Հանրային սննդի ոլորտում գործունեություն ծավալող օբյեկտների ղեկավարները վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո լիահույս են, որ սպասարկման օբյեկտների համար այս տարվա հունվարի 1-ից շրջանառության հարկի շեմի բարձրացումը չեղյալ կարվի: Հայաստանի ռեստորանների միության համակարգող Աշոտ Բարսեղյանը «Մեդիալաբին» ասաց, որ կառավարությունում կարծես թե տրամադրված են հետ գնալ 6 տոկոսանց շեմին և դրա գործունեության ժամկետը երկարացնել 3-5 տարով:
Ըստ նրա՝ մեկ շաբաթ կամ 10 օր անց նորից են հանդիպելու կառավարությունում՝ քննարկելու, առաջարկություններ ներկայացնելու:
«Պետք է տնտեսական զարգացման և ներդրումների, ֆինանսների նախարարությունների և ՊԵԿ-ի հետ միասնական որոշման գանք, նորից գնանք վարչապետի մոտ ու ամբողջացնենք հարցը»,- «Մեդիալաբին» ասում է Աշոտ Բարսեղյանը:
Իսկ մինչ համաձայնության կգան, այս տարվա հունվարի 1-ից սպասարկման օբյեկտների համար ուժի մեջ է մտել շրջանառության հարկի 8 տոկոս դրույքաչափը: 2018 թվականի հուլիսի 1-ից հանրային սննդի օբյեկտները արտոնագրային վճարի դաշտից տեղափոխվել էին շրջանառության հարկի դաշտ՝ վճարելով 6 տոկոս շրջանառության հարկ: Այս տարվա հունվարի 1-ից շրջանառության հարկի շեմը բարձրացել է՝ կազմելով 8 տոկոս: Ըստ Հարկային օրենսգրքի՝ 2020 թվականին արդեն սպասարկման ոլորտի օբյեկտների համար շրջանառության հարկը կդառնա 10 տոկոս:
Ոլորտի ներկայացուցիչներն ամիսներ շարունակ բողոքում են հարկման այս քաղաքականության դեմ՝ նշելով, որ շրջանառության հարկի շեմի բարձրացումը անխուսափելիորեն կբերի ծառայությունների թանկացման, ինչի հետևանքով կնվազի Հայաստանի տուրիստական գրավչությունը, վնաս կկրի գյուղատնտեսության ոլորտը:
«Կառավարության թևերից մի քանիսն արդեն վստահ են, որ մեր անհանգստությունները հիմնավոր են, որ շեմը չպետք է մնա 8 տոկոս: Կարող ենք ասել, որ կառավարության կողմից աջակցություն ունենք: Իսկ վարչապետի տրամադրվածությունն ավելի կառուցողական է, նա ուզում է, որ մենք գտնենք այն տարբերակը, որը և՛ ձեռնտու կլինի տնտեսավարողների համար, և՛ չի վնասի պետությանը: Հետևաբար, դադար է եղել, որ գանք միասնական եզրակացության»,- ասաց Աշոտ Բարսեղյանը:
Գործարարների հետ հանդիպմանը վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը մասնավորապես ասել էր, որ կառավարությունը գործարար աշխարհին առաջարկել է հետևյալ բանաձևը՝ հարստացեք և հարստացրեք: «Այս բանաձևը մեզ համար շատ կարևոր է մեկ պայմանով, եթե մեր գործարար հանրության մեջ չկա մի հատված, որն այս բանաձևի երկրորդ մասը ջնջում է և կենտրոնանում է առաջին մասի վրա: Շատ հաճախ հնչում են շեշտադրումներ՝ բա ինչո՞ւ ճանպարհը լավը չէ, ինչո՞ւ թոշակները բարձր չեն: Եվ ոչ ոք հարց չի տալիս՝ ինչպե՞ս պետք է լավ լինի և ում միջոցով պետք է լավ լինի: Դա կարող է լավ լինել պետական բյուջեի մուտքերի աճի և այդ մուտք եղած գումարների արդյունավետ ծախսման և կոռուպցիայի բացառման միջոցով: Հիմա մենք այս կոմպոնենտների վրա հավասարաչափ պետք է աշխատենք»,- ասել էր Նիկոլ Փաշինյանը:
Դիլիջանում գործող «Կճուճ», «Թավա» և «Լոշ» ռեստորանների սեփականատեր Վարդա Ավետիսյանը նույնպես ասում է, որ վարչապետի հետ հանդիպումից դրական ազդակներ է ստացել:
«Տպավորությունս շատ դրական էր, կար այն տրամադրվածությունը, որ պետությունը հասկանում է, թե ինչքան մեծ նշանակություն ունեն սպասարկման ոլորտի օբյեկտները հատկապես տուրիզմի զարգացման գործում: Եվ վարչապեը հստակ մեզ բացատրեց, որ իրենք ամեն կերպ ուզում են, որ մենք եկամուտներ ունենանք, վճարենք հարկեր և զարգացնենք ոլորտը»,- «Մեդիալաբին» ասում է նա:
Վարդա Ավետիսյանի խոսքով՝ քննարկումների ժամանակ օրինակներով փորձել են հասկանալ, թե 2018 թվականի կեսից սպասարկման օբյեկտների համար ներդրված նոր մոդելը՝ շրջանառության հարկի 6 տոկոսանոց շեմն ինչպե՛ս է անդրադարձել ոլորտի տնտեսավարողների վրա: Կան մեծ կազմակերպություններ, որոնց համար այդ հարկային բեռը տանելի է, եթե ֆիքսված մնա:
«Մարզերի օրինակն էր մի քիչ տարբերվում, որ նույնիսկ շրջանառության հարկի ֆիքսված դրույթը բացասաբար է ազդում ոլորտի վրա: Ես բերեցի 6 տոկոս շրջանառության հարկի հաշվարկները, դեռ 8 տոկոսի մասին չենք խոսում: Ես ցույց տվեցի, թե նախորդ վեց ամիսների ընթացքում շրջանառության հարկը ինչպես է ազդել սեզոնային բիզնեսի վրա, այն բիզնեսի, որը եկամուտ ունի տարվա միայն կեսին:
Շատ ջախջախիչ էին իմ փաստարկները: Ֆինանսների նախարարության կողմից կարծիք էր հնչում, որ եթե շրջանառության հարկով եք հարկվում, դա ավելի լավ պետք է լինի ձեզ համար, քանի որ այլևս արտոնագրային վճար չեք տալիս: Ես այնտեղ թվերով ցույց տվեցի, որ հաստատագրված վճարը ավելի ձեռնտու է մեզ»,- մանրամասնեց Վարդա Ավետիսյանը:
Նրա խոսքով՝ իր բիզնեսները հաջողված են, իսկ նոր մոդելը ավելի փոքր ու քիչ հաջողված բիզնեսների դեպքում ավելի բացասական հետևանքներ կունենա, եթե, իհարկե, տնտեսավարողը բարեխիղճ հարկ վճարող է:
«Այնտեղ խոստում եղավ, որ մարզերին առանձնահատուկ մոտեցում կցուցաբերվի: Իրենք էլ դեռ չգիտեն, թե ինչ են առաջարկելու, բայց խոստացան, որ մարզերի համար այլ մոդել կներդրվի»,- նշում է նա:
Վարդա Ավետիսյանի խոսքով՝ Երևանում գործող սպասարկման օբյեկտների ներկայացուցիչները համաձայն են, որ շրջանառության հարկի 6 տոկոսանոց շեմը շարունակի գործել, բարձրացում չլինի:
Նրա խոսքով՝ այն սպասարկման օբյեկտները, որոնք գյուղմթերք են ձեռք բերում ու չեն կարողանում փաստաթղթավորել իրենց շրջանառությունը, խնդիր են ունենում: «Անձամբ ես իմ ռեստորանների համար օգտագործում եմ միայն անտառային մթերք: Ես բավական շատ անտառային մթերք եմ պաշարում, ուղղակի չեմ կարողանում այդ ամբողջը փաստաթղթավորել, քանի որ գյուղացիներից եմ ձեռք բերում: Այսինքն՝ շրջանառության հարկի նվազեցումն էլ մեր հարցին լուծում չի տալիս»,- ասաց նա:
Անդրադառնալով սպասարկման ոլորտի գների բարձրացմանը, Վարդա Ավետիսյանն ասում է, որ ոլորտի տնտեսավարողները թանկացում չեն ուզում, և թանկացում դեռևս չկա:
Այն օբյեկտները, որոնք աշխատում են տուրիստական գործակալությունների հետ, նախօրոք մեկ տարվա համար գնացուցակ են տալիս նրանց, տարվա կեսից, եթե անգամ ուզեն էլ, չեն կարող թանկացումներ անել:
«Մենք նաև քննարկեցինք հարցը, որ եթե ես ուզում եմ բարեխիղճ աշխատել, պետք է բարձրացնեմ գները, որ կարողանամ ավելացնել հարկերը: Այդ դեպքում ստացվում է, որ ոլորտում անարդարություն է լինում: Այն փոքր օբյեկտները, որոնք բարեխիղճ չեն աշխատում, գինը ցածր են պահում, բարեխիղճ աշխատողները մրցակցությունից դուրս են գալիս»,- ասում է նա:
Ռոզա Հովհաննիսյան
MediaLab.am
