«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության քաղաքական խորհրդի նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը
– Պարո՛ն Սուրենյանց, Ազգային ժողովի «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանը հայտարարել է, որ «Դիմադրություն» շարժումը մոտենում է կարևոր հանգրվանի՝ նկատի ունենալով վաղը խորհրդարանում կայանալիք արտահերթ նիստը: Համաձա՞յն եք, որ շարժումն իսկապես մոտենում է հանգրվանին, ու, ընդհանրապես, ինչպե՞ս կգնահատեք ընդդիմության գործողությունները, թեկուզ հենց երեկվա իրադարձությունների համատեքստում:
– Միանգամից ասեմ, որ այսպես կոչված հանգրվանային տրամաբանություն հաղորդել է հենց ինքը՝ «Դիմադրություն» շարժումը: Վաղը ոչ մի արտառոց բան չի լինելու այն իմաստով, որ մենք բոլորս գիտենք, որ վաղն այդ նիստը տեղի չի ունենալու:
Այլ բան, եթե վաղը նիստ լինել, կարելի էր սպասել ինչ-որ զարգացումներ, բայց քանի որ նիստը տեղի չի ունենալու, ավելի հետաքրքիր կլինի իմանալ, թե ինչ ասելիք կամ անելիք ունի վաղը երեկոյան ընդդիմությունը, որովհետև իրենք այնպիսի նշաձող են սահմանել, որ իրենք իրենց դրել են բավականին անդուր փակուղու մեջ:
Ինչ վերաբերում է երեկվա երթին. թե՛ 2018-ին, թե՛ այսօր կատեգորիկ դեմ եմ քաղաքական ակցիաներին երեխաներին մասնակից դարձնելուն, սա խոսում է մեր քաղաքական համակարգի դեգրադացված լինելու, ոչ հումանիստական դեմքի մասին, որովհետև երեխաներին մասնակից դարձնել ակցիաների, առավելևս՝ Երեխաների պաշտպանության միջազգային օրը նրանց խառնել քաղաքական ակցիաների մեջ, ուղղորդել, թե ինչպիսի գրառումներ անեն ասֆալտին, անընդունելի եմ համարում՝ անկախ նրանից, թե ով է կազմակերպիչը: Երեխաներին քաղաքական նպատակներով օգտագործում են ահաբեկչական կառույցները՝ որպես վահան:
– Իշխան Սաղաթելյանը նաև ասում է, որ «պարտավոր ենք ամուր լինել և շարունակել այս իշխանությունների կազմաքանդման գործընթացը»: Մեկ ամսից ավելի տևող այս պայքարի ընթացքում դուք իշխանության կազմաքանդում նկատե՞լ եք, այս շարժումը դրա համար հիմքեր ստեղծե՞լ է:
– Եթե դուք գեթ մեկ մարդ գիտեք, որ այս ընթացքում լքել է ՔՊ խմբակցությունը, կամ մեկ բարձրաստիճան պաշտոնյա գիտեք, որ ակցիաները սկսելուց հետո հրաժարական է տվել, ուրեմն կա կազմաքանդում, բայց քանի որ չկա նման բան, անիմաստ է խոսել կազմաքանդման մասին:
Իշխանության կազմաքանդում կար 2008-ին, երբ ամեն օր իշխող խմբակցությունից մարդիկ էին դուրս գալիս, դիվանագետներ էին հրաժարական տալիս, նախարարներ էին հեռանում պաշտոններից, դրա համար էլ իշխանությունը դիմեց կրակոցների, ու տեղի ունեցավ մարտի 1-ը: Հիմա՝ ընդհակառակը, ես մտածում եմ, որ հարթակի ընդդիմությունը շատ անարդյունավետ գործողություններով նույնիսկ նպաստում է իշխանության կոնսոլիդացիային:
– Այդ դեպքում շարժման լիդերներից մեկն ինչո՞ւ է նման հայտարարություն անում՝ իրենց աջակիցների՞ն են խաբում, թե՞ ինքնախաբեությամբ են զբաղված:
– Այդ նույն մարդը, որը հայտարարությամբ է հանդես եկել, ասում էր՝ մայիսյան տոները նշելու ենք առանց Նիկոլ Փաշինյանի, արդեն հունիս ամիսն է, բայց Նիկոլ Փաշինյանն իշխանության է: Հիմա հունիսի 3-ին ջրբաժանի օր է հայտարարել, հունիսի 4-ին կպարզվի, որ ջրբաժանը տեղի չունեցավ, այսինքն՝ այս մի ամսում այնքան հայտարարություններ ենք լսել, որոնք իրականության հետ աղերս չունեին:
– Նպատակը ո՞րն է՝ անել հայտարարություններ, որոնք իրականության հետ կապ չունեն ու չեն դառնա իրականություն, պարո՛ն Սուրենյանց:
– Սովորաբար նման հայտարարություններ անում են իրենց շարքերը կոնսոլիդացնելու նպատակով, բայց եթե ես իմ կողմնակիցներին փորձում եմ ակնհայտ ստով կոնսոլիդացնել, նշանակում է իմ շարքերի մտավոր ունակությունների մասին շատ վատ կարծիք ունեմ:
– Այս մեկ ամսվա ընթացքում ի՞նչ կարող էր անել ընդդիմությունը, որպեսզի իսկապես արդյունքի հասներ, բայց չարեց, ու հիմա ի՞նչ պետք է անի:
– Պետք է օրակարգ սահմաներ, թեկուզ այն օրակարգը, որ սահմանել է, ու իշխանությունից պահանջեր երկխոսություն: Ա՛յ դա կլիներ շատ արդյունավետ գործողություն, այսինքն՝ արձանագրեին իրատեսական օրակարգ և պահանջեին, որ մեծամասնությունն իրենց հետ բանակցությունների նստեր, ու արտաքին քաղաքական օրակարգի շուրջ փորձեին ձևավորել համազգային կամ համապետական կոնսենսուս:
– Ձեր դիտարկմամբ՝ ճի՞շտ կլիներ, որ իշխող մեծամասնությունը վաղվա արտահերթ նիստին մասնակցեր, թե՞ չմասնակցելը ճիշտ որոշում է:
– Իհարկե ճիշտ կլիներ, եթե մասնակցեր: Իշխող խմբակցության դիրքորոշումը բացարձակապես հասկանալի չէ, իհարկե, ընդդիմության առաջարկած հայտարարության նախագիծն այս պահին ընդունելը վտանգավոր եմ համարում, որովհետև դա կնշանակի հայ-ադրբեջանական ու հայ-թուրքական երկխոսության վիժեցում, բայց դա չի նշանակում, որ խորհրդարանական քննարկում պետք չէր: Եթե ես լինեի իշխող խմբակցության փոխարեն՝ անպայման կմասնակցեի նիստին, կներկայացնեի շատ կոնկրետ հակափաստարկներ, որից հետո կասեի, որ այդ հայտարարությունն ընդունելի չէ, կամ հանդես կգայի հայտարարության իմ նախագծով:
– Իսկ ինչո՞ւ քաղաքական մեծամասնությունը այդպես չարեց:
– Որովհետև մեր իշխանությունն էլ քաղաքական բովանդակություն չունի: Խորհրդարանական մեծամասնությունն էլ զրո քաղաքական բաղադրիչ ունի, այսինքն՝ անբովանդակ խորհրդարանական մեծամասնություն ունենք, որը մեկ մարդու՝ Նիկոլ Փաշինյանի ցուցումով է առաջնորդվում, ստացել են նման հանձնարարություն, դրան համարժեք են իրենց դրսևորում:
– Պարո՛ն Սուրենյանց, իսկ Նիկոլ Փաշինյանին ձեռնտո՞ւ է, որ ընդդիմության փողոցային այս պայքարը շարունակվի:
– Ես կարծում եմ՝ Նիկոլ Փաշինյանը փողոցային այս պայքարով փորձում է արտաքին ճակատում ժամանակ շահել, բայց դա շատ պրիմիտիվ տակտիկա է, որովհետև դրսում էլ են հասկանում, որ ընդդիմադիր շարժման ծավալը շատ փոքր է:
Այս շարժման փաստն օգտագործելով՝ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է դիվիդենտներ շահել թե՛ ներսում, թե՛ դրսում: Նա շատ լավ է հասկանում, որ իր կենսունակության միակ երաշխիքը հասարակության զզվանքն է նախկինների հանդեպ, ու փորձում է ներսում դա խաղարկել, դրսում էլ փորձում է ցույց տալ, որ ներսում դիմադրություն կա, որ ժամանակ շահի, բայց շատ պրիմիտիվ մարտավարություն է, որը հեռանկարային որևէ բան չի տալու իշխանությանը:
– Ընդդիմության հետագա գործողություններից ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք: Ի՞նչ խնդիրներ են փորձում լուծել, ի վերջո, ո՞րն է նրանց նպատակը:
– Ինձ համար միանշանակ է, որ Ռոբերտ Քոչարյանն ու Սերժ Սարգսյանը Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության թթվածինն են: Ես հույս ունեմ, որ այս ֆիասկոյից հետո այս հին համակարգի հետ կապված սեգմենտը կսկսի իր ազդեցությունը կորցնել, ու վերջապես նախադրյալներ կստեղծվեն, որպեսզի Հայաստանում ձևավորվի որակապես նոր ընդդիմություն:
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
