Փոքր Թատրոնի բեմում արդեն երկրորդ ներառական ներկայացման պրեմիերան էր: Այս անգամ դերասանները բեմ էին բարձրացրել`պատմելու Հայոց ցեղասպանությունը վերապրածների անցած դժվարին ուղու, կորցրած հայրենիքի կարոտի ու նոր երկրում սեփական ինքնության վերագտնման ճիգերի մասին:
Հյուծված, ինքնամփոփ, անտարբեր ու անտրամադիր 79-ամյա Ամալյա Նազարեթյանն, ըստ հարևանների, լրիվ փոխվեց երկու տարի առաջ տեղի ունեցածից հետո. 2013 թ. մայիսի 16-ին ոստիկանության միջամտությամբ Երևանի Կոմիտասի պողոտայի իր բնակարանից միայնակ կնոջը հարկադիր բուժման տեղափոխեցին հոգեբուժարան` պատճառաբանելով նրա «ոչ ադեկվատ» պահվածքն ու «զառանցանքը կոնկրետ մարդկանց նկատմամբ», իսկ մեկ ամիս անց բարձրացած հասարակական աղմուկի շնորհիվ ազատ արձակեցին:
«Հայկական Ժամանակ» -Երբ սեպտեմբերի 3-ի երեկոյան լրահոսում ադրբեջանական զինուժի կողմից Տավուշի մարզի գյուղերի գնդակոծությունների մասին լուրեր հայտնվեցին, «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նախագահ Արայիկ Հարությունյանի, կուսակցության վարչության անդամ Ալեն Սիմոնյանի, կուսակցության անդամ Կարո Ղուկասյանի հետ՝ իրադարձությունների թատերաբեմ մեկնելու որոշում կայացրեցինք:
Անուշը 20 կմ քայլելով հասել է Երևան` ընկերոջ մոտ գիշերելու, որովհետև տանից նրան վտարել էին, քանի որ խոստովանել էր, որ աղջիկների է սիրում:
Վարդան Հովհաննիսյանին շատերը հիշում են դեռեւս երբ նա փոքր տղա էր: Ութ տարեկանից տղան սկսել ծաղիկներ վաճառել` ընտանիքին նեցուկ լինելու համար: Վարդանը նշում է, որ նաեւ շատ է սիրում նվիրել: Ներկայումս նա միակն է Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում, որը ծաղիկներ է առաքում մոտոցիկլետով եւ մարդկանց դրական եւ պայծառ հույզեր պարգեւում:
Այսօր ՀՀ-ում գործում է ներառական կրթություն իրականացնող 170 դպրոց և մինչև 2025 թվականը Հայաստանում պետք է ներառական կրթություն ներդրվի հանրապետության բոլոր դպրոցներում:
«Հաշմանդամություն ունեցող անձանց շահերի պաշտպանության ազգային դաշինք» իրավաբանական անձանց միությունը և «Անկախ կյանքի հայկական ցանցը», որոնք համախմբում են 38 հասարակական կազմակերպություն Հայաստանի բոլոր մարզերից, ներկայացնում են համատեղ հայտարարություն՝ հայտնելով իրենց մտահոգությունները վերջերս լայն տարածում գտած դրամահավաքների վերաբերյալ։
Եթե դուք ուզում եք իմանալ, թե ինչպես է գերմանուհին փորձել կրծքով սպանել իր սիրելիին, ինչպես է Զիմբաբվեում սեքսի ժամանակ մահացած մարմնավաճառուհին վերակենդանացել թաղման ժամանակ, ինչպես կարելի է կանանց էքստազի հասցնել քթի միջոցով, կամ թե ինչպես է տղամարդն առանց առնանդամի քնել հարյուրավոր կանանց հետ եւ ավելին կարող եք իմանալ հայկական օնլայն լրատվամիջոցների «յուրահատուկ» լրահոսից:
2015թ․ հունիս ամսին էլեկտրաէներգիայի սակագների թանկացման դեմ բողոքի կուլմինացիան Բաղրամյան պողոտան էր, որտեղ կուտակվել էր ոչ միայն զայրույթի, ըմբոստության և պայքարի լիցք, այլ իշխանական բռնությանը երևակայական բռնությամբ հակազդելու լիցք. պայքարող հարթակը լի էր սեռական այլաբանություններով: Սեռական հայհոյանքներով կարգախոսները, տղամարու սեռական օրգաններին հղող խորհրդանիշները և դրանց անքննադատ տիրաժավորումը թե՛ հանրությունների, թե՛ զանգվածային լրատվամիջոցների կողմից, ոչ միայն դարձնում էին պայքարող հարթակը քաղաքականապես սնանկ, այլ այն նույնացվում էր ֆալոգցենտրիկ իշխանության բռնակալ հռետորությանն ու գործողություններին, որոնք կիրառվում են կանանց, կանացիին վերաբերող դրսևորման, նույնասեռականների, ինչպես նաև փակ հաստատություններում (բանտեր, բանակ) գտնվող առավել խոցելի տղամարդկանց խմբերի և ինքնության «ուրիշ» տիպերի նսեմացման համար։
Բժիշկները Լուսինեին խորհուրդ էին տվել հրաժարվել երեխայից, երբ հղիության ժամանակ նրա մոտ ՄԻԱՎ էր հայտնաբերվել:
ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամը 2010 թվականին հրապարակել է «Համապետական հարցում Հայաստանում կանանց նկատմամբ ընտանեկան բռնության վերաբերյալ 2008-2009» ամփոփագիրը, որտեղ արձանագրվում է, որ «կանանց դեմ բռնությունը սովորական երևույթ է Հայաստանում»: Ըստ հարցման արդյունքների՝ կանանց 61.0%-ը ենթարկվել է վերահսկողական վարքի, 25.0%-ը ենթարկվել է հոգեբանական բռնության/չարաշահման, 8.9%-ը՝ ֆիզիկական բռնության, 3.3%-ը՝ սեռական բռնության: Կանանց 9.5%-ը ենթարկվել է ֆիզիկական կամ սեռական բռնության:
Երբ տասն օր առաջ մի խումբ երիտասարդներ ինքնաբուխ կերպով հավաքվեցին Երևանի Ազատության հրապարակում՝ դեմ արտահայտվելու էլեկտրաէներգիայի սակագնի նախատեսվող բարձրացմանը, ոչ մեկի մտքով չէր կարող անցնել, որ նրանց բողոքի ակցիան բուռն արձագանքի կարժանանա ամբողջ աշխարհում:
Վերջին օրերին Երեւանում ծավալվող իրադարձությունների վերաբերյալ մտահոգություն է հայտնել Ն.Ս.Օ.Տ.Տ.Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսը`վկայակոչելով Անթիլիասի մամուլի ծառայությունը, հաղորդում է «Արմենպրեսը»:
Փոքրիկ Կարինեն դեռ դպրոց չի հաճախում. նա ամեն օր հստակ ժամանակացույցով դեղահաբեր է խմում, երբեք չի մոռանում դրանց խմելու ժամը: Կարինեն գիտի, թե վիտամիններ է ընդունում, որպեսզի առողջ մեծանա, բայց դրանք վիտամիններ չեն, հակառետրովիրուսային դեղահաբեր են՝ ՄԻԱՎ-ը (մարդու իմունային անբավարարության վիրուսը) օրգանիզմում թուլացնելու համար: Փոքրիկ աղջնակը չգիտի էլ՝ ինչ բան է ՄԻԱՎ-ը, չգիտի էլ, որ այդ դեղահաբերն ամբողջ կյանքում պիտի խմի: Աղջիկը մոր դեղահաբերի խմելու ժամն էլ երբեք չի մոռանում, ամեն օր մորը հիշեցնում է՝ «մամ, վիտամիններդ խմելու ժամն է, հեսա բերեմ՝ խմի»: Կարինեի մայրն էլ է հակառետրովիրուսային հաբեր ընդունում. նա էլ ՄԻԱՎ ունի:
ԱՄՆ դեսպանությունը, Հայաստանում Եվրամիության պատվիրակությունը, Բրիտանական դեսպանությունը, ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակը, Եվրախորհրդի երևանյան գրասենյակը և Միավորված ազգերի կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակը «Կոնգրես» հյուրանոցում տեղի ունեցած Համընդհանուր իրավունքների մրցանակաբաշխության ընթացքում իրենց գնահատանքը հայտնեցին այն անձանց, ովքեր հանդես են գալիս Հայաստանում մարդու իրավունքների, հաշվետու կառավարման, քաղաքացիական ակտիվության, տեղական ինքնակառավարման ոլորտի բարեփոխումների ու ազատ խոսքի խթանման դիրքերից: Համընդհանուր իրավունքների մրցանակաբաշխությունը մի շարք օտարերկրյա առաքելությունների առաջին համատեղ նախաձեռնությունն էր, որով 2012թ.-ից նշանավորվում են մարդու իրավունքների առաջխաղացման ոլորտում Հայաստանի քաղաքացիական իրավունքների ակտիվիստների, պետական պաշտոնյաների, լրատվամիջոցների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների ունեցած ներդրումները: Միջոցառմանը մասնակցում էին Հայաստանի Հանրապետության պետական պաշտոնյաներ, օտարերկրյա դիվանագետներ, հասարակական կազմակերպությունների և ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչներ:
Գյումրեցի 41-ամյա Գայանե Նիկողոսյանը (ազգանունը փոխված է) միայն վերջին տարիներին է, որ առանց ամուսնու թույլտվության կամ իմացության կարող է տանից դուրս գալ գնումների կամ հյուր գնալ։ Նրա խանդոտ և ավանդապահ ամուսինը ավելի երիտասարդ տարիներին համարել է, որ միայնակ դուրս գալու դեպքում իր գեղեցիկ կնոջը օտար տղամարդիկ կարող էին «այլ աչքով» նայել, հետևաբար Գայանեի շփումը արտաքին աշխարհի հետ եղել է միայն ամուսնու ուղեկցությամբ և ամուսնուն հարմար ժամանակ։
Անդառնալի հոգեկան ցավը, խաբված լինելու բութ զգացողությունը եւ ուշաթափության հասցրած անելանելի վիճակը ամուսնանալուց մի քանի ամիս անց բաժին հասան 29-ամյա Կարինե Խաչատրյանին (անուն ազգանունը փոխված է), երբ պարզվեց, որ ամուսինը իմանալով իր ՄԻԱՎ ունենալու մասին, վարակել է նաեւ կնոջը:
«է~, ինչե~ր եմ քաշել կիսուրիս ձեռը, ճիշտ չնստեցիր` խփում էր, սիրուն չնայեցիր` խփում էր, աչքին երևում էիր` ուրեմն պարապ ես մնացել, էլի խփում էր, աչքին չէիր երևում` իրան մոռացել ես` խփում էր, ամբողջ օրը խփում էր, իրիկունն էլ ստեր էր պատմում, կռիվ սարքում, որ մարդուս ծեծով օրս մթնի»,- կարճ ընդհատումներով, բայց երկար պատմում է Նազիկ տատն իր կյանքի անիրական թվացող պատմությունները, բայց հիշողություններում չարություն չկա, միայն ցավ ու տառապանք:
Մաթևոսյանական «Աշնան արևի» մի շող էլ 70-ամյա Նազիկ տատն է, որ ինչպես և Աղունը, սկեսրոջ երեսով է տալիս իրեն հասցրած վիրավորանքները, տատն էլ հատ-հատ հիշում է ջահել ժամանակվա գլխովն անցած ու թեթևացնում սիրտը: «Ես ամեն ինչ արեցի, որ իմ հարսն ավելի լավ ապրի, տղաս հանգիստ ու խաղաղ լինի»,- ասում է Նազիկ Առաքելյանը, որ տղային ամուսնացնելուց հետո որոշեց ամուսնու հետ մենակ ապրել, և ո´չ ամուսնու մահը, ո´չ էլ տղայի ու հարսի հորդորները չկարողացան փոխել որոշումը:
Սկեսուր-հարս կռիվը հավերժական պայքար է, ու թեև տարիների ընթացքում փոփոխություններն ու փոխհարաբերությունների տարբերություններն ակնհայտ են, այնուամենայնիվ, խնդիրն այսօր էլ կա` այլ շեշտադրումներով ու զարգացումներով:
«Նախկինում մարդիկ ավելի հանդուրժող էին ընտանեկան հարաբերություններում, որովհետև իրենց դերն ընտանիքում այլ կերպ էին պատկերացնում, իսկ այսօր կինն այլ կերպ է մտածում,- ասում է սոցիոլոգ Զարուհի Օհանջանյանը: - Առաջ նա պատրաստ էր այն ամենին, ինչին բախվում էր, հիմա ժամանակները փոխվել են, կինն ավելի լավ գիտի իր իրավունքները, և երբ դրանք խախտվում են, ավելի շուտ է ըմբոստանում»:
44-ամյա Ալլա Բաբայանը, ում այդպես էլ չէր հաջողվել ամուսնանալ եւ ընտանիք կազմել, շուրջ երկու տարի առաջ որոշեց արմատապես փոխել իր կյանքը եւ արհեստական բեղմնավորման միջոցով երեխա ունենալ:
