Սևանա լճի ափամերձ տարածքներում ապօրինի կառուցված շինությունների հարցը կրկին արդիական դարձավ այս ամառ՝ լճի «ճահճացումից» հետո։ Հուլիսի 18-ին շրջակա միջավայրի նախարար Էրիկ Գրիգորյանը հայտարարեց, որ Սևանի ափամերձ տարածքում «1905 մետրից ցածր գտնվող բոլոր 4800 շինությունները, բացառությամբ Խորհրդային Միությունից մնացած որոշ պոմպակայանների, ապօրինի են, և այդ նիշից ցածր որևէ օրինական շինություն չկա…»։
Սևանա լճի էկոհամակարգի կայունացման գլխավոր նախապայմաններից է լճի ծավալի մեծացումը և ջրի մակարդակի բարձրացումը մինչև Բալթիկ ծովի մակերևույթի 1903,5 մ նիշը: Այս նիշին գումարվում է նաև ալիքի առավելագույն բարձրության չափը` 1,5 մ (1903,5 +1,5 =1905,0): 1905 մետրը այն նիշն է ցամաքի վրա, որից դեպի լիճը տանող տարածքը պետք է լինի ազատ` ջրի տակ անցնելու համար։ Այս հատվածում արգելված է հիմնական (կապիտալ) օբյեկտների կառուցումը:
Հատկանշական է, որ մինչ 2008 թվականն արգելվում էր Սևանի ափամերձ տարածքներում 1908մ-ից ցածր կառույցների շինարարությունը։ Սակայն 2008 թ. դեկտեմբերի կառավարության որոշմամբ 1908-ը դարձել էր 1905։ Բազմաթիվ անձինք քննադատաբար էին վերաբերվել երեք մետրով թույլատրելի նիշը իջեցնելուն և դա կապել օլիգարխների և պաշտոնյաների առանձնատները «փրկելու» հետ։
Փաստերի ստուգման հարթակը, ուսումնասիրելով Սևանի ափամերձ հատվածում ապօրինի կառուցված շինությունների սեփականատերերի/օգտագործողների՝ «Սևան ազգային պարկի» տրամադրած ցանկը, պարզել է, թե ներկա ու նախկին պաշտոնյաներից ովքեր են իրենց օրենքից դուրս հռչակել՝ արգելված գոտում ապօրինի կառուցապատում իրականացնելով։
Վլադիմիր Գասպարյան
Ապօրինի կառույցների թվում է նախկին ոստիկանապետ Վլադիմիր Գասպարյանի ամառանոցը։ Տարածքը Գասպարյանի զոքանչի՝ Հեղուշ Գալստյանի անունով է գրանցված։ Շքեղ ամառանոցը գտնվում է Սևանի արևելյան ափում՝ Սևան-Շորժա ճանապարհի հարևանությամբ՝ Ծիծեռնակ և Դրախտիկ գյուղերի միջև ընկած հատվածում։ Երկու պարսպով պաշտպանված, ներսում փոքր մատուռով հսկա տարածքն առաջին անգամ կառուցապատվել է 2004-ին։
Ապօրինի կառույցների թվում է նաև «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի ամառանոցը, որը գտնվում է Սևանի սկզբնամասում՝ հայտնի «Լավանդա Սիթի» հանգստյան գոտու հարևանությամբ։ Ծառուկյանի ամառանոցային տարածքում կառուցված շինությունները մոտ 1900.25-1903 մետրի վրա են։
Սևանում Ծառուկյանի դրկիցն է ՀՀԿ-ական նախկին պատգամավոր, Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախկին նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանը։ Երկու հարևանների ամառանոցներն անգամ պարսպով առանձնացված չեն։ Հայրապետյանի ապօրինի կառուցած ամառանոցը ևս 1905 մետրից ցածր է։ Հատկանշական է, որ առանձնատներ տանող ճանապարհը երկու կողմից շրջափակված է ջրով։ Իսկ հետնամասում գտնվող «Լավանդա Սիթի» հանգստյան գոտու տնակների մի մասը, լճի մակարդակի բարձրացման հետևանքով, հայտնվել է ջրում։
Ռուբեն Հայրապետյանին պատկանող «Հարսնաքար» հյուրանոցային համալիրի մաս կազմող մի շարք կառույցներ ևս ապօրինի են և կառուցվել են սահմանված նիշից ցածր (1901.22 մետր)։
Կապուտակ Սևան. Սեդրակ Քոչարյան
Արգելված հատվածում կառուցված երկու քոթեջ ունի նաև «Կապուտակ Սևան» հանգստյան համալիրը։ Հյուրանոցի սեփականատեր «Արթ բիլդ» ընկերության 50 տոկոս բաժնետերը ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի որդի Սեդրակ Քոչարյանն է։
Սասուն Միքայելյան
Ազգային ժողովի պատգամավոր, «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության անդամ Սասուն Միքայելյանը ևս ապօրինի տնակներ ունի Սևանի ափամերձ տարածքում՝ 1900.28-1901.46 բարձրության վրա։ Հատկանշական է, որ Սասուն Միքայելյանն անգամ հողի վարձակալության վկայական չունի։
Ըստ Սևանի ազգային պարկի կազմած ցուցակի, Սևանի ափամերձ տարածքում ապօրինի կառույցներ ունեն ԱԺ նախկին պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանի կինը՝ Շողերինա Մկրտչյանը, ՀՀԿ-ական նախկին պատգամավոր Հարություն Կամոյի Փամբուկյանը: Սահմանված նիշից ցածր ապօրինի կառույցներ կան անգամ նախագահական ամառանոցում, «Արարատյան» թեմի վանքային համալիրում, Երկրապահ կամավորների միության Սևանի մասնաճյուղում և այլն։
Ապօրինի կառույցները քանդվելու են
«Սևան» ազգային պարկի տնօրեն Վահե Գուլանյանը Fip.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ Սևանի ափամերձ հատվածում կառուցապատումները հիմնականում կատարվել են 2006-2008 թվականներին։ Նա հավաստիացրեց, որ ապօրինի կառույցները քանդվելու են։ Ըստ Գուլանյանի, վերջին երեք տարում ընդհանուր 4729 անշարժ գույքից 839-ը արդեն քանդվել է։ Գուլանյանը համոզմունք հայտնեց, որ ներկա պայմաններում անգամ նախկին ու ներկա պաշտոնյաները խոչընդոտ չեն հանդիսանա Սևանի ափամերձ հատվածը «ազատելու» համար։
Անի Գրիգորյան
Հովհաննես Նազարեթյան