Ավելի քան եռամյա հակընդդեմ մեղադրանքներից և սուր քննադատությունից հետո, երեկ` մայիսի 31-ին, Երևանի կենտրոնում հավաքված ընդդիմության բազմահազարանոց հանրահավաքում առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հայտարարեց, որ ՀԱԿ-ը պատրաստ է «իշխանության հետ ֆորմալ, այսինքն` պատվիրակությունների մակարդակով երկխոսության»:
«Առաջիկա օրերին մենք կորոշենք մեր պատվիրակության կազմը, որը բաղկացած կլինի 3–5 հոգուց, և իշխանությանը կներկայացնենք երկխոսության մեր օրակարգը: Կոնգրեսի օրակարգը հայտնի է՝ արտահերթ նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունների անցկացում, բայց դա չի նշանակում, թե մենք չպետք է հաշվի առնենք նաև իշխանության ներկայացրած օրակարգն ու հակաառաջարկները, այլապես կխախտվի կողմերի իրավահավասարությունը»,- հայտարարել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը:
Վերլուծաբանները համոզված են, որ թե´ երկխոսության մասին խոսելը և թե´ միաժամանակ արտահերթ ընտրություններ պահանջելը, ինչը իշխանությունը դեռևս ամիսներ առաջ ոչ թե «երկխոսություն, այլ ուլտիմատում» էր որակել, ընտրազանգված չկորցնելու համար է արվում:
«Ռացիոնալ մոտեցում է, Լևոն Տեր-Պետրոսյանը գիտակցում է, որ չի կարող այլ կերպ մոտենալ, և, ըստ երևույթին, ընդունում է, որ իշխանություններն էլ իրենց օրակարգն ունեն, սակայն արտահերթ ընտրությունների հայտարարություններն արվում են մարդկանց չհիասթափեցնելու համար»,- ասում է անկախ քաղաքական վերլուծաբան Երվանդ Բոզոյանը:
Սկզբում երկխոսությունների դուռը փակ էր, իսկ հետո, երբ ընդդիմության առաջնորդը իր ելույթներում զգալիորեն թեթևացրեց մեղադրանքներն իշխանությունների հասցեին, իշխանություններն էլ սկսեցին զիջումների գնալ` բացելով Ազատության հրապարակը, սկսելով մարտիմեկյան իրադարձությունների նոր հետաքննություն և համաներում հայտարարելով, շատերը սկսեցին խոսել փակ դռների հետևում տարվող իշխանություն-ընդդիմություն գաղտնի պայմանավորվածության մասին:
Թեև Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ի պատասխան հայտարարել է, թե «երկխոսությունն ամենևին սիրաբանություն, գրկախառնություն կամ միմյանց մասին ունեցած կարծիքների վերանայում չի նշանակում», այնուամենայնիվ վերլուծաբանները պնդում են, որ ներքաղաքական փոփոխությունները ոչ միայն լարվածությունն են թուլացնելու:
«Ես ուրախ եմ, որ ընդդիմությունն ու իշխանությունները լեզու են գտնում իրար հետ,-«Մեդիալաբին» ասում է մասնագիտությամբ մեխանիկ` 25-ամյա Ալինա Ավագյանը,- նշանակում է` մեր երկրում կայունություն ու հստակություն կպահպանվեն, առանց վայրիվերումների»:
Սակայն 43-ամյա կահույքագործ Վարդան Այվազյանն ասում է, որ երբ երկրում բևեռացվում է ամեն ինչ, երբ տարեցտարի սոցիալական վիճակը չի շտկվում, և շատերը բռնում են արտագաղթի ճանապարհը, իր համար անընդունելի է «զենքերը վայր դնելը»:
«Իրականում ես խորապես հիասթափված եմ,- «Մեդիալաբին» ասում է նա: – Մի՞թե այսքան տարի պայքարելուց հետո մեր նպատակը երկխոսությունն էր այս ֆորմատով: Ես ավելի մեծ ակնկալիքներ ունեի ու կարծում էի` մեծ փոփոխությունների համար եմ պայքարում»:
Անկախ քաղաքական վերլուծաբան Սուրեն Սուրենյանցն ասում է, որ ընդդիմության` երկխոսության գնալու հայտարարությունը թեև շատերին հիասթափություն առիթ է տվել, սակայն իրականում նման կերպ կարելի է երկրում լուրջ փոփոխությունների ակնկալիքներ ունենալ:
«Մարդկանց մի խումբ, ովքեր արագ սպասելիքներ ունեն, հեղափոխության կողմնակից են, այս պարագայում դժգոհ կմնան,- «Մեդիալաբին» ասում է Սուրենյանցը: – Սակայն իրականում այս երկխոսությունը հեռանկարում շահեկան իրավիճակ կստեղծի երկու կողմերի համար: Առանց երկկողմանի զիջումների չի կարելի ոչ մի փոփոխություն ակնկալել»:
Նա նշում է, որ իշխանությունը կբարեփոխվի, մրցակցային իրավիճակ կձևավորվի, և առաջիկայում որակապես ավելի լավ ընտրություններ կանցկացվեն:
Սակայն, ի տարբերություն նրա, մեկ այլ քաղաքական վերլուծաբան համոզված է, որ, ի վերջո, երկու կողմերն էլ եկել են մի որոշման` մտածելով իրենց մասին:
«Իրականում տեղի է ունենում մի գործընթաց, երբ իշխանություններն ու ընդդիմությունը եկել են համաձայնության, և ըստ երևույթին երկխոսություն ասածը ոչ թե արտահերթ ընտրությունների կամ էլ մարդկանց սոցիալական խնդիրների շուրջ կլինի, այլ իշխանությունը բաժանելու»,- «Մեդիալաբին» ասում է Երվանդ Բոզոյանը:
Իշխանությունն ի դեմս ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանի արդեն իսկ արձագանքել է ընդդիմության առաջարկին:
Հունիսի 1-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ Աբրահամյանը ողջունելի է համարել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի` իշխանությունների հետ երկխոսության գնալու պատրաստակամությունը` նշելով, թե երբ «արմատական ընդդիմությունը նման առաջարկ է ներկայացնում իշխանություններին, իմ կարծիքով՝ հանրապետության նախագահը կգնա այդ քայլին, և կկազմակերպեն այդ երկխոսությունը, որը, իհարկե, համոզված եմ, բխելու է Հայաստանի Հանրապետության և ժողովրդի շահերից»։
Երկրի ընդդիմադիր մյուս ուժը` «Ժառանգությունը», որը վերջին զարգացումների ֆոնին հայտնվել է ստվերում, վստահություն է հայտնել, որ ՀԱԿ-ն ու իշխանությունը երկխոսության արդյունքում կհասնեն համաձայնության:
«Ժառանգության» պատգամավոր, առանցքային գործիչ Արմեն Մարտիրոսյանն ասել է, թե համոզված է, որ երկու կողմերը երկխոսության արդյունքում օրակարգի կգան:
«Քանի որ կողմերը պատրաստ են փոխզիջումների, մնացած հարցերում էլ կգան համաձայնության»,- ասում է Մարտիրոսյանը` նշելով, թե այդ ֆորմատով երկխոսությունը այնուամենայնիվ չի համընկնում Տեր-Պետրոսյանի` նախկինում հռչակած մոտեցումներին և «հեռու է հասարակության ակնկալիքներից»:
© Medialab.am