Խորհրդարանական ընտրությունների նախաշեմին ձևավորվում են դաշինքներ, քանի որ շատ քաղաքական ուժեր հնարավորություն չեն ունենա հաղթահարել անհրաժեշտ շեմն ու առանձին մուտք գործել հաջորդ խորհրդարան: «Մեդիալաբի» հետ զրույցում նման դիտարկում արեց ընտրական և քաղաքական տեխնոլոգիաների մասնագետ Արմեն Բադալյանը՝ անդրադառնալով այս փուլում տեղի ունեցող գործընթացներին:
Օրեր առաջ տեղեկություն եղավ, որ դաշինք կազմելու մտադրություն ունեն «Լուսավոր Հայաստան», «Քաղաքացիական պայմանագիր» և «Հանրապետություն» կուսակցությունները: Բադալյանի խոսքով՝ հույսեր չկան, որ այս ուժերն առանձին և առանց դաշինքի կկարողանան տեղ ունենալ հաջորդ խորհրդարանում, այդ պատճառով էլ դաշինք կազմելու ճանապարհով են գնում:
«Իրականում տեսնում ենք, որ այս ուժերն ուզում են ընտրություներից առաջ դաշինք կազմել, որպեսզի կարողանան հաղթահարել անհրաժեշտ շեմը և մտնել խորհրդարան»,- «Մեդիալաբին» ասում է Արմեն Բադալյանը:
Ինչ վերաբերում է նրան, որ «Քաղաքացիական պայմանագիր» ու «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցությունները նախկինում միմյանց հասցեին մեղադրանքներ էին հնչեցնում, դա, ըստ Բադալյանի, քաղաքականության մեջ շատ նորմալ է:
«Մի օր քննադատում են, հետո դաշինք են կազմում, հետո կարող են նորից քննադատել: Դա ոչ թե հայկական քաղաքական կուլտուրային է բնորոշ, այլ ամբողջ աշխարհում էլ այդպես է: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ «Լուսավոր Հայաստանը» հիմնականում ընկալվում է որպես վանաձորյան կուսակցություն, իսկ հանրապետության այլ տարածքներում ազդեցիկ կառույցներ չունի, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ «Հանրապետություն» և «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություններն ինչ-որ չափով ունեն առավելություններ «Լուսավոր Հայաստանի» նկատմամբ այլ հարցերում, ապա բնականաբար նրանք փորձում են միասնական ինչ-որ դաշինք ձևավորել, որպեսզի կարողանան խորհրդարանում տեղ գտնել»,- ասում է Բադալյանը: Ըստ նրա՝ այս գործողությունները դեռևս նախնական են, երբ դեկտեմբերի 12-ին այս ուժերը մանրամասնեն դաշինքի ուղղությունը, ավելի հստակ կլինի՝ այդ դաշինքն այդ կազմով կմնա՞, թե՞ նրանց այլ ուժեր կմիանան, կամ չեն կարողանա ընդհանուր հայտարարի գալ ու կլուծարվեն:
Միաժամանակ Բադալյանը նկատում է, որ շատ այլ ուժեր ևս առանց դաշինքի առանձին չեն կարող հաղթահարել շեմն ու տեղ ունենալ հաջորդ խորհրդարանում:
«Բացի ՀՀԿ-ից ու Բարգավաճ Հայաստան կուսակցությունից, մյուս ուժերի համար դժվար կլինի: ՀՀԿ-ն ու ԲՀԿ-ն ունեն համապատասխան մարդկային ու ֆինանսական ռեսուրսներ, նաև դրսից, արտաքին քաղաքական կենտրոններից աջակցություն կարող են ստանալ, ունեն մեդիա ռեսուրս և այլն: Դա իրենց հնարավորություն կտա խորհրդարանում տեղեր զբաղեցնել: Ինչ վերաբերում է մյուս ուժերին, ապա այդ ուժերը ռեսուրսներից զուրկ են, և խիստ դժվար կլինի նրանց՝ խորհրդարան մտնելը: Այդ ուժերը շատ մեծ աշխատանք պետք է տանեն և երկրի ներսում, և հատկապես երկրից դուրս, մասնավորապես, Մոսկվայում»,- ասում է նա:
Արմեն Բադալյանի կարծիքով՝ խորհրդարանական ընտրություններում Ռուսաստանն առաջին հերթին խաղադրույքը կկատարի ՀՀԿ-ի վրա և այս պահի դրությամբ ՀՀԿ մասնաճյուղ հանդիսացող, սակայն Գագիկ Ծառուկյանի հնարավոր վերադարձից հետո առանձին քաղաքական ուժի վերածված ԲՀԿ-ի վրա:
«Կարծում եմ՝ Ռուսաստանը հիմնականում նրանց վրա խաղադրույք կկատարի: Իսկ մյուս ուժերը, որոնք կկարողանան Մոսկվայի հետ լեզու գտնել, միգուցե ինչ-որ խորհրդանշական ներկայություն ունենան խորհրդարանում՝ ածանցյալ հարցեր լուծելու համար»,- հավելեց Արմեն Բադալյանը:
Անդրադառնալով Գագիկ Ծառուկյանի հնարավոր վերադարձին՝ մասնագետը նշում է, որ այն արդեն տեսանելի է, բայց դժվար թե մինչև հունվար դա տեղի ունենա: Ծառուկյանի վերադարձը հնարավոր է լինի Նոր տարուց հետո:
«Եթե հիմա նա հայտարարի վերադարձի մասին, այդ լուրը չեն կարող ռասկրուտկա անել, որովհետև դիմացը Նոր տարի է, դրա հաար հավանական է, որ ԲՀԿ նախկին առաջնորդի վերադարձը լինի հունվարից հետո: Այս օրերին նրա վերադարձի կոչեր են հնչում, բայց նա այդ կոչերին չի նայի, կվերադառնա, երբ հարմար կլինի կամ իրեն կասեն»,- նշեց նա:
Արմեն Բադալյանի խոսքով՝ Գագիկ Ծառուկյանի վերադարձը ոչ թե Հայաստանի իշխանությունների հետ է համաձայնեցված, այլ Մոսկվայի:
«Հայաստանի իշխանություններից գլոբալ ոչինչ կախված չէ, հիմնական հարցերը լուծվում են Մոսկվայում»,- հավելեց նա:
Ընտրական և քաղաքական տեխնոլոգիաների մասնագետը չի կարծում, թե նախընտրական շրջանում պասիվություն է նկատվում:
«Պասիվություն չկա, նորմալ է՝ համապատասխան հասարակության վիճակին: Չորս ամիս է մնացել խորհրդարանական ընտրություններին: Կարծում եմ՝ մի քիչ պետք է ակտիվություն դրսևորել, բայց կարծում եմ՝ այդ ակտիվությունը կդրսևորեն նախընտրական կոմպանիայի ժամանակ՝ փետրվար-մարտ ամիսներին»,- նշեց նա:
Մասնավորապես, ըստ Բադալյանի, այս փուլում որոշակի ակտիվություն են դրսևորում ՀՀԿ-ն ու ԲՀԿ-ն:
Էմմա Մանուկյան
MediaLab.am