետ կապված իրենց մյուս պահանջը:

«Սակայն, մեր երեք ահանջները ամբողջական փաթեթ են, եւ երեքն էլ պետք է կատարվեն»,- նշեց  Մուսինյանը:

Սամսոն Խաչատրյան. «Ուզում էին ինձ լռեցնել, որ չխոսեմ»

Երեքշաբթի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դահլիճից ազատ արձակված հայտնի բռնցքամարտիկ, ընդդիմադիր ՀԱԿ-ի ակտիվիստ Սամսոն Խաչատրյանը կարծում է, որ իրեն ձերբակալել են ոչ թե հանցանք կատարելու, այլ` ազատ խոսքի համար:

«Ինձ ազատ խոսքի համար են բռնել, որովհետև բոլորն էլ գիտեին, որ ես մեղավոր չեմ»,- «Մեդիալաբի» հետ զրույցում ասում է Սամսոն Խաչատրյանը:

Հիշեցնենք` երեքշաբթի դատարանը Խաչատրյանին մեղավոր էր ճանաչել և դատապարտել 1 տարվա ազատազրկման, սակայն պատիժը պայմանականորեն չէր կիրառել և սահմանել էր մեկ տարվա փորձաշրջան: Խաչատրյանի փաստաբանն արդեն հայտարարել է, որ իրենք բողոքարկելու են դատարանի վճիռը:

Հայաստան-Թուրքիա. Ինչո՞ւ ենք հանդուրժում արձանագրությունները

Եթե սկզբնական շրջանում, հատկապես մինչև 2009-ի ապրիլ 24-ի նախօրեն, Անկարան հայ-թուրքական երկխոսությունը շահարկում էր Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը խոշոր երկրներում չեզոքացնելու նպատակով, ապա այսօր, ինչպես մեկ անգամ ևս ցույց տվեցին օրերս ԵԽԽՎ-ում վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի ու արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուի հայտարարությունները, թուրքական իշխանությունները փորձում են միջազգայնորեն ստեղծել տպավորություն, որ արձանագրությունների վավերացմանը խոչընդոտող միակ խնդիրը Ղարաբաղն է և զիջումներ չանելու հայերի համառությունը:Հայ-թուրքական «ֆուտբոլային դիվանագիտության» ողջ ընթացքում պաշտոնական Երևանը ակնարկում էր, իսկ 2009թ. հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխի ստորագրությամբ, ըստ էության,  վավերացրեց Հայաստան-Թուրքիա այսօրվա սահմանի և Կարսի 1921թ. պայմանագրի օրինականությունը, ինչպես նաև՝ համաձայնվեց պատմաբանների հանձնաժողով ձևավորելուն:

Ստեփանակերտի օդանավակայանը կբացվի ամռա՞նը. բացումը կրկին հետաձգվում է

ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի մամլո խոսնակ Դավիթ Բաբայանը «Մեդիալաբի» հետ զրույցում տարակուսանք հայտնեց այն կապակցությամբ, որ մամուլում շրջանառության մեջ է դրվել հենց մայիսի 9-ը:

«Ոչ մեկը օր չէր նշել, և ես չգիտեմ, թե որտեղի՞ց է շրջանառվել այդ օրը: Բացումը նախատեսված է եղել մայիսին, բայց ոչ թե հենց մայիսի 9-ին: Մեզ համար օրը կամ ամիսը կարևոր չէ, մեզ համար կարևոր է, որ օդանավակայանը լինի ապահով և համապատասխան չափանիշներով կառուցված»,- «Մեդիալաբին» ասել է Բաբայանը` հավելելով, որ հենց այդ պատճառով էլ իրենք կոնկրետ օր չեն նշում:

Լեւոն Տեր-Պետրոսյան. Ապրիլի 28-ը պետք է դառնա կամ երկխոսության սկզբնավորման, կամ էլ` իշխանության ու հասարակության վերջնական ջրբաժանի օր

Հնարավոր է` ապրիլի 28-ը դառնա իշխանությունների հետ երկխոսության սկզբնավորման, կամ էլ՝ իշխանության ու հասարակության վերջնական ջրբաժանի օր: Այդ մասին ապրիլի 8-ին Ազատության հրապարակի իր ելույթում հայտարարել է ՀԱԿ առաջնորդ, նախկին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը:

Հանրահավաքը մեկնարկել է Մատենադարանին հարող տարածքում, ապա ոստիկանների հետ բանակցությունների արդյունքում տեղափոխվել Ազատության հրապարակ: Ինչպես եւ նախկինում ընդդիմությունն ու ոստիկանությունը հանրահավաքի մասնակիցների վերաբերյալ տարբեր թվեր են հաղորդել:

Սպառնալիքներ-հակազդեցություն. Սերժ Սարգսյանը Երեւան-Ստեփանակերտ թռիչքի առաջին ուղեւորը կլինի՞

Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը մարտի 31-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ Երևան-Ստեփանակերտ ավիաթռիչքի առաջին ուղևորն ինքն է լինելու:

Սարգսյանն այդ մասին հայտարարել է Հայաստանում գտնվող Շվեյցարիայի նախագահ Միշլին Կալմի Ռեյի հետ հանդիպումից հետո կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ:

Առանց քաղաքական դիվիդենտների՞. Րաֆֆի Հովհաննիսյանի` հացադուլի վերաբերյալ վերլուծաբանների կարծիքները ծայրաստիճան տարբեր են

«Ժառանգություն» կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը շուրջ 15 օր տևած հացադուլից հետո վեր կացավ Ազատության հրապարակի նստարանից և հայտարարեց «Ազատության ծոմի առաջին արարի ավարտի» մասին:

Քաղաքական տեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը, սակայն, կարծում է, որ Ռաֆֆի Հովհաննիսյանն իզուր 15 օր հաց չկերավ: Միևնույն է, նա ոչնչի չհասավ:

Թեև մարդիկ հուզված էին երեկ Ազատության հրապարակ մտնելու ընդդիմության համարձակությամբ, այդուհանդերձ շատերին հետաքրքրում է, թե ինչո՞ւ ընդդիմությունն ի դեմս Լևոն Տեր-Պետրոսյանի այդպես էլ չմոտեցավ արդեն երեք օր հացադուլի նստած և Ազատության հրապարակի «բացումն արած» «Ժառանգության» հիմնադիր Րաֆֆի Հովհաննիսյանին:

«Չգիտես ինչու, ՀԱԿ-ի լրատվամիջոցները շատ դաժան արձագանքեցին այն հանգամանքին, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հստակ ծրագրով մտավ Ազատության հրապարակ և իր հետևից բերեց շատերին, որոնք եկան նրան սատարելու: Փաստորեն այնպես ստացվեց, որ Ազատության հրապարակը բաց էր բոլորի համար, բացի ՀԱԿ-ի առաջնորդներից»,- «Մեդիալաբին» ասում է Ստեփան Սաֆարյանը:

«Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավարի կարծիքով` ՀԱԿ-ը, ժողովրդի ոգևորությունից դրդված, մտավ Ազատության հրապարակ, այս քայլն անվանեց վերանվաճում, բայց չցանկացավ դափնիները կիսել Րաֆֆի Հովհաննիսյանի հետ:

Հասարակական մեծ հնչեղություն ստացած Զարուհի Պետրոսյանի սպանության գործով դատավարությունը թեև շարունակվում է, սակայն փաստաբան Գոռ Մարգարյանի խոսքով` պաշտպանության կողմն ամեն ինչ անում է, որ գործընթացը ձգձգի:

«Դատական գործընթացն անցավ ձևական դատավարական ձգձգումների ֆոնի վրա, որը պաշտպանության կողմը կիրառում է ընդամենը ժամանակ ձգելու համար»,- «Մեդիալաբին» ասում է Զարուհի Պետրոսյանի իրավահաջորդի փաստաբան Գոռ Մարգարյանը:

Մարտի 16-ին Մասիս քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանում տեղի ունեցավ Զարուհի Պետրոսյանի սպանության մեջ մեղադրվող Յանիս Սարկիսովի դատավարությունը:

Մինչ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը ընդդիմության եւ իշխանության համար կռվախնձոր դարձած «Ազատության» հրապարակում շարունակում է հացադուլը, շատ վերլուծաբաններ համոզված են, որ նման քայլերով «Ժառանգությունը» փորձում է հասարակության ուշադրությունը գրավել:

«Հասարակությունը խորապես դժգոհության մեջ է: Եվ մի քանի խողովակների միջոցով արտահայտում է իր բողոքը` դա կլինի «Բարգավաճ Հայաստանը», դա կլինի ՀԱԿ-ը… Բնականաբար, «Ժառանգությունն» ուզում է այս խողովակներից մեկը լինել»,- «Մեդիալաբին» ասում է քաղաքագետ Երվանդ Բոզոյանը:

Մարտի 15-ին ընդդիմադիր «Ժառանգություն» կուսակցության հիմնադիր, նորանկախ Հայաստանի առաջին արտգործնախարար Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հայտարարեց, որ հացադուլ է սկսում:

Ստեփանակերտի թիվ 8 դպրոցում ռուսաց լեզվի ուսուցչուհի Ալմազ Սաբիրի Կասումովան թեև ամուսնու ազգանունն է կրում` Անտոնովա, սակայն բոլորը նրան որպես Ալմազ Սաբիրովնա են ճանաչում: Ալմազ Սաբիրովայի կապտականաչավուն աչքերն ամեն անգամ կարոտով ու թախիծով են լցվում, երբ հիշում է ընտանիքի անդամներին:

«Մամաս հայուհի էր, պապաս` ադրբեջանցի, բայց ես ծնվել ու ապրել եմ Ստեփանակերտում, բնիկ էստեղից եմ»,- ասում է նա ու խուսափում քույրերի ու եղբայրների անունները տալուց:

58 ամյա Ալմազն ասում է, որ մանկուց երազել է ռուսաց լեզվի ուսուցչուհի դառնալ և երջանիկ է իր աշխատանքով, ընտանիքով ու թոռներով, սակայն նրա համար կյանքը բաժանվում է երկու շրջանի` մինչև հակամարտությունն ու դրանից առաջ:

Ընդդիմադիր ակտիվիստ, ԽՍՀՄ, Եվրոպայի և աշխարհի բազմակի չեմպիոն Սամսոն Խաչատրյանի ձերբակալությունը փորձագետները կապում են ներքաղաքական զարգացումների հետ:

«Սերժ Սարգսյանը փորձում է մանեւրել. մի կողմից մեղմ գնահատականներ է հնչեցնում ընդդիմության հասցեին, մյուս կողմից` գնում է նման քայլերի, փորձում է ուժ ցույց տալ»,- վերջին իրադարձությունների մասին «Մեդիալաբին» ասում է անկախ քաղաքական վերլուծաբան Երվանդ Բոզոյանը:

Կիրակի` մարտի 13-ին, Խաչատրյանը «Դինամո» մարզադաշտի հարակից տարածքից ձերբակալվել և ոստիկանության Կենտրոնի քննչական բաժին է տարվել: Երկուշաբթի նրան տեղափոխել են ժամանակավոր պահման մեկուսարան: Նրա դեմ քրեական գործ է հարուցվել Քր. օր.-ի 316-րդ հոդվածի 1-ին մասով` ոստիկանության աշխատակիցներին դիմադրություն ցույց տալու հատկանիշներով:

Լիտվիայից, Ֆինլանդիայից և Էստոնիայից Հայաստան ժամանած եւ մուտքի արտոնագիր չստացած լրագրողների խմբի ղեկավար Անդրիուս Բրոկասն ակնհայտ սադրանք է որակել իր և իր գործընկերների նկատմամբ Հայաստանի լրատվամիջոցներում տեղ գտած հրապարակումներ, ուր նրանց է վերագրվում Ադրբեջանի վերին օղակների հետ սերտ կապերի մեջ լինելը:

«Իմ և իմ գործընկերների դեմ ներկայացված մեղադրանքները բացարձակապես անհիմն են և բացահայտ սադրանք: Ցանկանում եմ պարզաբանել, որ անցյալ տարվա գարնանը մենք իրոք պայմանագիր ենք ունեցել ադրբեջանական կողմի հետ` «Նոտր դամ դե Պարի» մյուզիքլի հյուրախաղերի կազմակերպման համար:Մենք նման բազմաթիվ ծրագրեր ենք իրականացրել Բաքվում, ինչպես նաև Լեհաստանի, Լատվիայի, Ֆինլանդիայի, Հնդկաստանի և այլ երկրների մայրաքաղաքներում»,- «Մեդիալաբին» գրել է Բրոկասը` հավելելով, որ իրենց համագործակցությունը Ադրբեջանի մշակույթի նախարարության հետ այդքանով ավարտվել է:

Չնայած տարածքում կատարված վերականգնողական աշխատանքներին` բնապահպանների և միջազգային ու տեղական կազմակերպությունների անհանգստության տեղիք տված Երևանի ծայրամասում գտնվող Նուբարաշենի թունաքիմիկատների գերեզմանոցի անվտանգության հարցը, ըստ փորձագետների, մնում է «խիստ մտահոգիչ»:

«Անձրևները լվանում են թունավոր նյութերը և դուրս բերում ստորգետնյա և վերգետնա միջավայր,- այսօր լրագրողների հետ ունեցած հանդիպման ժամանակ ասել է «Հանուն մարդկային կայուն զարգացման» ՀԿ նախագահ Կարինե Դանիելյանը,- իսկ այստեղից գալիս է հողի աղտոտում, սննդային շղթայի աղտոտում»:

«Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի» ՀԿ փորձագետ, հիգիենայի և էկոլոգիական ռիսկերի բաժնի ղեկավար Լիլիկ Սիմոնյանը «Մեդիալաբի» հետ կիսել է իր մտահոգությունները` նշելով, որ իրավիճակն իրոք շատ դժվար է, և եթե «շուտափույթ լուծում չտրվի, լուրջ մարտահրավեր է տեղի բնակավայրերի և շրջակա միջավայրի համար»:

Հուշարձանների պահպանությամբ զբաղվող մասնագետները մեղադրում են կառավարությանը երկրի հարուստ պատմամշակութային ժառանգությունն անուշադրության մատնելու մեջ` նախազգուշացնելով, որ հազարավոր հուշարձաններ այժմ ոչնչացման եզրին են:

«Եթե այսօր հրատապ չմիջամտենք, ապա վաղը հսկայական գումարներ ենք ծախսելու դրանք վերականգնելու համար», - ասում է Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող ՀԿ նախագահ, պատմաբան, հուշարձանագետ Սամվել Կարապետյանը:

Երկրում հաշվառված ավելի քան 24 000 հուշարձանների 50 տոկոսն այսօր ունի հրատապ վերականգման, մյուսները` անհապաղ ամրացման կարիք: Վերականգնման է ենթակա նույնիսկ Էջմիածնի Մայր տաճարը, որի հատակում կուտակված ջրերն այսօր սպառնում են կառույցի հիմքին:

Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Մարի Յովանովիչի վերջին ելույթը տարատեսակ արձագանքներ է գտել Հայաստանում թե´ փորձագետների և թե´ քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչների շրջանում: Փետրվարի 28-ին Երևանի պետական համալսարանում հանդես գալով «Քաղաքացիական հասարակությունը Հայաստանում» թեմայով զեկույցով` տիկին դեսպանն ասել է, թե «դուք չեք կարող ապրել ձեր ուզած երկրում, եթե չգործեք»:

«Երբ կա ազատություն, քաղաքացիական հասարակությունը կարող է սարեր տեղաշարժել: Կառավարությունները երբեմն կուզենային, որ այդ սարերն հենց իրենց տեղերում էլ մնային, սակայն երբ քաղաքացիական հասարակությունն ունի բավարար օժանդակություն` մղելու կառավարությանը դեպի հիմնարար փոփոխություններ, դա հստակ նշան է, որ եկել է սարը տեղաշարժելու ժամանակը»,- իր խոսքում ասել էր տիկին Յովանովիչը:

Մարտիմեկյան արյունալի իրադարձություններից ուղիղ երեք տարի անց Երևանը` ի դեմս ընդդիմության, կրկին թնդում էր բազմահազարանոց հանրահավաքային բացականչություններից:

Թեև առավոտից հաղորդվող` տրանսպորտային խոչընդոտների մասին լուրերին, որոնք ոստիկանությունը համառորեն հերքում էր, մարտիմեկյան հանրահավաքը վերջին երկու տարվա ընթացքում թերևս ամենաբազմամարդն էր: Ընդդիմության գնահատականներով` մասնակիցների թիվը գերազանցում էր 50 հազարը, ոստիկանությունը հաղորդում էր 10 հազարի մասին:

«Այսօրվանից Հայ ազգային կոնգրեսի հանրահավաքները ընթացիկ քաղաքական ակցիաներից վերածվում են հասարակության ինքնակառավարման յուրատեսակ ֆորումի՝ օժտված որոշումներ կայացնելու և դրանք գործադրելու լիակատար իրավասությամբ,- Մատենադարանի հարթակից հայտարարել է ընդդիմադիր առաջնորդ, առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը:

30-ամյա Թամարը գորիսաբնակ, ծնունդով խնձորեսկցի Լևոն Հարությունյանի և ադրբեջանուհի Թամարայի թոռն է: Նրա սկեսուրը՝ տիկին Ժենյան, երբեք չի թաքցնում հարսի նկատմամբ իր վերաբերմունքը:

«Մինչև ամուսնանալը տղայիս ասում էի՝ տե´ս, հա, մի´ ուշացնի, Թամարին մենակ դու չես տեսնում: Ասեմ, որ մինչ այդ աղջիկս՝ Սաթենիկը, արդեն այդ օջախում հարս էր: Մենք նրանց վաղուց գիտեինք: Տատը շատ ձիգ, պինդ ընտանիք պահող կին էր»,-պատմում է Ժենյան:

Իսկ երբ տիկին Ժենյան խոսեց ազգային պատկանելության մասին, խոսակցությանն արագ միացավ նաև հարսը` Թամարը:

Մինչ շատերը կանխատեսումներ են անում փետրվարի 28-ին «Ժառանգություն» խմբակցության ամբողջ կազմով ԱԺ նիստը բոյկոտելու հետագա զարգացումների շուրջ, վերլուծաբանները տեղի ունեցածը որակում են որպես «ուշադրություն հրավիրելու միջոց»:

ԱԺ նիստի ժամանակ «Ժառանգություն» խմբակցությունն ամբողջ կազմով լքել է ԱԺ դահլիճը, որից հետո նրանք հայտարարել են, որ վարչության նիստ են հրավիրելու` իրենց անելիքները պարզելու համար:

Նման քայլի պատճառ էր դարձել այն, որ ԱԺ փոխխոսնակ Սամվել Նիկոյանը կեսից անջատել է Հովհաննիսյանի բարձրախոսը` հնարավորություն չտալով վերջինիս ելույթ ունենալ: Հովհաննիսյանն իր դժգոհությունն է հայտնել օրեր առաջ իշխանական կոալիցիայի կողմից նորացված համաձայնագրի վերաբերյալ` որակելով այն որպես «հակասահմանադրական, հակաիրավական մի հուշագիր»: