«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է ճարտարապետ Արտակ Ղուլյանը
– Պարո՛ն Ղուլյան, Հանրապետության հրապարակի շենքերի վրա տոնական լույսեր ամրացնելու նպատակով ծակել են շենքերի պատերը, ինչը քննադատության ալիք է բարձրացրել հանրության ու մասնագիտական շրջանակներում: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք կատարվածը:
– Քիչ առաջ տեսա մի լուսանկար՝ նախկին փոստի շենքն էր, որի վրա երևում էին ավելի հնում ամրացված մեխերը՝ նույն քաղաքապետարանի կողմից, որոնք չէին էլ հանվել, երկու կամարների արանքում այդ քարերի վրա ցցերը կային: Ոչինչ էլ չեն անելու այդ անցքերի հետ, սա՝ մեկ, երկրորդ՝ այդ լուսավորության սարքերը կարող էին ամրացնել այնպես, որ որևէ վնաս ու խնդիր չառաջանար: Ինչ արել են՝ ինքնագործունեություն է ու տգիտություն, որովհետև մեկ կամարը կարելի էր լույսերով զարդարել՝ ընդամենը 2-3 անցք բացելով՝ շարժական մոդուլներով ու բազմակի օգտագործման:
Այս ամենը չէր լինի, եթե դիմեին գործից լավատեղյակ մարդկանց՝ ճարտարապետ, ինժեներ և այլք, այսինքն՝ այս ամենի համար գոյություն ունի մասնագիտություն՝ արհամարհված ճարտարապետի մասնագիտությունը, պետք էր նախագծել, մեկ անգամ պատրաստել ու ցանկացած տոնակատարության ժամանակ դա օգտագործել՝ առանց շենքին էական վնաս հասցնելու:
Բայց իրենք գնացել են տնավարի ճանապարհով. ինչ-որ բաժնի վարիչ, որը չգիտեմ՝ ինչպես է հայտնվել այդտեղ, ինչ-որ արհեստավորներ, որոնք չգիտեմ՝ ինչի են ընդունակ, արել են այդ հանցագործություն-բարբարոսությունը շենքերի նկատմամբ, սա ամենայն պատասխանատվությամբ եմ ասում:
– ԿԳՄՍ նախարարի հետևյալ միտքը, որ «ժամանակավոր զարդարանքների համար նախարարությունը հատուկ գիտամեթոդական նիստում դա չի քննարկում, իսկ քաղաքապետարանը՝ որպես միջոցառման կազմակերպիչ, պարտավորված է, և վստահ եմ, որ կանի, կվերականգնի։ Կլինի ճաք, կլինի անցք, քաղաքապետարանը կվերականգնի», ինչպե՞ս եք ընդունում:
– Նախարարը պատասխանատվությունը գցում է քաղաքապետարանի վրա: Ես այդ գիտամեթոդական խորհրդի անդամ եմ, իսկ խորհրդում նման հարց չի քննարկվել, բայց այս խորհրդում քննարկվում են նույնիսկ աննշան հարցեր, եթե դիմում են, ինքնագործունեությամբ չեն զբաղվում: Քաղաքապետարանում կան մարդիկ, որոնք դա գիտեն, խորհրդի անդամ են, բայց մեզ չեն դիմել, տեղյակ չեն երևի, այսինքն՝ դա ինքնուրույն արել է մի օղակ:
Ամենացավալին այն է, որ այսպիսի հարցերով զբաղվում են նման մարդիկ՝ և՛ մասնագիտորեն անպատրաստ, և՛ որպես քաղաքացի այսպես անտարբեր: Պատասխանատվության տարրական բացակայության հարց է, եթե լավ արհեստավոր լիներ՝ ինքը կասեր՝ ի՞նչ եք ասում, ո՞նց կարելի է պատը ծակեմ, ես վարպետներ ունեմ, որ նրանց կախեք էլ, իրենք շենքը չեն ծակի նման անհեթեթության համար, հազար ու մի հնարք կա դրա համար:
– Պարո՛ն Ղուլյան, վնասի չափը մե՞ծ է, ու ինչպես իրենք են վստահեցնում, վնասները հետո հնարավո՞ր է լինելու վերականգնել:
– Ո՛չ, հնարավոր չէ, անդառնալի վնաս են պատճառել, ու դա օրենքով նախատեսված հանցագործություն է, սա բացահայտ հանցագործություն է շենքերի նկատմամբ, որովհետև բնական քարը վնասել ու հետո ինչ-որ նյութով վերականգնել՝ դեռ ոչ ոք նման մեթոդ չի հնարել: Եթե այդպես հեշտ լիներ, մեր պատմական հուշարձանները կվերացնեինք, կվերականգնեինք: Չեն մտածել, ուղղակի չեն մտածել, իսկ մտածելու համար՝ գիտեք ինչ է պետք:
Առանց չափազանցության եմ ասում՝ պետական օղակներում մասնագետների ճգնաժամ է, այնտեղ մասնագետներ չեն, պատահական մարդիկ են, որոնք պատասխանատու են այս երկրի համար: Փառք Աստծո, որ ժողովուրդը հավաքական պոռթկաց՝ էս ի՞նչ եք անում, ձեր տանը կանեի՞ք: Իրենց տան պատերը թույլ կտայի՞ն ծակել, որ հետո լցնեին, սա ի՞նչ տխմարություն է:
– Այնուամենայնիվ, ԿԳՄՍ նախարարությունը պատասխանատու չէ՞ այս հարցում:
– Իմ պատկերացմամբ՝ նախարարն անձամբ այնքան տարրական գիտելիքներ պետք է ունենա հուշարձանների շենքերից, որ նման դեպքերում անհրաժեշտ ու համարժեք որոշում կայացվի, կամ պետք է ունենա տեղակալ, տվյալ դեպքում՝ տեղակալն էլ կա, վարչության պետն էլ, բայց նրանց չեն հարցրել, բացառվում է, որ նրանք իմանային ու թույլ տային, բացառվում է: Նախկինում արված բազմաթիվ անցքեր ևս կան՝ բազմաթիվ, այդ շենքերը բզկտված են ու շարունակում են բզկտվել:
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
