Հայաստանի Ազգային ժողովում Եվրասիական տնտեսական միությունից դուրս գալու մասին հարցի քննարկման ժամանակ խորհրդարանում ներկայացված քաղաքական ուժերի պահվածքը սպասելի էր, որևէ անակնկալ չկար դրանում: «Մեդիալաբի» հետ զրույցում նման դիտարկում արեց քաղաքական վերլուծաբան Ռուբեն Մեհրաբյանը:
«Որևէ սյուրպրիզ տեղի չունեցավ և չպետք է տեղի ունենար: Նրանց ԵԱՏՄ-ական դիրքորոշումը կփոխվի միայն այն ժամանակ, երբ այդ ռուսական թունավոր ազդեցության հետ ուղղակի մի կատաստրոֆիկ բան տեղի ունենա, մոտավորապես այնպես, ինչպես 1991 թվականին Սովետը փլվեց: Այդ ժամանակ քաղաքական ուժերը կերգեն միանգամայն այլ երգ կամ մուղամ: Իսկ հիմա, քանի դեռ նվագակցությունը սա է, նրանք երգում են այն, ինչը համահունչ է այդ ռիթմին»,- «Մեդիալաբին» ասում է Ռուբեն Մեհրաբյանը:
Հոկտեմբերի 3-ին Ազգային ժողովն արտահերթ կարգով քննարկեց «Ելք» խմբակցության նախագիծը՝ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու հարցով ԱԺ ժամանակավոր հանձնաժողով ստեղծելու մասին: Այս նախագծին, բացի «Ելքից», խորհրդարանական մյուս խմբակցությունները դեմ քվեարկեցին: ՀՀԿ, «Ծառուկյան» դաշինք և ՀՅԴ խմբակցությունները հայտարարեցին, որ դեմ են քվեարկում նախագծին, քանի որ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու անհրաժեշտություն չկա: «Ելքի» ներկայացրած հիմնավորումների համաձայն՝ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելուց հետո Հայաստանի տնտեսական ցուցանիշները վատթարացել են, իսկ անվտանգության հարցը սրվել է: Մյուս կողմից շեշտվում է այն փաստը, որ ապրիլյան քառօրյա պատերազմը ռուսական կողմի աջակցությամբ Ադրբեջանն իրագործեց, և Հայաստանի ռազմավարական գործընկերը շարունակում է զենք վաճառել Ադրբեջանին:
«Ելք» խմբակցության ղեկավար Նիկոլ Փաշինյանի կարծիքով՝ իրենց բերած փաստարկներին իշխանություններն ու մյուս քաղաքական ուժերը հակափաստարկներ չեն ներկայացնում` թե ի՞նչ օգուտ է ստանում Հայաստանը՝ մնալով ԵԱՏՄ-ի կազմում:
ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանը, որպես հակափաստարկ, խորհրդարանում ներկայացրել է վիճակագրական տվյալներ, որոնք փաստում են, որ դեպի ԵԱՏՄ երկրներ Հայաստանի գյուղմթերքի արտահանման ծավալներն աճել են: Ըստ նրա՝ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելուց հետո Հայաստանում մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն, 2014 թվականի համեմատությամբ, 2016-ին աճել է 8,7 տոկոսով:
Վերլուծաբան Ռուբեն Մեհրաբյանն ասում է, որ քաղաքական ուժերի կողմից սա բավական բաց ու ազնիվ քննարկում էր:
«Ընդհանուր առմամբ ականատես եղանք բավական բաց ու ազնիվ քննարկման: Մենք այդ քննարկումից հասկացանք, որ այնուամենայնիվ այն փաստարկին, որ Հայաստանն ուղղակի թրաֆիքինգի է ենթարկվել այդ Եվրասիական միություն կոչված ախոռում, որևէ հակափաստարկ չկա: Սա ճշմարտության պահ էր իշխանության համար»,- «Մեդիալաբին» ասում է Ռուբեն Մեհրաբյանը: Նրա խոսքով՝ իշխանության ներկայացուցիչներն այս քննարկումների ժամանակ հաստատեցին, որ, այո՛, ԵԱՏՄ-ն թրաֆիքինգի պես մի բան է: Իշխանությունները, ըստ նրա, խոստովանեցին, որ եթե մենք այդ միությունը հանդիմանենք, ապա մեզ հետ կլինի նույնը, ինչ տեղի ունեցավ Ուկրաինայի ու Մոլդովայի հետ:
Նա նշեց, որ եթե Եվրամիությանն ասոցացվելու դեպքում Հայաստանում առկա խնդիրների լուծման ճանապարհ կա, ապա ԵԱՏՄ-ի դեպքում դա այդպես չէ:
«Ի՞նչ է ասում ԵԱՏՄ-ն: Ասում է՝ Հայաստանի Հանրապետություն, դու ունես բազմաթիվ խնդիրներ: Եվ եթե չանես այնպես, ինչպես ես եմ ասում, ապա քո ցանկացած խնդիր քեզ համար կդառնա ճակատագրական»,- հավելեց Մեհրաբյանը:
Վերլուծաբանի խոսքով՝ այս քննարկումների ծավալումը Հայաստանում դրական է:
«Ես առայժմ միամտաբար հույս եմ փայփայում, որ այս քննարկումները կշարունակվեն, ավելի կխորանան, կընդլայնվեն և կդառնան մեր հասարակության դիսկուրսի թեմաներից մեկը` դրանով իսկ դառնալով մեր հասարակության ու պետականության դիմադրողականության բարձրացման գրավականը: Ի վերջո, մենք պետք է արձանագրենք, որ մեկ օրում չէ, որ սա այսպես է եղել: Մենք ունեցել ենք մի «հրաշալի» ղեկավար` Ռոբերտ Քոչարյան անունով, որը մեզ բերեց ու այս ամենի առաջ կանգնեցրեց: Իսկ նրան հաջորդած իշխանությունն էլ մեծ հաջողությամբ ամրապնդեց այդ չակերտավոր հաջողությունը: Եվ այստեղ նաև քաղաքական պատասխանատվության հարցն է»,- ասաց նա:
Իշխանության ներկայացուցիչներն այս քննարկումների համատեքստում շեշտադրում են Հայաստանին Ռուսաստանի կողմից վաճառվող գազը, նշելով, որ այսօր էժան գազ ենք ձեռք բերում: Ռուբեն Մեհրաբյանը հիշեցնում է, որ Հայաստանի սպառողը կրկնակի թանկ է վճարում այդ գազի համար:
«Իշխանության որոշ ներկայացուցիչներ չխորշեցին կրկնել նույն ապուշությունը, ինչը բազմիցս հերքվել է: Դա այն է, թե, իբր, Հայաստանը սահմանին 1000 խմ գազ է ստանում 150 դոլարով: Դա պոզավոր և պոչավոր սուտ է, 150 դոլարով գազ Հայաստանը չի ստանում, ռուսական «Գազպրոմ Արմենիա» ընկերությունն է 150 դոլարով գազ ստանում իր մայր ձեռնարկությունից: Մեր գազօջախներ մտնող խողովակը, ներառյալ դա, դեռ Հայաստան չէ, դա Ռուսաստանի պետական ընկերությանն է պատկանում: Մեզ պատկանում է միայն այն վարձը, որը մենք վճարում ենք սպառած գազի դիմաց: Թող հեքիաթներ չպատմեն մեզ, այդ հեքիաթները գնան ու պատմեն իրենց գյուղերում»,- ասաց նա:
Ռոզա Հովհաննիսյան
MediaLab.am
