Օգոստոսի երրորդ կիրակին Էլզասի Էուշո գյուղի բնակիչները տոնում են իրենց սիրելի գյուղի տոնը: Սիտլլերների ընտանիքի համար սա շատ կարևոր տոն է: Դեռ մեկ շաբաթ առաջ Ժերար պապն պատրաստվում է այդ օրվան: Թոռները, ծոռները և փեսաները պապին սիրով կոչում են պատրիարք, և նա հիրավի օրինակելի ընտանիքի նահապետ է: 83-ամյա Ժերարն ու 80-ամյա Իվոնն ամուսնացած են արդեն 60 տարի, ունեն հինգ երեխա` չորս աղջիկ և մեկ տղա, ովքեր իրենց հերթին ունեն երեխաներ և թոռներ: Երբ մեծ առիթներին ընտանիքը հավաքվում է, արդեն իսկ 50 հոգուց ավելի են լինում:
Չեմ կարող չհիանալ նրանց ընտանիքի համերաշխությամբ, որտեղ ամեն մեկը իր դերն ու տեղը ունի: Անկախ սեռից, բոլորը հավասար են պապի և տատի համար, երբեք չեմ նկատել, որ որևէ մեկին առանձնացնեն: Դեհ, արդեն 60-ն անց փեսաներն էլ Ժերարի համար վաղուց ընկերներ են դարձել: Ի հեճուկս այն կարծիքի, թե Եվրոպայում ամուսնանալն ու բաժանվելը խաղ ու պար է, պիտի փաստեմ, որ դա Եվրոպայից չի գալիս, այլ մարդկանցից:
Շատ ու շատ ֆրանսիական ընտանիքներ գիտեմ, որտեղ ամուսիններն ապրում են սիրով և համերաշխ մինչև խոր ծերություն: Բոլորին բռնել և մի արշինով չափելը, կարծում եմ, շատ սխալ է, այդպես դուք երբեք ճիշտ չեք ընկալի ֆրանսիական արժեքները, որոնք երբեմն այնքան մոտ են հայկական մեզ ծանոթ ու հարազատ արժեքներին: Դրա վառ օրինակներից է այսօրվա մեր տոնը և խնջույքը, որ կազմակերպել էին ընտանիքի մեծերը:
Օրվա գլխավոր ուտեստը «ռոսբիֆն» է` գինու սոուսի մեջ եփած ձիու մարինացված միսը, և հավկիթով, ալյուրով և ձեթով պատրաստված շպեցել եփած խմորը: Այդ ամբողջը պատրաստում է Իվոն տատը, իսկ չորս աղջիկները` սկեսուրիս գլխավորությամբ, հավասար օգնում են խոհանոցում: Ջահելներին օգնել չեն թողում:
– Գնացե´ք գյուղի կենտրոն խնջույքին մասնակցելու, երիտասարդ եք, դեռ կհասցնեք աշխատել,- այս բառերով մեզ դուրս են «վռնդում» խոհանոցից:
«Քեֆը» սկսում ենք նախուտեստներից, այնուհետև տատը հանդիսավորությամբ բերում է գլխավոր ուտեստը և սկսում մատուցել: Երբ վերջացնում ենք, բոլոր թոռներին և ծոռներին հավասար գումար է տալիս և ուղարկում գյուղի կենտրոնական հրապարակ, որտեղ տեղադրված են մանկական և մեծահասակների ատրակցիոններ, քաղցրավենիքի տաղավարներ, իսկ գետափին հավաքված մարդիկ հետևում են փոքրիկ նավակներով մրցարշավին:
Այդպես է եղել միշտ` փաստում է ամուսինս, տոնակատարությունը երբեք բաց չեն թողել: Ու չնայած պատկառելի տարիքի, Ժերարն ու Իվոնը ամեն տարի մեծ պատասխանատվությամբ են պատրաստվում տոնին, իսկ թոռների և ծոռների միակ ցանկությունն է, որ Սիտլլերների պատրիարքը ու ամենաբարի տատիկը դեռ երկար ուրախացնեն և հիացնեն իրենց քաջառողջությամբ:
Ձեր՝ Ռոզա Սարգսյան Ֆենդեր
MediaLab.am