Խորհրդային ժամանակաշրջանի հին մեքենաներ, գունաթափ ատրակցիոններ, մաշված մսաղացներ, ցուցանակներ, լքված ու ժանգոտած գնացքի վագոններ, հին կիսաքանդ գործարաններ, փոքր ու քաղցր հիշողություններ, որոնք կադր առ կադր հիշողության պես հավերժացել է ֆոտոլրագրող Հայկ Բիանջյանը` «Чао СССР» անունը կրող ֆոտոպատմության մեջ:
Ստեղծվելով ու ամբողջանալով 4 տարվա ընթացքում, «Чао СССР»-ը պատմության ակնթարթների պես արտացոլում է 70 տարվա պատմություն ունեցող երբեմնի հսկա կայսրության` ԽՍՀՄ-ի ժամանակաշրջանի կոլորիտը, որը տարեցտարի ջնջվում եւ անհետանում է մեր երկրում:
«Իմ սերնդի ներկայացուցիչների համար սա հիշողության նման բան է: Մեր մանկությունն է, որ անցել ԽՍՀՄ-ի ժամանակաշրջանում եվ շատ ցավալի է, որ այդ ամենը ոչ թե պահպանվում, այլ ոչնչացվում է: Մենք ունեցել ենք հզոր գործարաններ, ուրախ ատրակցիոններ, կինոթատրոններ, որոնք կորցրել են իրենց ֆունկցիոնալ արժեքը: Այդ ամենը պատմության մասնիկներն են, որոնք չի կարելի քանդել»,- «Մեդիալաբին» ասում է Բիանջյանը:
Նման ֆոտոաշարք ստեղծելու գաղափարը լուսանկարչի մոտ ի հայտ է եկել մի քանի տարի առաջ, երբ Նոյեմբերյան ացելության ժամանակ հին մետաղական կտորի վրա տեսել է «Чао СССР» մակագրությունը:
«Ու այդ ժամանակ միտք առաջացավ նման նախագիծ անելու ու հենց առաջին դա նկարեցի»,-պատմում է եւս մեկ զգայական եւ հուզիչ շարքի հեղինակը:
(Տես նաեւ Հայկ Բիանջյանի` Երեւանի ջնջվող ազդեցիկ ու տխուր պատմությունը):
Գունաթափված, անպետքության մատնված իրերի, կենդանության շունչը կորցրած կիսաքանդ շինությունների, անուշադրության զոհը դարձած այգիների կառուսելների ու հուշարձանների ողջ սովետական կոլորիտը՝ արտահայտված Բիանջյանի լուսանկարներում, ուղերձ է, որպեսզի սեփական պատմության այդ ժամանակահատվածը չոչնչացվի:
«Ոչ մեկ նորամուծություններին դեմ չէ, բայց հինն էլ պետք է պահպանել: Կարելի է ողջ սովետական այդ ատրակցիոնները, ցուցանակները հավաքել մի այգում ու դարձել այն «Парк Советского периода», ոչ թե տանել ոչնչացնել: Ուրիշ երկրներում կա նման բան, իսկ մեզ մոտ միայն աղբանոց է դառնում: Իսկ եթե այս բոլորը հավաքվի մեկ տեղ ու վերանորոգվի, ապա մարդիկ միգուցե գնան այնտեղ, հիշեն իրենք մանկությունը»,-ասում է Բիանջյանը:
Որոշ լուսանկարներ կատարելով նաեւ նախկին ԽՍՀՄ-ի կազմի քաղաքներում՝ Կրասնոդարում, Թիֆլիսում, Բիանջյանը կարծում է, որ այս ֆոտոշարքը նաեւ տեղեկատվական բնույթ է կրում:
«Նոր սերունդը, որ չգիտի, չի տեսել, թե ինչ հզոր արդյունաբերություն է եղել, ինչ գորածարաններ են եղել, այս ֆոտաշարքով տեսնում է: Եւ լուսանկարներում երեւում է, որ օրինակ՝ Չարեցնավանի այդ հզոր գործարանները հիմնովին քանդվում են: Սա իրականում ցավալի պատկեր է: Այս ամենը մարդկանց հիշողություններն են»,-ասում է Բիանջյանը:
Տես «Чао СССР» ֆոտոպատմությունը
Լիլիթ Առաքելյան
© Medialab.am
Լուսանկարները` Հայկ Բիանջյանի: Բոլոր հեղինակային իրավունքները պատկանում են հեղինակին: Լուսանկարների օգտագործումն առանց հեղինակի համաձայնության արգելվում է:
