Չնայած ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի այն պնդումներին, թե չի հավատում օրեր առաջ տարածված «Հայկական բանակի իրական դեմքը» անվանումը կրող աղմկահարույց տեսանյութին, ըստ «Մեդիալաբի» տեղեկությունների, գիշերը Ռազմական ոստիկանությունը բերման է ենթարկել YouTube-յան հայտնի տեսանյութի սպային:
«Առայժմ որևէ տեղեկություն չկա, աշխատանքները շարունակվում են»,- «Մեդիալաբին» ասաց ՀՀ ՊՆ մամլո խոսնակ Մուշեղ Աղեկյանը, որը ո´չ հաստատեց և ո´չ էլ հերքեց սպայի հայտնաբերման մասին լուրը:
Իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը սակայն ասում է, որ սպայի ինքնությունը պարզված է. նա ծառայում է ԼՂՀ ՊԲ-ում` «Եղնիկներ» կոչվող զորամասում, մայոր է:
Շաբաթ օրվանից YouTube և Facebook կայքերում տեղադրված տեսանյութը մեծ աղմուկ է բարձրացրել հասարակության շրջանում:
Վատ որակի տեսանյութում հայկական բանակի մի սպա, բնության գրկում գետնին նստած, հերթով իր մոտ է կանչում ժամկետային զինծառայողներին, քաշքշում ականջները, ապտակում, հետո գետնին դրված հյութը լցնում զինծառայողների գլխին` ծաղրի ենթարկելով նրանց: Թեև սպայի ձայնը պարզ չի լսվում, սակայն, տեսանկարահանումից պարզ երևում է, թե ինչպես է վերջինս հրճվում իր արածներից:
Հասարակական արձագանքը ուիքենդների ընթացքում այնքան մեծ էր, որ շաբաթ ուշ երեկոյան այդ կապակցությամբ հատուկ հայտարարություն է տարածել պաշտպանության նախարարությունը: ՊՆ հաղորդագրության մեջ նշվում է, թե տեսանյութի «ցածր որակը թույլ չի տալիս պարզորոշ տեսնել դեմքեր, հստակ լսել հայերեն խոսքեր կամ արտահայտություններ»:
«Սակայն, քանի որ շրջանառվող տեսանյութում պատկերվածները Հայկական բանակի համազգեստով են, այն մեծ վրդովմունք է առաջացրել հասարակության շրջանում,- նշված էր հայտարարության մեջ` «խստագույնս դատապարտելով ՀՀ զինված ուժերի վարկաբեկմանն ու հեղինակազրկմանն ուղղված նման կարգի նյութերի պատրաստումը և կանխամտածված տարածումը»:
«ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը համապատասխան միջոցներ է ձեռնարկել տեսանյութի հավաստիությունը ճշտելու, պատկերվածների ինքնությունը պարզելու և հեղինակներին հայտնաբերելու, բռնություններ կիրառողներին պատժելու ուղղությամբ»,- ասվում է ՀՀ ՊՆ հայտարարության մեջ:
Վերջին ամիսների ընթացքում ՀՀ պաշտպանության նախարարության համակարգում տեղի ունեցած աղմկահարույց դեպքերի զարգացումների ֆոնին այս տեսանյութն է´լ ավելի մեծացրեց հասարակության մեջ ծայր առած դժգոհությունները ՊՆ համակարգի հանդեպ` կրկին առաջին պլան մղելով պաշտպանության նախարարի հրաժարականի հարցը:
Պնախարար Սեյրան Օհանյանը ԱԺ-ում հայտարարել է, թե ստեղծված իրավիճակում ճիշտ չէ պաշտպանության նախարարության դեմ լայնածավալ արշավ կազմակերպել:
«Զինված ուժերում լուրջ քայլեր են կատարվում՝ կանխելու նման դեպքերը: Ես անձամբ հանդիպում եմ զոհված զինվորների հարազատների հետ կառավարության յուրաքանչյուր նիստից հետո»,- ասել է նա:
Սակայն իրավապաշտպանները պնդում են, որ չեն տեսնում այս «լուրջ քայլերը»:
«Ինձ ամենևին չզարմացրին այն կադրերը, որոնք ես տեսա Youtube-ում: Դա մեր բանակի առօրյան է, որովհետև մեր բանակը դարձել է մի քրեական աշխարհ` իր քրեական օրենքներով»,- «Մեդիալաբին» ասում է իրավապաշտպան, Հելսինկյան ասոցիացիայի նախագահ Միքայել Դանիելյանը:
Նա ասում է, որ հարցով պետք է զբաղվեն ՀՀ իշխանությունները, որոնք «նման ցանկություն չունեն»:
«Նրանց ձեռ է տալիս հայկական բանակի «ստատուս քվո» վիճակը, քանի որ նման բանակով կարելի է ամեն ինչ անել»,- ասել է Միքայել Դանիելյանը:
Միայն վերջին ամիսների ընթացքում ՀՀ ՊՆ տարբեր ստորաբաժանումներում տեղի ունեցած աղմկահարույց միջադեպերի արդյունքում հաճախացել են վիրավորված, զոհված, սպանված կամ կասկածելի պայմաններում «ինքնասպան» եղած զինծառայողների դեպքերը:
Առավել հնչեղություն ստացածը ԶՈՒ սպա Արտակ Նազարյանի կասկածելի «ինքնասպանությունն» էր, ինչպես նաև ԼՂՀ ՊԲ զորամասերից մեկում արձանագրված սպանության և ինքնասպանության դեպքը, երբ ժամկետային զինծառայող Կարո Այվազյանը, ըստ ՊՆ պաշտոնական վարկածի, սպանել է իր հինգ ծառայակիցներին, ապա ինքնասպան եղել :
Այս աղմկահարույց դեպքերն արդեն իսկ պատճառ են դարձել խոսակցությունների, որ զինված ուժերում համակարգային փոփոխությունների կարիք կա:
«Այժմ ՊՆ-ն իր ջանքերը պետք է ուղղի ոչ թե այդ տեսանյութը տարածողին հայտնաբերելու, այլ բանակում իրավիճակը փոխելուն»,- «Մեդիալաբին» ասում է Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը:
Նա ասում է, որ վերջերս, երբ նման մի տեսանյութ տարածվեց ադրբեջանական բանակի մասին, Հայաստանում այն շատ լավ էլ օգտագործվեց որպես «իրական»` քարոզչական նպատակներով:
«Վերջին իրադարձությունը հենց վկայում է այն մասին, որ այդ տեսանյութում ներկայացված իրավիճակը մեր բանակում տեղի է ունենում շատ ավելի մեծ ծավալով, պարզապես մենք այդ մասին իմանում ենք այն ժամանակ, երբ մահվան ելքով են ավարտվում»,- ասում է Սաքունցը:
Չնայած տեսանյութը համացանցում է հայտնվել արդեն մոտ մեկ շաբաթ առաջ, սակայն պետական մարմիններն ու իշխանական քաղաքական ուժերը այդ առնչությամբ դեռ երեկ այդպես էլ որևէ հայտարարությամբ հանդես չեն եկել:
Քաղաքական ուժերից թեմային անդրադարձել է միայն ընդդիմադիր Հայ ազգային կոնգրեսը` հայտարարելով, թե կատարվածը ոչ թե սովորական ծեծ կամ ոչ կանոնակարգային արարք է, այլ «դավաճանության ծանրագույն հանցանք՝ ուղղված երկրի արտաքին անվտանգությունն ապահովելու կոչված կառույցի՝ բանակի քայքայման ու բարոյալքմանը»:
«Իշխանությունը պարտավոր է հրապարակավ ու պաշտոնապես երաշխավորել երկու զինվորների, ինչպես նաև տեսանյութի հեղինակի անվտանգությունն ու անձեռնմխելիությունը։ Հակառակ դեպքում սույն ոճրագործ արարքի հանցակիցներ կհամարվեն բանակի համար բոլոր պատասխանատուները Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ»,- ասված է ՀԱԿ-ի հայտարարության մեջ:
Քրիստինե Խանումյան
© Medialab.am
