«Եթե չլիներ Արևմուտքը, Սյունիքը առնվազն խլած և, այսպես կոչված, միջանցքը բացած կլինեին». Վարուժան Ավետիսյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է ՀՀ զինված ուժերի գնդապետ, «Ազգային- ժողովրդավարական բևեռի» խորհրդի անդամ Վարուժան Ավետիսյանը

– Պարո՛ն Ավետիսյան, ինչպե՞ս եք գնահատում և ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք ՀՀ պաշտպանության նախարարի Մոսկվա կատարած այցից:

– Պաշտպանության նախարարը դավաճանական իշխանության մաս է կազմում, և նրանք բոլորը սպասարկում են Հայաստան պետությունը և հայկական բանակը քայքայելու և ռուս-թուրքական դաշինքին հանձնելու գործընթացը: Մնացած ամեն բան իմիտացիա է և աչքկապոցի:

Այսինքն՝ նոր զինտեխնիկա ստանալը, բանակի արդիականացման ծրագիրը և նույնաբովանդակ այլ հայտարարություններ համարում եք ընդամենը իմիտացիա՞:

– Այդ ի՞նչ միջոցներով է լինելու, ինչի՞ հաշվին: Դա խաբեություն է, չեմ ժխտում, որ ինչ-որ առանձին զինատեսակների ձեռքբերում կլինի, սովորական գործընթաց է, բայց դա ոչինչ չի նշանակում: Փոքրաքանակ զենքի մատակարարումները չեն կարող պետության ու բանակի քայքայումը կանգնեցնել:

Ակնհայտ է, որ բանակի քայքայում է գնում, և տարբեր դիրքերով՝ Ռեմբոյի ոճի լուսանկարների ու բարձրագոչ հայտարարությունների հետևում պետք է կարողանալ իրականությունը տեսնել, իսկ իրականության մասին՝ արդեն ասացի:

Պարո՛ն Ավետիսյան, իսկ ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի ներկայիս անվտանգության համակարգը: Իշխանությունն ի՞նչ քայլեր պետք է անի այդ ուղղությամբ:

– Հայաստանի անվտանգությունն այժմ ապահովում է Արևմուտքը՝ հիմնականում ԱՄՆ-ն, առանց Հայաստանին հարցնելու: Ինչքանով ապահովում է, այդքանով էլ Հայաստանի Հանրապետությունը անվտանգային առումով ապահովված է, մնացածն ինքնախաբեություն է:

Իշխանության քայլերի մասով՝ նախ պետք է պետություն լինի, որ ապահովի իր անվտանգությունը, ազգային կառավարություն պետք է առաջնահերթորեն ձևավորենք, որի առաջին քայլը կլինի դաշնակցային հարաբերությունների հաստատումը Արևմուտքի հետ, առաջին հերթին՝ ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի, ու ստանա բազմակողմանի աջակցություն:

Ռուսաստանի Դաշնության հետ դաշնակցային հարաբերությունների հաստատումը բացառո՞ւմ եք փաստորեն:

– Այսօրվա ՌԴ-ի հետ՝ այո՛, որովհետև նրանց նպատակը լավրովյան պլանի ամբողջական իրականացումն է, որը ենթադրում է հայոց պետականության վերացում և ռուս-թուրքական կլանում: Եթե Մոսկվան վերանայի իր քաղաքականությունը մեր նկատմամբ, այդ ժամանակ կխոսենք:

Ասում եք՝ Արևմուտքն է ապահովում Հայաստանի անվտանգությունը, կխնդրեմ ասեք՝ ի՞նչ վիճակում կլիներ Հայաստանն այժմ, եթե, ինչպես դուք եք ասում, Արևմուտքը չապահովեր անվտանգությունը:

– Հիմա առնվազն Սյունիքը խլած կլինեին, և, այսպես կոչված, միջանցքը կամ միջանցքները բացած կլինեին, և իրենց վերահսկողության տակ կլիներ, և առնվազն Գեղարքունիքի, Տավուշի ու Երասխի հատվածում առաջխաղացում կունենային: Հայաստանը փաստորեն կտոր-կտոր կանեին, եթե Արևմուտքը չպահպաներ ՀՀ-ի անվտանգությունը:

Արևմուտքն ինչո՞ւ և մինչև ե՞րբ է պատրաստ պահպանելու Հայաստանի անվտանգությունը, պարո՛ն Ավետիսյան:

– Աշխարհում այսօր ամեն ինչ տեղի է ունենում Ամերիկա-չինական գլոբալ մրցակցության համատեքստում, և հենց այդ համատեքստում է պետք դիտարկել ցանկացած ընթացք: Մեղրիի հորիզոնական միջանցքը մաս է կազմում չինական հեղինակությամբ եվրասիական ծրագրի՝ մեկ Մետաքսի ճանապարհի, որը հնարավորություն է տալու Չինաստանին ստեղծել ահռելի չինաստանակենտրոն լիգա ռեգիոն, ինչը, բնականաբար, էապես հակասում է ԱՄՆ-ի շահերին, հետևաբար նրանք ամեն միջոց ձեռնարկում են, որոնցից մեկն էլ այլընտրանքային հյուսիս-հարավ գոտու ստեղծումն է, որն անցնելու է Իրան-Հայաստան-Վրաստան տարածքով: Բնականաբար, ԱՄՆ-ն փորձում է ամեն ինչ անել, որ աշխատի ուղղահայաց, ոչ թե հորիզոնական ճանապարհը:

Դժվար է ասել՝ մինչև երբ, որովհետև ոչինչ հավերժ չէ: Մենք տեսանք, թե ինչ եղավ Աֆղանստանում: 20 տարի տեղացիների փոխարեն ԱՄՆ-ն ու դաշնակիցները փորձեցին պետություն ստեղծել, մարդիկ չուզեցին, և, բնականաբար, Արևմուտքը հեռացավ:

Գործող իշխանությունը խոսում է տարածաշրջանում խաղաղության դարաշրջան բացելու մասին. ստեղծված իրավիճակում նման հեռանկարներ տեսնո՞ւմ եք:

– Տարածաշրջանում վերաձևումներ են լինելու: Եթե խաղաղության դարաշրջանի մասին խոսույթը մնար միայն քաղաքական ասպարեղում, կարող էինք դրա նկատմամբ քաղաքական գնահատականներ հնչեցնել, բայց քանի որ դավաճանական իշխանությունը այն խցկել է նաև կառավարության ծրագրում, ապա այստեղ պետք է անպայման լինեն քրեաիրավական գնահատականներ ու դրանից բխող հետևանքներ:

Ի՞նչ խաղաղության մասին է խոսքը, երբ մեր երկիրը օկուպացնում են: Մի մասը օկուպացրել են, մյուս մասն են փորձում օկուպացնել, զրկում են իշխանությունից, և մենք խոսում ենք խաղաղության դարաշրջանի մասի՞ն: Խաղաղ մեռնելու մասի՞ն է խոսքը, խաղաղության չափանիշները որո՞նք են՝ հանձնվե՞լը: Գերեզմանոցում էլ է խաղաղ:

Քրիստինե Աղաբեկյան

MediaLab.am