Բարձրակրունկ կոշիկների վրա ճոճվելով, վառ դիմահարդարմամբ և հագուկապով երիտասարդ աղջիկը փորձում է սանրվածքը «անխաթար» մի կերպ տեղավորել երթուղային տաքսու հեղձուկի մեջ` հնարավորինս անվնաս համալսարան հասնելու համար:
Նման երեկոյան հագուկապով, կարճ փեշով և սանրվածքով աղջիկները թեև օտար աչքի համար միշտ տարօրինակ են, հաշվի առնելով Եվրոպայում երիտասարդների պարզ ու ամենօրյա ոճը, այնուամենայնիվ, Հայաստանում, ըստ մասնագետների, իրենց բացատրությունն ունեն:
«Հայ աղջիկների համար հագուստը որքան ճոխ, այնքան լավ, էական չէ` առօրյա կյանքում հարմա՞ր է, թե՞ ոչ»,- «Մեդիալաբին» ասում է սոցիոլոգ Ահարոն Ադիբեկյանը:
Սոցիոլոգը «Մեդիալաբին» ասում է, որ եվրոպացի աղջիկը, ի տարբերություն հայ աղջկա, ունի գործնական հագուստ, ունի հագուստ, օրինակ` ծնունդի, խնջույքի համար, պաշտոնական հրավերների համար՝ մեկ այլ հագուստ, թատրոնի կամ weekend-ի համար` ևս մի քանիսը:
«Մեր աղջիկները ջինսով և´ կինո են գնում, և´ ժամադրության, կամ 1,45 մետր հասակով աղջիկը երբեմն 20 սանտիմետրանոց պլատֆորմ է հագնում, այն էլ փողոցում դասի կամ տուն գնալիս, որովհետև ակումբային կյանք չունի, և սա միակ տեղն է, որտեղ կարող է իրեն ցույց տալ: Սա մեր սոցիալական կյանքի աղքատիկ վիճակն է. գնալու տեղ չունի, եթե ուսանող է` գնում է բուհ, լավագույն դեպքում՝ սրճարան և տուն, եթե աշխատող է՝ գործի, սրճարան, տուն, տարին մեկ անգամ` գուցե հարսանիք»,- «Մեդիալաբին» ասում է Ահարոն Ադիբեկյանը:
«Բարձրակրունկ կոշիկները կնոջ զգեստապահարանի անբաժանելի մասն են, և, իմ կարծիքով, դրանում վատ բան չկա: Այլ խնդիր է, որ հայ աղջիկները հաճախ հագնում են նման կոշիկներ՝ ոչ համահունչ տեղին ու ժամանակին. դպրոց, համալսարան, իրենց բակի կրպակ գնալիս, ինչը, կարծում եմ, տգեղ է և գռեհիկ»,- խոսելով հայ աղջիկների ոճից՝ «Մեդիալաբին» ասում է նորաձևության դիզայներ Մարիաննա Քաբաբյանը:
Նա համակարծիք է սոցիոլոգի հետ, սրա պատճառն այն է, որ մեզանում ժամանցի վայրերը քիչ են, իսկ աղջիկները ցանկանում են ընդգծել իրենց գեղեցկությունը ամեն օր, այլ ոչ հատուկ առիթների ժամանակ:
Նորաձևության դիզայների խոսքով` այսօր ողջ Եվրոպան պայքարում է, որ այնտեղ ապրող կինը լինի ավելի վառ և նորաոճ, այլ ոչ գորշ և անդեմ, ինչպես ընդունված է:
«Շատ գովելի է մեր աղջիկների` իրենց արտաքինին պատշաճ հետևելու միտումը, միայն թե կխնդրեի չմոռանալ` ո´ւր եք գնում և ինչո´ւ»,- հայ աղջիկներին հորդորում է նորաձևության դիզայները և հավելում՝ միշտ փորձեք տարբերվել մյուսներից՝ ավելացնելով ամենօրյա լուքերում ինչ-որ հետաքրքիր տարր:
Սակայն, ըստ մասնագետների` իրենց հագուկապով ու արտաքինով ամենուր առանձնանալու հայ աղջիկների ձգտումը միշտ չէ, որ միայն նորաձևությամբ է բացատրվում: Երբեմն աղջիկների չափից ավելի վառ և բաց կերպարը բացատրվում է հակառակ սեռի ուշադրությունը գրավելու ջանքերով: Հայաստանում այսօր խախտված է վերարտադրողական տարիքի արական և իգական սեռերի միջև հարաբերակցությունը:
Հայաստանում ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի տվյալներով, որոնք հիմնված են 2001 թվականի մարդահամարի արդյունքների վրա, այս տարբերությունը մոտավորապես 1-2 տոկոսի միջակայքում է, այսինքն` 15-40 տարեկան տարիքային միջակայքում տղամարդիկ 35-40 հազարով քիչ են կանանցից:
«Երբ կունենանք 2011-ի մարդահամարի տվյալների վերլուծությունը, այս տարբերությունն ավելի մեծ կլինի: Դժվար է խոսել այս երևույթի պատճառների մասին կամ ներկայացնել ինչ-որ պաշտոնական տվյալներ, բայց անհերքելի է, որ Հայաստանում արտագաղթը արական սեռի տեսքով է դրսևորվում»,- «Մեդիալաբին» ասում է Հայաստանում ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի ներկայացուցչի տեղակալ Գարիկ Հայրապետյանը:
Նրա խոսքով` եթե իրավիճակն այսպես շարունակվի, կազդի նաև Հայաստանի ժողովրդագրական պատկերի և միգրացիայի դեմքի փոփոխության վրա:
«Մենք ունենալու ենք կանանց մի ստվար հատված, որոնք իրենց զույգը գտնելու պահանջ են զգալու, ինչն էլ իր հերթին հանգեցնելու է միգրացիայի դեմքի փոփոխության: Հայ կանայք ավելի շատ կամուսնանան օտարերկրացի տղամարդկանց հետ»,- նշում է Հայրապետյանը և հավելում, որ սա էլ իր հերթին կազդի ծնողների թվի վրա, որովհետև մի ստվար զանգված կկանգնի երեխա ունենալու խնդրի առջև:
Հայաստանում ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի «Սեռերի անհավասարությունը ծննդի պահին Հայաստանում: Ժողովրդագրական իրավիճակի վերլուծություն» հետազոտության մեջ հստակ արտացոլված է Հայաստանում սեռերի միջև անհավասարությունը:
Ուշագրավ է, որ ծննդի պահին սեռերի հարաբերակցությունը Հայաստանում հակառակ պատկերն ունի՝ քանակական առավելությունը մոտ 15 տոկոսով հօգուտ արական սեռի է, ինչը պայմանավորված է ընտրովի սելեկտիվ աբորտներով:
ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի, առողջապահության նախարարության և ազգային վիճակագրական ծառայության հետ համատեղ 2011-ին իրականացված հետազոտության համաձայն` Հայաստանում միջինը տարեկան 1400 աղջիկ չի ծնվում: Հայկական ընտանիքները շարունակում են նախապատվությունը տալ արական սեռի երեխաներին:
Սոցիոլոգ Ահարոն Ադիբեկյանի խոսքով` պաշտոնական վիճակագրության համաձայն` մինչև 1 տարեկանների մեջ 1000 տղայի դիմաց աղջիկների թվաքանակը 875 է: 20-24 տարեկանում՝ ամուսնության տարիքում, հարաբերակցությունը 1000/ 967-ի է, իսկ 30 տարեկանում՝ 1000/987-ի՝ կրկին հօգուտ արական սեռի: 34 տարեկանից սկսած պատկերը փոխվում է դեպի կանայք՝ 35-39 տարեկան 1000 տղամարդու համար՝ 1061 կին:
«Այսօր ԵՄ-ն գտնում է, որ ծնելիության նվազման հետևանքով ընտրովի սելեկտիվ աբորտներ են անում, և տղաներն արհեստականորեն շատ են: Տղաներն ավելի շատ են ծնվում նաև բնությունից, նրանք ռիսկային խումբ են, շատ են կործանում իրենց և ավելի շուտ են մահանում, կանանց մոտ ռիսկերը՝ ծխելը, խմելը, քիչ են»,- «Մեդիալաբին» ասում է սոցիոլոգը:
Նրա խոսքով` սոցիալական ու տնտեսական պատճառներով պայմանավորված` տղաների թիվն արդեն հասուն տարիքում արհեստականորեն նվազում է:
«Տղաները խուսափում են բանակից, տնտեսական պատճառներով արտագաղթում են: Նրանց թիվն արհեստականորեն է քչանում: Մենք այսօր ունենք 100 հազարից ավելի օրիորդներ, որոնք փեսացուի կարիք ունեն: Բացի այս, մեզ մոտ հարսնացուներն ու փեսացուներն իրենց տարիքից մեծացել են»,- նշում է նա:
Եթե նախկինում աղջիկների ամուսնության միջին տարիքը մինչև 22-ն էր, այսօր այն հասնում է մինչև 25-ի, իսկ տղաների համար 24 տարեկանից հասել է մինչև 28-ի: Սոցիոլոգի խոսքով` Հայաստանում խախտված է նաև երիտասարդների թվաքանակը ծերերի նկատմամբ. մենք գտնվում ենք ծերացող հասարակությունում:
© Medialab.am
