Միավորված ազգերի կազմակերպությունում տարածվել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Կարեն Միրզոյանի նամակը` որպես ՄԱԿ Գլխավոր վեհաժողովի և Անվտանգության խորհրդի փաստաթուղթ:
Այդ մասին տեղեկացնում է ԼՂՀ ԱԳՆ-ն: Նամակում նշվում է, որ Ադրբեջանը ստահոդ քարոզարշավ է ծավալել Ստեփանակերտի օդանավականայի վերագործարկման վերաբերյալ` նպատակ ունենալով ապակողմնորոշել միջազգային հանրությանը և արդարացնել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի նկատմամբ ուժի կամ ուժի սպառնալիքի կիրառման` Ադրբեջանի կողմից իրականացվող քաղաքականությունը:
Հիշեցնենք, որ Ստեփանակերտի օդանավակայանի շուրջ խոսակցությունները թեժացան անցյալ տարի մարտին, այն բանից հետո, երբ Ադրբեջանը սկսեց սպառնալիքներ հնչեցնել` հավատացնելով, թե կոչնչացնի ԼՂՀ տարածքով թռիչքներ իրականացնող օդանավերը:
Ի պատասխան, անցյալ տարի մարտի 31-ին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց, թե Երևան-Ստեփանակերտ ավիաթռիչքի առաջին ուղևորն ինքն է լինելու: Այս տարի սեպտեմբերին, ԼՂՀ իշխանությունները հայտարարեցին, որ Ստեփանակերտի օդանավակայանը լիովին պատրաստ է գործարկման:
ՄԱԿ-ում տարածված նամակում, տարբեր փաստարկների կողքին, Կարեն Միրզոյանը նշում է, որ Ստեփանակերտի օդանավակայանի վերագործարկումը ԼՂՀ ինքնիշխան իրավունքն է և հետապնդում է բացառապես քաղաքացիական ու մարդասիրական նպատակներ` ներառյալ մարդու այնպիսի հիմնարար իրավունքի իրացումը, ինչպիսինն է տեղաշարժի ազատությունը:
Նամակն ամբողջությամբ ներկայացնում ենք ստորեւ:
«Ձերդ գերազանցություն,
Ես դիմում եմ Ձեզ` հայտնելու իմ կառավարության դիրքորոշումը Ստեփանակերտի օդանավակայանի վերագործարկման խնդրի վերաբերյալ և նպատակ ունենալով պատասխանելու ս. թ. հոկտեմբերի 11-ին Միավորված ազգերի կազմակերպությունում Ադրբեջանի ներկայացուցչի կողմից շրջանառության մեջ դրված A/67/507-S/2012/754 փաստաթղթում առկա անհիմն մեղադրանքներին:
Ինձ պարտավորված եմ զգում որոշակի պարզաբանումներ ներկայացնել Ադրբեջանի ստահոդ քարոզարշավի վերաբերյալ, որն ուղղված է միջազգային հանրության ապակողմնորոշմանը և Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի նկատմամբ ուժի կամ ուժի սպառնալիքի կիրառման վրա հիմնված իր քաղաքականության արդարացմանը:
Ժողովրդի ազատ կամարտահայտության արդյունքում անկախության հռչակումից ի վեր` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը (ԼՂՀ) կառուցում է իր պետականությունը, հիմնվելով ժողովրդավարական արժեքների, օրենքի գերակայության, մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունները հարգանքի վրա: ԼՂՀ-ն պաշտպանել է իր անկախությունը` դիմակայելով Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիային և 1994 թ. հրադադարի մասին պայմանագրի կնքումից սկսած լիարժեք և արդյունավետ կերպով վերահսկում է իր տարածքը, ներառյալ նաև օդայինը:
Ստեփանակերտի օդանավակայանի վերագործարկումը ԼՂՀ ինքնիշխան իրավունքն է և հետապնդում է բացառապես քաղաքացիական և մարդասիրական նպատակներ` ներառյալ մարդու այնպիսի հիմնարար իրավունքի իրացումը, ինչպիսինն է տեղաշարժի ազատությունը:
ԼՂՀ քաղաքացիական բնակչության տեղաշարժի ազատությունը Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրում և այլ առանցքային միջազգային փաստաթղթերում ամրագրված մյուս իրավունքների հետ մեկտեղ շարունակաբար և կոպտորեն խախտվում է Ադրբեջանի կողմից իրականացվող շրջափակման միջոցով:
Բացահայտ կերպով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը և Հայաստանի Հանրապետությունը լիովին շրջափակելու նպատակի մասին հայտարարող Ադրբեջանի դիրքորոշումը հակասում է ՄԱԿ անվտանգության խորհրդի այն բանաձևերին, որոնց Ադրբեջանի պատվիրակությունը անդրադարձել է իր իսկ հաղորդագրության մեջ: Ադրբեջանի այդ կեցվածքը հանդիսանում է նրա կողմից մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների ուղղակի խախտման բացահայտ դրսևորում` շարունակելով քաղաքացիական բնակչության նկատմամբ խմբային պատիժ կիրառելու իր քաղաքականությունը:
Ադրբեջանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների ռազմատենչ հայտարարությունները և մասնավորապես` քաղաքացիական ինքնաթիռները ոչնչացնելու սպառնալիքները, իր ստանձնած միջազգային պարտավորությունների լրջագույն խախտում են և հակասում են «Միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի մասին» դաշնագրի դրույթներին:
Նման սպառնալիքները, ինչպես և ամբողջ աշխարհի հայերին Ադրբեջանի համար մեկ թշնամին հռչակելու մասին ամենաբարձր մակարդակով հայտարարությունները այդ երկրի ավանդական պետական քաղաքականության, հակահայկական հիստերիայի և այլատյացության բացահայտ օրինակներ են: Հունգարիայում ատելության հողի վրա դաժան մարդասպանություն կատարելու համար ցմահ դատապարտված ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովին ներման շնորհումը և ազգովի փառաբանումը վերջին ժամանակներում այս քաղաքականության թերևս ամենացնցող դրսևորումն է:
Այս համատեքստում, ԼՂՀ իշխանությունները Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից իրականացվող քայլերը, մասնավորապես Ստեփանակերտի օդանավակայանի գործարկումը կանխելու նպատակով «բոլոր անհրաժեշտ միջոցները» կիրառելու մասին հայտարարությունները, քաղաքացիական ինքնաթիռները ոչնչացնելու վերաբերյալ նախկինում հնչեցրած սպառնալիքների հետ մեկտեղ, համարում են անպատասխանատու և քաղաքականացված գործողություններ:
Ադրբեջանի այս դիրքորոշումը խախտում է միջազգային ավիացիայի հիմնական սկզբունքները: Ավելին, այն հակասում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների` Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների, Ֆրանսիայի և Ռուսաստանի դաշնության հովանու ներքո ընթացող բանակցային գործընթացի շրջանակներում ադրբեջանական պետության կողմից կամավոր ընդունած պարտավորվածություններին: 2012 թ. հուլիսի 13-ին Համանախագահները հայտարարեցին հետևյալը. Լեռնային Ղարաբաղի օդանավակայանի նախատեսված բացման հաղորդագրությունների վերաբերյալ կողմերը վերստին հավաստիացրեցին համանախագահներին քաղաքացիական օդանավերի դեմ որևէ ուժ կամ սպառնակլիք չգործադրելու, ինչպես նաև այդ հարցը դիվանագիտական ճանապարով լուծելու և այն քաղաքականացնելուց հրաժարվելու մասին:
ԼՂՀ իշխանությունները հետամուտ են Ստեփանակերտի օդանավակայանը շահագործել Միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի դաշնագրի նպատակների և խնդիրների համաձայն՝ ներառելով, բայց չսահմանափակվելով` աշխարհի ժողովուրդների ` անվտանգ, կանոնավոր, արդյունավետ և շահավետ օդային տրանսպորտից օգտվելու պահանջների ապահովումը, աշխարհում միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգ և հետևողական զարգացման ապահովումը, ավիաուղիների, օդանավակայանների և միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի համար անհրաժեշտ ավիանավիգացիոն համակարգերի զարգացմանն օժանդակումը, ընդհանուր առմամբ միջազգային քաղաքացիական օդագնացության բոլոր ուղղությունների զարգացումը:
Հետևաբար, պրն. Գլխավոր քարտուղար, ակնկալում եմ Ձեր, ինչպես նաև Միավորված ազգերի կազմակերպության և նրա մասնագիտացված գործակալությունների, և բոլոր խաղաղասեր անդամ-երկրների աջակցությունը Ստեփանակերտի օդանավակայանի վերագործարկման գործում` ապահովելով Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ժողովրդի հիմնարար իրավունքների և ազատությունների իրականացումը:
Համոզված եմ, որ Ստեփանակերտի օդնավակայանի վերագործարկումը կնպաստի միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի դաշնագրի նապատակների և խնդիրների իրականացմանը: Այն կարող է նաև ծառայել որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո ընթացող բանակցային գործընթացին նպաստող վստահության ամրապնդման միջոց:
Ձերդ գերազանցություն, ընդունեք խորին հարգանքներիս հավաստիքը»:
© Medialab.am
