«Մեդիալաբի» զրուցակիցն է արձակագիր, հրապարակախոս Վահրամ Սահակյանը

- Պարո´ն Սահակյան, այսօր եթերը լի է անորակ սերիալներով, երաժշտական տարբեր անճաշակ մրցույթներով: Ինչո՞ւ է այս իրավիճակը ստեղծվել, հասարակության մոտ նման պահանջա՞րկ է ձևավորված, թե՞ այլ խնդիր կա:

- Չի կարող լինել նման աղբի համընդհանուր պահանջարկ։ Բայց էսպիսի մի խոսք կա՝ ինչ որ հաղորդես, այն էլ կլսեն։ Իսկ հեռուստատեսությունների բնածին անկշտությամբ օժտված ղեկավարներն առաջնորդվում են հասարակության ամենացածր, ամենաստորին, ամենաանմակարդակ խավին հաճոյանալու, նրանց միջոցով էժանագին «ռեյտինգ» կորզելու հանցավոր եղանակով։ Հիշում եմ` 80-ականներին դժվարությամբ ձայնապնակներ էինք ճարում, տանում էինք ռադիո, արտագրում էինք, փոխանակում, ու ռադիոյով բարձրորակ երաժշտություն էին հաղորդում։ Մեծամասնությունը հաճույքով ջազ, ջազ-ռոք էր լսում։ Իսկ հիմա փորձեք հետ-առաջ տանել FM-ները՝ չկա, հեռուստատեսություն և ռադիո արդեն գոյություն չունի, մեռել է… Երբ ասում են. «Ինչպե՞ս կարելի է եթերը մաքրել», ես պատասխանում եմ. «Մահացածին վերակենդանացնել չի լինի»։

«Մեդիալաբի» զրուցակիցն է ռեժիսոր, դերասան Աշոտ Ադամյանը

- Պարո´ն Ադամյան, այս տարի լրանում է Արցախյան շարժման 25-ամյակը, շարժում, որի շնորհիվ հայ ժողովուրդն իր ազատության սկիզբը դրեց: Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ հաջողություններ ու ի՞նչ կորուստներ ունեցանք մենք անցած 25 տարիներին:

- Ձեռքբերումը, բնականաբար, այն էր, որ իմպերիայի փլուզումից հետո ինքնագիտակցման ուղու վրա կանգնեցինք: Այսինքն՝ տեսնել քո տանը թե դու ինչո´վ ես հարուստ, ինչո´վ ես աղքատ, գիտակցել դա: Երկիրն անուղեղ չեն մեկնում, մեկնում են` կառուցվածքային նպատակներ ունենալով, գաղափարական նպատակներ ունենալով, թե ի´նչ երկիր ենք ուզում լինել: Երբ ժողովուրդը գիտակցում է, որ այսպես գոյատևելն անհնար է, այ այս զարթոնքը հրաշալի է: Երբ ժողովուրդը, թոթափելով ուրիշի նոքարն ու ծառան լինելը, հանկարծ հասկանում է, որ ինքը պետք է ինքնուրույնություն դրսևորի, ինքը պետք է ձեռք բերի արժանապատվություն, սա հրաշալի է: Արժանապատվության սկիզբը ստացանք, պետականակառուցման գիտակցությունն ունեցանք, սկսեցինք անել: Ցավոք, ներքին խժդժությունների պատճառով այդ մեկնումը սկսեց ինչ-որ մի տեղ սայթաքել: Ինչ ուզենք, կարող ենք ասել՝ մութ ուժեր, սև ուժեր, բայց էդ բոլոր մութ ու սև ուժերը մեր մեջ են: Այսինքն՝ եթե մենք պատմականորեն նայենք, թե ի´նչ է մնալու պատմության էջերում, ապա մնալու է այն, որ Ղարաբաղն այնուամենայնիվ ունեցավ ինքնորոշման գիտակցության զարթոնքը: Հայաստանաբնակների մեջ համընդհանուր միասնական ձգտման գիտակցությունը հաղթարշավի էր դուրս եկել, դրա համար մենք պատերազմը կարողացանք բերել ու հասցնել այդ հանգրվանին: Դրա համար էլ այսօր Ղարաբաղը դե ֆակտո ինքնիշխան է, այլ հարց է, որ հազար ու մի խոչընդոտ կա, որոնք պետք է լուծենք:

«Մեդիալաբի» զրուցակիցը կինոռեժիսոր Էդգար Բաղդասարյանն է: Թեման` նախընտրական շրջանում երկրում ստեղծված իրավիճակն ու տրամադրությունները:

- Պարոն Բաղդասարյան, վերջին տարիներին հայ հասարակությունն անտարբեր է դարձել: Անգամ այս փուլում, երբ նախընտրական շրջան է, հասարակությունն ակտիվ չէ, ինչպես 2008 թվականին էր: Ինչո՞վ եք դա բացատրում:

-Մարտի 1-ով, ինչո՞վ պետք է բացատրեմ: Եթե մենք 20 տարի տեսնում ենք, որ չենք կարողանում ընտրություն կատարել նորմալ, սա պետք է լինի իրականությունը: Ես հերթով բոլորին դատելով կգայի, ովքեր կեղծել են ընտրությունները: Ի՞նչ է նշանակում գողանալ ձայնը քո սեփական քաղաքացուց: Դա մահապատժին հավասար հանցագործություն է: Ի՞նչ արեցին 20 տարվաընթացքում, ի՞նչ սարքեցին, ուղղակի սեփական ժողովրդին սարքեցին «պրաստիտուտկա»՝ հինգ, տասը, տասնհինգ հազար դրամանոց: Նրանք բոլորը հայ ազգի թշնամիներն են և պետք է դատվեն, թե փողով են կեղծել, թե բռի ուժով, հայ ազգի թշնամիներն են, բոլորը հատ-հատ՝ 91 թվականից մինչ այսօր, պետք է դատվեն: Սա մի մեխանիզմ է գծած՝ քուչի աֆտարիտետներից սկսած, կիսագողական, լրիվ գողական աշխարհը ներգրավելով, օլիգարխիկ կապիտալով, մի այնպիսի սցենար է գծած, որ դրա դեմ ոչինչ անել չես կարող: Բայց բոլորը ամպագոռգոռ հայտարարություններ են անում, ժողովրդավարությունից են խոսում: Մենք ընտրություն չենք ունեցել, ինչի՞ց են խոսում: Ով որ հակառակն է ասում, լկտի սուտասան է, որովհետև ժողովուրդն ամեն ինչ գիտի, անուն առ անուն գիտենք, թե ով ինչ է արել: Եվ դա բերում է այս ապատիային, որ անհնարին է մի բան անել: Եթե այս նույն բանն անեին ռուսների հետ, Կրեմլը կքանդեին, հայը պայքարող չի: