Չնայած «Զվարթնոց» օդանավակայանի տարածքում անհատ տաքսի ծառայությունների նկատմամբ օրենսդրական վերջին խստացումներին ու սահմանված պահանջներին, որոնք ուժի մեջ են մտել 2022-ի օգոստոսից, դրանք անարգել աշխատում են ու սեփական պայմաններով ծառայություններ առաջարկում Հայաստան ժամանողներին:
Օդանավակայանի ժամանման սրահում մի քանի րոպե կանգնելն ու ուսումնասիրելը բավական է՝ անհատ տաքսիստների աշխատաոճի վերաբերյալ ընդհանուր պատկերացում կազմելու համար: Սրահ մուտք գործող այցելուին մոտենում են տարեց կամ երիտասարդ վարորդներ, կոտրված ռուսերենով առաջարկում «5000-ով հասցնել քաղաք»: Իսկ եթե այցելուն չի համաձայնում, գրեթե վազում են նրա հետևից և փորձում համոզել, մինչև կմտքափոխվի:
Հայաստանի տարբեր ղեկավարներ քննադատել են այս երևույթը, բազմիցս խոսել այն վերացնելու մասին, սակայն որևէ մեկին չի հաջողվել: Այս իշխանությունը նույնպես քննադատեց, մշակեց ու ընդունեց օրենք, որը սակայն մնացել է գզրոցներում ու չի իրագործվում:
Մասնավորապես, «Ավտոմոբիլային տրանսպորտի մասին» օրենքում կատարված փոփոխություններով առաջարկվում է օդանավակայանի տաքսի կայանատեղից փոխադրումներ իրականացնելու համար սահմանել «Ա» տիպի լիցենզիայի պահանջ, որի պետական տուրքը տարեկան նախատեսվում է 200 հազար դրամ:
Սահմանվում են օդանավակայանի տաքսի ծառայություն մատուցող տրանսպորտային միջոցների կահավորմանը, արտաքին տեսքին և տարիքային սահմանափակմանը ներկայացվող պահանջները, ինչպես նաև՝ վարչական պատասխանատվության միջոցներ՝ ոլորտի իրավախախտումների համար:
Բացի այդ, օդանավակայանի տաքսի ծառայության լիցենզիա տրվում է միայն այն կազմակերպություններին և անհատ ձեռնարկատերերին, որոնք ունեն մինչեւ 7 տարեկան, սպիտակ հիմնագույնի, գործարանային վառելիքային համակարգով շահագործվող, «Աերոտաքսի» գրառմամբ և տաքսու շախմատաձև տարբերանշան ունեցող ավտոմոբիլներ:
Սակայն սա ընդամենը բարի ցանկություն է, քանի որ «Զվարթնոց» օդանավակայանի տարածքում նման տարբերանշաններով տաքսի ծառայություն հնարավոր չէ գտնել:
Պարզվում է՝ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությանը օդանավակայանի տարածքում սահմանված պահանջներով տաքսի ծառայություն մատուցելու լիցենզիա ստանալու համար չեն դիմել:
«Այս պահի դրությամբ լիցենզիա ստանալու որևէ հայտ չունենք»,- ԱԺ տնտեսական հարցերի հանձնաժողովի նիստում ասել է տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Արմեն Սիմոնյանը: Նա նաև նշել է, որ հետաքրքրված ընկերություններ եղել են, պայմանների մասին ներկայացվել է, բայց կոնկրետ հայտ չկա:
«Դա մի խայտառակ օրենսդրական նախաձեռնություն էր, որը ես ժամանակին մերկացրել եմ: Նրանք պատճառաբանում էին, թե մրցակցության դաշտ կստեղծվի, ով կուզի՝ կարող է մտնել, ծառայություն մատուցել, սուտ է, որովհետև օդանավակայանի տարածքը սեփական տարածք է, և այնտեղ տաքսիների աշխատելու համար օդանավակայանի տնօրինության հետ պետք է ունենալ պայմանավորվածություն, վճարել խոշոր գումար»,- «Մեդիալաբի» հետ զրույցում ասում է Տաքսի ծառայությունների գործատուների ճյուղային միության նախագահ Վահագն Սահակյանը:
Նրա խոսքով՝ կառավարության այդ առաջարկը չի կարող գրավիչ լինել ընկերություններին կամ նույնիսկ անհատ ձեռնարկատերերին, քանի որ օդանավակայանը հսկայական գումարներ է պահանջում այնտեղ ծառայություն մատուցելու համար:
«Եթե օդանավակայանը գները բարձրացրած չլինի ու նախկին ամսական 1.8 մլն դրամը լինի, միևնույն է, ոչ մեկը շահագրգռված չի լինի այդ ծառայությունն իրականացնել, ոչ մեկին ձեռնտու չի լինի, ինչքա՞ն գումար պետք է վաստակեք, որ 1.8 մլն էլ վճարեք օդանավակայանի տնօրենին»,- նշում է Սահակյանը:
Այս պահին, փաստորեն, անհատ տաքսիստները, նրա ներկայացմամբ, կամայական են ծառայություն մատուցում՝ գնում են օդանավի վայրէջքի ժամին, կանգնում ու ուղևոր գրավում:
«Լա՛վ հասկացեք, մեր երկիրը լավն է, բայց օրենք չի աշխատում կամ ընտրովի է աշխատում, պետությունն էլ չկա, որ լծակներ կիրառի, որի հետևանքով նման իրավիճակ է: Մի քանի օր առաջ օդանավակայանում թևիցս քարշ էին տալիս, մի սարսափելի վիճակ է, այսօր օրենքը կա ու չի գործում»,- ընդգծում է Վահագն Սահակյանը:
Հասմիկ Համբարձումյան
MediaLab.am
