Վերջին շրջանում գնալով ավելի է թեժանում հայ-ադրբեջանական հակամարտության հռետորաբանությունը: Այլ խոսքով՝ թեև ռազմական լուրջ բախումներ արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում և հայ-ադրբեջանական սահմանին չեն եղել (մեկ միջադեպ է գրանցվել հուլիսի 26-ին. Արցախի ՊԲ զորամասերից մեկի պահպանության տեղամասում հակառակորդի կողմից արձակված կրակոցից հրազենային վիրավորում է ստացել ՊԲ զինծառայող), այդուհանդերձ, ղարաբաղյան հակամարտության կողմերի (մի կողմից՝ Հայաստանի և Արցախի, մյուս կողմից՝ Ադրբեջանի) ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը վերջին մեկ-երկու շաբաթվա ընթացքում մի քանի հայտարարություններ են արել միմյանց ռազմական շեշտակի կամ պատժիչ, կործանիչ հարվածներ հասցնելու մասին: Խոսքը հատկապես պաշտպանության նախարարների հայտարարությունների մասին է:

Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մեջ վերջին շրջանում տեղի են ունենում որոշակի փոփոխություններ, որոնք ունեն և՛ դրական, և՛ ռիսկահարույց միտումներ:

Հունիսի 17-ից 23-ն ընկած ժամանակահատվածում արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գոտում հակառակորդը հրադադարի պահպանման ռեժիմը խախտել է շուրջ 150 անգամ, որի ընթացքում, տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից, հայ դիրքապահների ուղղությամբ արձակել է ավելի քան 1500 կրակոց՝ արևելյան և հյուսիսային հատվածներում կիրառելով նաև ձեռքի հակատանկային նռնականետեր:

Հայաստանի նոր կառավարության ձեւավորումից անցել է մեկ ամիս: Մայիսի 12-ին ՀՀ արտգործանախարար նշանակվեցԶոհրաբ Մնացականյանը։ 2008-2018 թվականներին այդ պաշտոնը զբաղեցրել է Էդվարդ Նալբանդյանը։ Նոր կառավարության և նոր արտգործնախարարի նշանակումից հետո հարց է ծագում, թե ինչպիսին է լինելու ՀՀ արտաքին քաղաքականությունը նոր կառավարության օրոք, և ինչպես է այն տարբերվելու նախորդ կառավարության ծրագրից։

Վերջին ամիսներին էապես սրվել է իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանի Նախիջևանի հատվածում: Ապրիլին ՀՀ Պաշտպանության նախարարության մամուլի ծառայությունը հաղորդեց, որ ապրիլի 7-8-ի գիշերը նախիջևանյան հատվածում ադրբեջանական զինված ուժերը մի քանի անգամ խախտել են հրադադարի ռեժիմը և կրակ արձակել հայկական զինված ուժերի ուղղությամբ: ՀՀ զինված ուժերը պատասխան գործողություններով լռեցրել են հակառակորդին։ Այս միջադեպից հետո հայ որոշ ռազմական փորձագետներ կարծիք հայտնեցին, թե ադրբեջանական կողմը նման գործողություններով պատրաստվում է փակել դեպի Արցախ տանող երկու ճանապարհները՝ Վարդենիս-Մարտակերտ և Երևան-Գորիս-Ստեփանակերտ:

Հենց այդպես. հարյուրավոր ռուս զբոսաշրջիներ բառացիորեն փողոցում են հայտնվել՝ հանգստանալու նպատակով Աբխազիա գալով: Նրանք բոլորն ուղեգրերը գնել են համացանցով, ինչպես պարզվել է, աբխազական հայտնի հանգստավայրերի կեղծ կայքերում:

Նախիջևանի հատվածում ադրբեջանական կողմի դիրքերի առաջբերումը մտահոգիչ փաստ է, որոշակի խնդիրներ է առաջացնում հայկական կողմի համար, բայց առանձնապես նոր վտանգ չի ստեղծում: «Մեդիալաբի» հետ զրույցում նման դիտարկում է անում «Մոդուս Վիվենդի» կենտրոնի ղեկավար Արա Պապյանը:

Այսօր Հայաստանում նշվում է Առաջին Հանրապետության հիմնադրման 100-ամյակը: Այդ օրերին են տեղի ունեցել նաև մայիսյան հերոսամարտերը: Դրանցից ամենաուշագրավը Սարդարապատի ճակատամարտն էր, որի մասին ստորև կներկայացնենք քիչ տարածված փաստեր.

Գազայի հատվածում տեղի ունեցող վերջին իրադարձությունների ֆոնին վատթարացած թուրք-իսրայելական հարաբերությունների համատեքստում նորից շահարկվում է Հայոց Ցեղասպանության ճանաչման հարցը:

Հայկական ԱԷԿ-ի առաջին էներգաբլոկը շահագործման հանձնվեց 1976 թվականի դեկտեմբերին, երկրորդը (այժմ գործողը)` 1980-ի հունվարին։ Նախագծման ու շինարարական աշխատանքներում բացառիկ դեր է ունեցել ակադեմիկոս Անդրանիկ Պետրոսյանցը։ Նա պնդեց ու հասավ այն բանին, որ ՀԱԷԿ-ում պետք է տեղադրվի միայն ВВЭР-400 տիպի ռեակտոր, Մոսկվայից առաջարկված РБМК (реактор большой мощности канальный) տիպի ռեակտորի փոխարեն։ Բանն այն է, որ Մոսկվային, ամենայն հավանականությամբ, ավելի շատ հետաքրքրում էր ատոմակայանի հզորությունը, քան անվտանգությունը։ Այդ պնդումը ճակատագրական կարևորություն ունեցավ հայաստանցիների համար:

Հայաստանի նախագահն անցյալ շաբաթ վերջապես պաշտոնապես չեղյալ հայտարարեց տխրահռչակ հայ-թուրքական արձանագրությունները Ազգային անվտանգության խորհրդի նիստում: Նախագահ Սարգսյանը 2009 թվականից ի վեր մի շարք հայտարարություններ էր արել, նախազգուշացնելով, որ արձանագրությունները կհանի Ազգային ժողովի օրակարգից, եթե Թուրքիան կարճ ժամկետում դրանք չվավերացնի: Սերժ Սարգսյանը վերջին նման նախազգուշացումն արեց նախորդ տարվա սեպտեմբերին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում, իր ելույթի ժամանակ հայտարարելով, որ չեղյալ կհայտարարի արձանագրությունները մինչև 2018 թ. գարունը:

Խորհրդային Միությունում առկա գրաքննությունը, որը տարածվում էր նաև մշակույթի վրա Հայաստանի Հանրապետության անկախացումից հետո կարծես թե վերացավ: Սակայն, վերջին շրջանում ականատես ենք լինում հակառակ գործընթացի:

Փետրվարի 21-ին Բրյուսելում Եվրոպական Միության արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով ԵՄ բարձր ներկայացուցիչ և Եվրոպական հանձնաժողովի փոխնախագահ Ֆեդերիկա Մոգերինին և ՀՀ Արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը ստորագրեցին «ԵՄ-Հայաստան Գործընկերության առաջնահերթություններ» վերնագիրը կրող փաստաթուղթը։

Հունվարի  31-ին «Էկոնոմիստ Ինթելիջենս Յունիթ» բրիտանական հեղինակավոր հետազոտական և խորհրդատվական ընկերությունը հրապարակեց իր ամենամյա հաշվետվությունը ժողովրդավարության վերաբերյալ։ «Ժողովրդավարության ինդեքս-2017» վերնագիրը կրող զեկույցը ներկայացնում է ամփոփ տեղեկատվություն աշխարհի 165 երկրներում և 2 տարածքային միավորներում ժողովրդավարության միտումները նախորդ տարվա ընթացքում։ Ինչպես միշտ զեկույցը տեղեկություններ է պարունակում նաև Հայաստանի մասին։

Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության՝ «Եվրասիական տնտեսական միության մասին» 2014թ. մայիսի 29-ի պայմանագրին միանալու վերաբերյալ» պայմանագրի՝ ՀՀ-ին տրամադրվում է ԵԱՏՄ միասնական մաքսային սակագներին (այսուհետ՝ ՄՄՍ) անցնելու անցումային շրջան՝ մինչև 2022թ., որի ընթացքում առավել շոշափելի ու կարևոր մոտ 770 ապրանքատեսակների ՄՄՍ-ից տարբերվող մաքսային դրույքաչափերը պետք է աստիճանաբար հարմարեցվեն դրան:

Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի՝ հունվարի 15-ի տարեկան ամփոփիչ ասուլիսի ժամանակ արած հայտարարությունը, թե ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորումը պահանջում է փուլային մոտեցում, հետաքրքիր իրավիճակ է ստեղծել ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացում:

ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի տարեկան ամփոփիչ ասուլիսի ժամանակ ղարաբաղյան կարգավորման վերաբերյալ արած հայտարարությունը հետաքրքիր արձագանք ստացավ Հայաստանում:

Հայաստանի դեմ ռուսական հեռուստաընկերությունների քարոզչության նոր ալիքը սկսվեց Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրի ստորագրման կապակցությամբ։ Ռուսական հեռուստաընկերությունները նաև սուտ տեղեկություններ տարածեցին, իբր Եվրոպական Միությունը պարտադրում է Հայաստանին զորքերը դուրս բերել Արցախից։

Հոկտեմբերի 30-ին պաշտոնապես գործարկված Կարս-Ախալքալաք-Բաքու երկաթուղու (հայտնի է նաև որպես Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղի, այսուհետ՝ ԲԹԿ) միջոցով Թուրքիայի հետ ցամաքային կապերն ամրապնդելուց հետո, Ադրբեջանը փորձում է զարգացնել տրանսպորտային հաղորդակցությունն ու առևտրատնտեսական համագործակցությունը հարևան երկրների հետ նաև այլ ձևաչափերում՝ միաժամանակ փորձելով ծառայեցնել բոլոր այս ծրագրերը Հայաստանի տնտեսական շրջափակումն ու մեկուսացումը տարածաշրջանում խորացնելու իր նպատակին:

2017թ․ հունիսին հրապարակված «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության ծրագիր 2017-2022թթ» պաշտոնական փաստաթղթի համաձայն՝ ի թիվս այլ առաջնահերթությունների ՀՀ արտաքին քաղաքական ուղեգծի իրականացումն ուղղված է լինելու Հայաստանի «անմիջական հարևանների` Վրաստանի և Իրանի հետ բարիդրացիական և փոխշահավետ հարաբերությունների խորացմանը»։ Գաղտնիք չէ, Իրանի հետ բարիդրացիական հարաբերությունների հաստատումը նախ և առաջ ենթադրում է տրանսպորտային կապի ամրապնդում երկու երկրների միջև։