«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Քրիստինե Վարդանյանը
– Տիկի՛ն Վարդանյան, Արցախի Հանրապետության նախագահն ու խորհրդարանի ղեկավարը նստացույց են իրականացնում երեկվանից։ Ինչպե՞ս եք գնահատում այս որոշումը։
– Նստացույցը բողոքն արտահայտելու գործիքակազմերից է, որը հաճախ օգտագործում են հանրության ներկայացուցիչները, ընդդիմությունը ամբողջ աշխարհում: Ի տարբերություն նշվածների՝ իշխանության ցանկացած ներկայացուցիչ ունի շատ ավելի լայն, շատ ավելի թիրախային ու, ամենակարևորը՝ բացառիկ գործիքակազմ լուծելու պետական խնդիրները։
Հենց այս ճգնաժամին է, որ մենք առերեսվում ենք․ այն սուբյեկտները, որոնք ունեն այդ բացառիկ գործիքակազմերը, իրենց դրսևորում են լավագույն դեպքում ընդդիմություն կամ որպես հասարակ քաղաքացի ու, փաստորեն, ձեռքերը լվանում են անհրաժեշտ գործիքակազմի օգտագործումից։
– Այսինքն՝ բացասակա՞ն եք համարում այս քայլը, որին դիմել են Արցախի Հանրապետության բարձրաստիճան պաշտոնյաները։
– Ինչպես ասացի, պետական գործիչներն ունեն այլ, ավելի առաջնային գործիքակազմեր, որոնք այս փուլում կարող են օգտագործել, դրանցից է նաև խնդիրների ու պահանջատերերի ճիշտ հասցեագրումն ու գործուն քայլերի մղելու առաջին հերթին Հայաստանի իշխանություններին, որոնք ստանձնել են ու, օրենքներով էլ ամրագրված է, Արցախի Հանրապետության անվտանգության երաշխավորի դերը։
Թե ինչու Արայիկ Հարությունյանը չի անում այս, այլ ընտրել է նստացույցի տարբերակը, ես չեմ ուզում պատճառների մեջ խորանալ, որոնք հնարավոր է, որ բազմաթիվ են, բայց թող ինքն ասի, թե ինչո՛ւ է այս իրավիճակում անդրադարձ արվում բոլորին, բոլորի նկատմամբ հնչում են պահանջներ՝ բացի Հայաստանի ղեկավարի պաշտոնը զբաղեցնողից, որն ունի ամենալայն գործիքակազմը՝ 120 հազար արցախահայությանը պաշտպանելու համար։
– Գանք Հայաստան, տիկի՛ն Վարդանյան, որտեղ ևս ակցիաներ են իրականացվում հաջակցություն Արցախում մեկնարկած ակցիայի, որին ընդդիմությունը կարծես թե այնքան էլ ակտիվ չի մասնակցում: Այդ պասիվությունը, օրինակ՝ ձեր գործընկեր Թագուհի Թովմասյանը բացատրել էր նրանով, որ մեկնարկել է արձակուրդային շրջանը, ու «դրա համար էլ պատգամավորները չեն մասնակցում ցույցին»։ Ընդդիմության օրակարգն այս պահին ո՞րն է, ի՞նչ եք առաջարկում այս իրավիճակից դուրս գալու համար, ու արդյոք արձակուրդն ավելի կարևո՞ր է, քան այն իրավիճակը, որում գտնվում ենք։
– Անկեղծ ասած, ծանոթ չեմ Թագուհի Թովմասյանի այդ մեկնաբանությանը, եթե այդպես է ասել՝ մեղմ ասած տարակուսելի է, ես անձամբ մասնակցել եմ, բայց բրիֆինգ չեմ տվել, որովհետև նպատակահարմար չեմ համարել։ Նոյեմբերի 9-ից հետո մենք հայտարարել ենք, որ ցանկացած տեսակ շահերի պաշտպանությունից այն կողմ է Արցախի ու Հայաստանի պաշտպանությունը, ու որտեղ կա օջախ, որտեղ մեր հայրենակիցները փորձում են իրենց ձայնը լսելի դարձնել, մենք իրենց կողքին ենք լինելու և օգնելու ենք։
Արդեն երեք տարի է՝ ինչ կոնկրետ ես տարակուսում եմ, երբ խոսում են արձակուրդի մասին, այդ հարցը կոռեկտ էլ չեմ համարում՝ արձակո՞ւրդն է ավելի կարևոր, թե՞ Հայաստանը, որպեսզի մենք երբևէ արձակուրդի հնարավորություն ունենանք, նախ պետք է Հայաստանը լինի, դրա համար էլ, մեղմ ասած, այս կոնտեքստը ինձ համար ընկալելի չէ։
Ինչ վերաբերում է ակցիաներին մասնակցելուն, Դաշնակցության մասով առնվազն կարող եմ ասել, որ մեր դիրքորոշումը մշտապես եղել է օգնել մեր հայրենակիցներին ինչով կարող ենք։ Մենք մեր ձեռքի տակ եղած բոլոր գործիքակազմերով՝ լինեն խորհրդարանական, լինեն փողոցային ակցիաներ, Հայ դատի գրասենյակներ, փորձում ենք ամեն կերպ իրավիճակը տեսանելի դարձնել, արցախցիների ձայնը՝ լսելի։
Պարզապես կա գործիքակազմի խնդիր, ցավոք սրտի, իրականությունն այն է, որ ոչ իշխանական ցանկացած ուժ ունի խիստ սահմանափակ գործիքակազմ այս իրավիճակում։ Չկա ընդդիմության որևէ անհատ, որն ի պաշտոնե չի անում այն, ինչ կարող է անել, ուղղակի մեր լծակները խիստ սահմանափակ են՝ ի տարբերություն իշխանության։
– Այսինքն՝ այս փուլում ընդդիմությունն աջակցում է նրանց, ովքեր ակցիա՞ են իրականացնում, սեփական ակցիաներով հանդես չե՞ք գալու։
– ՀՅԴ-ն իր դիվանագիտական ու մարդուժով պայմանավորված բոլոր ռեսուրսներով աջակցում է բոլոր նախաձեռնություններին, որոնք այս պահին դաշտում առկա են, ու որոնց առանցքում արցախահայության իրավունքների պաշտպանությունն է։
– Տիկի՛ն Վարդանյան, անընդհատ տարանջատում եք ՀՅԴ-ին, ինչո՞ւ, ընդդիմությունը միասնական ծրագրերի քննարկումներ անո՞ւմ է, օրինակ՝ էլի դուրս գաք փողոց, ինչպես մի ժամանակ առաջ էր, ինչո՞ւ հիմա ակտիվ ցույցեր չի կազմակերպում այսպես ասած հավաքական ընդդիմությունը։
– Առանձնացնում եմ, որովհետև իրավունք ունեմ խոսելու Դաշնակցության անունից, բայց կարող եմ ոչ իշխանական դաշտի անունից էլ պնդել, որ պետական մակարդակով արցախահայության իրավունքները պաշտպանելու ռեսուրսները սահմանափակ են, ու այս օրերին տեսնում եք տարբեր ուժերի կողմից տարբեր նախաձեռնություններ։
Փողոցային պայքարի մասով ասեմ, որ ՀՅԴ-ի համար պարզ է, որ Հայաստանում առկա բոլոր ոլորտների ճգնաժամը լուծելու համար նվազագույնը անհրաժեշտ է փողոցում մինչ այժմ չեղած աննախադեպ թվով մարդկանց մոբիլիզացիա, Հայաստանում փոփոխություններ բերելու ճանապարհը դա է։
Այստեղ, իհարկե, մենք տեսնում ենք մեր պատասխանատվությունը, ինչպես նշեցիք, նախորդ տարվա ցույցերը, որ ստեղծեցինք, կարողացան հասնել նրան, որ իրադարձությունները մեկ տարով հետաձգվեցին, այսինքն՝ զիջումները, որ հիմա ենք տեսնում, կլինեին անցած տարի, եթե չլիներ այդ մոբիլիզացիան։
Ցավոք, այդ մոբիլիզացիան չբավարարեց այս իշխանությունը հեռացնելու համար, բնական է, որ հիմա մեր աշխատանքը միտված է այն մոբիլիզացիային, որը այս իշխանությանը կստիպի հեռանալ։ Մեզ համար կարևոր է ոչ թե գործողությունների արագ ընթացքը, այլ դրանց արդյունավետությունը, այդ մոբիլիզացիան պետք է լինի ավելի շատ օգտակար, առաջնայինը դա է, ոչ թե հնարավորինս շուտը։
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
