Հայաստանում բանանի ներկրման շուկան ազատականացել է և ազատվել մենաշնորհից, ինչը համապատասխանում է 2019 թվականի փետրվարի 28-ին հրապարակված՝ ՀՀ կառավարության ծրագրի կատարման ընթացքի և արդյունավետության վերաբերյալ զեկույցում նշված ցուցանիշներին։
«Փաստերի ստուգման հարթակն» արդեն անդրադարձել է կառավարության ծրագրի կատարման ընթացքի և արդյունավետության մասին զեկույցում տեղ գտած առանձին ապրանքատեսակների, մասնավորապես՝ շաքարավազի ու դիզելային վառելիքի շուկայում տեղի ունեցած փոփոխություններին և ցույց տվել, որ շաքարավազի շուկայումդրական տեղաշարժը այնքան էլ ակնառու չէ, իսկ դիզելային վառելիքի գծով ունենք առավել կայուն մենաշնորհ, ինչը կառավարության ծրագրին և առավել ևս՝ զեկույցին տրամաբանորեն հակասում է։
Այժմ տեսնենք, թե ինչպես է փոխվել բանանի շուկան և որոնք են այս շուկայում հայտնված նոր խաղացողները։
Այսպես․ 2017 թվականին Հայաստան է ներմուծվել մոտ 12 900 տոննա բանան՝ 38 կազմակերպության կողմից։ Դրանցից խոշորագույնը, թերևս, ԱԺ նախկին պատգամավոր և ԴԱՀԿ ծառայության նախկին պետ Միհրան Պողոսյանին պատկանող «Քեթրին գրուպ» ՍՊԸ-ն է՝ մոտ 7300 տոննա ներմուծմամբ, որը կազմում է ընդհանուր ներմուծման 56,5 տոկոսը։ Ընդհանուր առմամբ, 2017 թվականին բանան ներմուծող կազմակերպություններից միայն 8-ը ներմուծել են ընդհանուրի 96 տոկոսը։
2018 թվականին բանանի ներմուծման ծավալներն աճել են 74 տոկոսով՝ 12 900 տոննայից հասնելով 22 400-ի, իսկ ներմուծող կազմակերպությունների թիվը նվազել է։ 2017 թվականին բանան ներմուծած 38 կազմակերպություններից 2018 թ․-ին շուկայում մնացին 12-ը, որոնց ավելացան ևս 14 նոր կազմակերպություն։ Սակայն ի տարբերություն 2017 թվականի, անցած տարի ներմուծող 26 կազմակերպությունից 14-ը շուկայում ունեցան բավականին խոշոր մասնաբաժիններ։
2018 թվականին ամենախոշոր ներմուծողի դերում շարունակեց մնալ «Քեթրին գրուպ» ՍՊԸ-ն՝ 32,2 տոկոս մասնաբաժնով։ Հետաքրքիր է, որ այս ընկերության ներմուծման ծավալները գրեթե չեն փոխվել, և շուկայում մասնաբաժնի նման անկումը պայմանավորված է մյուս ընկերությունների կողմից բանանի ներմուծման ծավալների ահռելի աճով։
Ինչպես նշեցինք, 2018 թվականին բանան ներմուծող 26 կազմակերպություններից 14-ը աչքի են ընկել բավականին ակտիվ գործունեությամբ, ինչի շնորհիվ կարողացել են գրավել շուկայի մեծ մասը։
Ամփոփելով՝ փաստենք, որ բանանի շուկայի ազատականացման մասին կառավարության խոստումները, կարծես թե, իրականություն են դառնում, և շուկայում հայտնվել են նոր ակտիվ խաղացողներ։
| Կազմակերպության անվանումը | 2017թ․ | % | 2018թ․ | % |
| «Արթին ինվեստ»/«Տրոպիկա» ՍՊԸ | 1414 | 10,9 | 3347 | 14,9 |
| «Ֆրութ վորլդ» ՍՊԸ | 2248 | 17,4 | 681 | 3 |
| «Քեթրին գրուպ» ՍՊԸ | 7286 | 56,5 | 7236 | 32,2 |
| «Արմէկ թրեյդինգ» ՍՊԸ | 631 | 4,9 | 1545 | 6,9 |
| «Փրայմս գուդս» ՍՊԸ | 240 | 1,9 | 128 | 0,5 |
| «Համեստ Մարգարյան» ԱՁ | 281 | 2,2 | 0 | 0 |
| «Արթուր Բաբաջանյան» ԱՁ | 156 | 1,2 | 388 | 1,7 |
| «Արկադի Գասպարյան Նորիկի» ԱՁ | 134 | 1 | 0 | 0 |
| «Բանանեկ» ՍՊԸ | 0 | 0 | 4749 | 21,1 |
| «Յունիֆրութ» ՍՊԸ | 0 | 0 | 328 | 1,4 |
| «Սիթի» ՍՊԸ | 0 | 0 | 222 | 1 |
| «Նադար» ՍՊԸ | 0 | 0 | 1141 | 5 |
| «Նարե-Անի» ՍՊԸ | 0 | 0 | 249 | 1,1 |
| «Ցիտրուս-Մ» ՍՊԸ | 0 | 0 | 1024 | 4,6 |
| «Մելմար 21» ՍՊԸ | 0 | 0 | 547 | 2 |
| «Առմ-յան ֆռութ» ՍՊԸ | 0 | 0 | 366 | 1,6 |
| «Գայանե Այունց» ԱՁ | 0 | 0 | 346 | 1,5 |
