Քաղբանտարկյալ Կարո Եղնուկյանի կնոջն ու երեխաներին ոստիկանություն բերման ենթարկելու դեպքով տեղեկություն էր եղել, թե ոստիկանությունն ահազանգ էր ստացել, որի հիման վրա էլ իր գործողություններն իրականացրել էր: «Մեդիալաբը» փորձեց պարզել, թե ի՛նչ ահազանգի մասին է խոսքը, սակայն ոստիկանությունից որևէ պաշտոնական բացատրություն չտրվեց:
Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 19-ի առավոտյան Հանրապետության հրապարակից բերման էին ենթարկվել և Կենտրոնի ոստիկանության բաժին տարվել քաղբանտարկյալ Կարո Եղնուկյանի երեխաները՝ Հակոբ, Սիմե, Էլմոն Եղնուկյանները: Նրանց հետ մասին բերման էին ենթարկվել Հայ կանանց ճակատի անդամներ Ռուզաննա Եղնուկյանը` Կարո Եղնուկյանի կինը, Աղավնի Սահակյանը և Գեղեցիկ Տոնոյանը։
Նրանց բերման էին ենթարկել, երբ Հանրապետության հրապարակում Հայաստան-սփյուռք վեցերորդ համահայկական համաժողովի մասնակիցները սփյուռքահայ քաղբանտարկյալներ Ժիրայր Սեֆիլյանի և Կարո Եղնուկյանի մասին պաստառներով թռուցիկներ էին բաժանել:
Ժամեր անց բերման ենթարկվածներն ազատ էին արձակվել:
Կարո Եղնուկյանը «Սասնա ծռերի» գործի շրջանակներում մեղադրվում է Քրեական օրենսգրքի 218-րդ և 219-րդ հոդվածներով՝ պատանդ վերցնելուն, շենքեր, շինություններ, տրանսպորտի, հաղորդակցության կամ կապի միջոցներ զավթելուն աջակցելը: Կարո Եղնուկյանը չի ընդունում իրեն առաջադրված մեղադրանքը և դատավարությունների ընթացքում պարբերաբար բարձրաձայնում է իր նկատմամբ անօրինականությունների մասին:
Եղնուկյանի կնոջն ու երեխաներին բերման ենթարկելուց հետո մամուլում հրապարակում եղավ այն մասին, որ նրանց Հանրապետության հրապարակից բաժին են տարել պայթուցիկ կիրառելու ահազանգով: Այս տեղեկությունը ոստիկանությունը պաշտոնապես չի հաստատել: Ըստ ոստիկանության պաշտոնական տեղեկատվության՝ նրանց բերման են ենթարկել ահազանգի հիման վրա, իսկ թե ի՛նչ ահազանգ` չի մանրամասնվում:
Խնդրի վերաբերյալ «Մեդիալաբի» հրապարակմանն արձագանքել էր ոստիկանության Երևան քաղաքի վարչության ավագ իրավախորհրդատու Ալեքսանդր Կոչուբաևը, ով հետևյալ գրառումն էր արել.
«Քննարկվող դեպքում ՀՀ ոստիկանություն ահազանգ է ստացվել այն մասին, որ Հանրապետության հրապարակում Ռ. Ե.-ն և վերջինիս երեխաները պատրաստվում են կիրառել և օգտագործել պայթուցիկ նյութեր: Հանցանք կատարելու կասկածանքով նշված անձինք բերման են ենթարկվել, կատարվել են անհրաժեշտ դատավարական գործողություններ, ինչից հետո բաց են թողնվել. կատարվում է հետաքննություն»:
«Մեդիալաբը» ոստիկանության լրատվական ծառայությունից փորձեց ճշտել, թե պայթուցիկ նյութերի վերաբերյալ ահազանգ ստացե՞լ են, եթե այո, ապա ինչո՞ւ այդ մասին պաշտոնական տեղեկատվություն չկա:
«Բայց ո՞վ է ասել, որ կեղծ պայթուցիչի վերաբերյալ տեղեկություն է եղել: Մենք ասել էինք, որ կոնկրետ ահազանգով մարդկանց բերել էին բաժին, որից հետո ազատ էին արձակել»,- պատասխանեցին լրատվական ծառայությունից:
Մեր հարցերին` ինչի՞ն է վերաբերել կոնկրետ ահազանգը, այն ճի՞շտ է եղել, թե՞ ոչ, հետաքննություն ընթանո՞ւմ է, հայտնաբերվե՞լ է ահազանգի հեղինակը, ոստիկանությունից հստակ չպատասխանեցին:
Կարո Եղնուկյանի փաստաբան Տիգրան Հայրապետյանը մի շարք հարցադրումներ է բարձրացնում այս դեպքի կապակցությամբ: Նրա խոսքով՝ Ոստիկանությունը պետք է գործի բացառապես օրենքի շրջանակներում, այնինչ շրջանցել է օրենքը:
«Ոստիկանությունը ոչ միայն չի կարող անձի իրավունքները հենց այնպես սահմանափակել, այլ նաև Քրեական օրենսգրքում այդ մասին համապատասխան հոդված կա՝ անձի սահմանադրական իրավունքներն ապօրինի սահմանափակելը: Փաստորեն սա կոչվում է անձի իրավունքների ապօրինի սահմանափակում»,- «Մեդիալաբին» ասում է նա:
Փաստաբանի խոսքով՝ անձը հասարակական հավաք է կազմակերպել և փորձել է ի պաշտպանություն իր ծնողի իր կարծիքն ու տեղեկություններ տարածել, բայց ոստիկանությունը հավաքը խափանել է, արգելել խոսքի ազատությունն արտահայտելուն:
Այսինքն՝ անձի սահմանադրական իրավունքներն անօրինական սահմանափակվել են, ինչը քրեորեն պատժելի արարք է: Մինչդեռ ոստիկանությունը, ըստ Հայրապետյանի, այն բանի համար է, որ քաղաքացիների սահմանադրական իրավունքները պաշտպանի, ոչ թե սահմանափակի ու ոտնահարի:
«Սա նշանակում է, որ մեզանում ոստիկանությունը շրջվել է հասարակությունից և քաղաքացիներին պաշտպանելու փոխարեն նրանց հալածում է: Այսինքն՝ սա բռնություն է սեփական քաղաքացիների նկատմամբ: Սա գործիք է չգիտեմ ում ձեռքին, որպեսզի լռեցնեն ընդդիմադիր ցանկացած գործունեություն»,- ասում է նա:
Տիգրան Հայրապետյանի խոսքով՝ սա չի կարող նախադեպ լինել, որովհետև հանցագործություն է, բայց որ արդեն շարունակական բնութ ունի ու գործելաոճ է` փաստ է:
«Ամենավատն այն է, որ սա շատ հանգիստ ընդունվում է հասարակության, իրավապահ մարմինների կողմից: Անթույլատրելի է, որ սա շատ հանգիստ է ընդունվում նաև Գլխավոր դատախազության կողմից, մինչդեռ թե՛ գլխավոր դատախազը, թե՛ Հատուկ քննչական ծառայության պետը և թե՛ Քննչական կոմիտեի ղեկավարը պարտավոր էին այս գործի շրջանակներում քրեական գործ հարուցել և նախաքննություն իրականացնել արդեն մամուլի հրապարակումների հիման վրա»,-նկատում է նա:
Տիգրան Հայրապետյանի խոսքով՝ ակնհայտ է, որ մամուլի հրապարակումների հիման վրա քրեական գործ հարուցելու հիմքը կա՝ ահազանգ է եղել:
«Իսկ եթե ահազանգ չի եղել, ուրեմն ոստիկանությունն է կեղծ ապացույց օգտագործել, հետևաբար ոստիկանության նկատմամբ պետք է քրեական գործ հարուցվի»,-ասում է Հայրապետյանը:
«Հաջորդը, ենթադրենք՝ ահազանգ եղել է, ոստիկանությունն էլ չի կեղծել: Հարց է ծագում. իսկ ինչո՞ւ են սահմանված հինգ ժամից ավելի քաղաքացիներին պահել ոստիկանությունում: Եթե անգամ ահազանգ է եղել և այդ ահազանգը, մի պահ ենթադրենք, օրինական է եղել, այդ դեպքում քաղաքացիներին տեղափոխել էիք ոստիկանություն, միանգամից խուզարկեիք, բաց թողնեիք` գնային: Ինչո՞ւ պետք է քաղաքացին հինգ ժամ ապօրինի պահվի անազատության մեջ: Սա էլ ոստիկանների հաջորդ քրեորեն պատժելի արարքը»,- ասում է նա:
Ըստ փաստաբանի՝ ստացվում է, որ սա թե՛ գլխավոր դատախազությունն է նորմալ համարում, թե՛ քննչական մարմինները, թե՛ ոստիկանությունը:
«Եվ բնական է, որ այստեղ և՛ մամուլը պետք է արձագանքի, և՛ միջազգային կառույցները: Հենց լռելու պատճառով է, որ նաև լրագրողներն են ծեծի ենթարկվում, և ով ինչ ուզում` անում է այս երկրում»,- հավելեց նա:
Ռոզա Հովհաննիսյան
MediaLab.am