«Փաշինյանի երեկվա հայտարարությունը տեղին չէր, ԱԺ ամբիոնը չպետք է օգտագործել պոպուլիստական նպատակներով». Թաթուլ Հակոբյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է հրապարակախոս Թաթուլ Հակոբյանը

– Պարո՛ն Հակոբյան, մայիսի 12-ից ադրբեջանցիները հաստատվել են ՀՀ տարածքում, դրանից հետո սահմանային իրադրությունը լարված է, այսօր առավոտյան էլ 6 հայ զինծառայողներ են գերի վերցվել նրանց կողմից: Ի՞նչ է կատարվում, ինչպե՞ս եք գնահատում կատարվածը:

– Նախկինում հիմնականում մեր գլխավոր խնդիրը գերիների, ռազմագերիների վերադարձի հարցն էր, հետո Ադրբեջանը սկսեց մասնակի ներխուժումներ իրականացնել, և մենք սկսեցինք խոսել Հայաստանի սուվերեն տարածք ներխուժման մասին, դրանից հետո արդեն մտնում են Հայաստանի տարածք և հայ զինվորներին գերեվարում: 

Այսինքն՝ անընդհատ օրակարգային նոր հարցեր է ստեղծում՝ զգալով, որ Հայաստանում կա շատ թույլ իշխանություն, և ուզում է օգտվել այդ իրավիճակից: Այս պայմաններում Ադրբեջանը կփորձի օգտվել այս իրավիճակից:

Թե սահմաններում ի՛նչ իրադրություն է՝ կարելի է պատկերացում կազմել կատարվածով. այն հանգամանքը, որ Ադրբեջանը կարողանում է ներխուժել Հայաստանի սուվերեն տարածք, արդեն ասում է, թե Հայաստանում ինչ իրավիճակ է: 

– Մեղմ ասած՝ անմխիթա՞ր: Ի՞նչ իրավիճակ է:

– Ես չեմ կարող այդ բառն օգտագործել: Եթե Ադրբեջանը ներխուժում է ՀՀ սուվերեն տարածք, եթե գերեվարում է հայ զինվորականներին, ապա ես չգիտեմ՝ ինչ բառ կարելի է օգտագործել Հայաստանի սահմանների պաշտպանունակությունը նկարագրելու համար:

– Պարո՛ն Հակոբյան, երեկ վարչապետի պաշտոնակատարը ԱԺ ամբիոնից հայտարարեց, որ Ադրբեջանին օգնողներ կան, և որ այդ երկիրը միայնակ նման քայլի չէր գնա, և կարծես ակնարկն ուղղված էր Ռուսաստանին: Եվ նման հայտարարությունից հետո 6 հայ զինծառայողներ գերեվարվեցին: Ձեր կարծիքով՝ հնարավո՞ր է այսօրվա կատարվածը երեկվա այդ հայտարարության հետևանքն էր:

– Ես կարծում եմ, որ եթե անգամ դա համապատասխանում է իրականությանը, Ազգային ժողովի ամբիոնը չպետք է օգտագործել պոպուլիստական նպատակներով, և փոխանակ աշխատելու դիվանագիտական ճակատում, հարցերը բերել ու դարձնել համընդհանուր քննարկման առարկա: 

Դրանից ի՞նչ է ստանում Հայաստան պետությունը: Ես կարծում եմ, որ դա շատ սխալ հայտարարություն է, եթե անգամ համապատասխանում է իրականությանը, որովհետև դրանից Հայաստանը Ռուսաստանի համար դարձնում է ավելի անվստահելի: 

Եվ Ադրբեջանն օգտվում է դրանից: Ես կարծում եմ, որ պետք է ոչ թե մեղավորներ փնտրել, այլ պետք է աշխատել այն գործընկերների հետ, որոնք մնացել են, և պետք է փորձել Հայաստանի Հանրապետության շահերը պաշտպանել, ոչ թե զբաղվել անպատասխանատու պոպուլիզմով, որի համար մենք արդեն վճարում ենք բավականին երկար ժամանակ և շատ թանկ ենք վճարում:

– Իսկ ովքե՞ր են այդ գործընկերները:

– Դրանք այն պետություններն են, որոնց հետ մենք ունենք գործընկերություն: Ես համարում եմ, որ ոչ Միացյալ Նահանգները, ոչ Եվրոպան մեզ չեն պաշտպանելու Ադրբեջանի կողմից եկող սպառնալիքներից և չեն պաշտպանում: 

Հանգամանքների բերումով մենք հայտնվել ենք մի իրավիճակում, երբ մաս ենք կազմում Ռուսաստանի հովանու ներքո գործող ՀԱՊԿ կազմակերպության, հետևաբար պետք է փորձենք դրա շրջանակներում լուծել մեր հարցերը: 

Ավելին, ես չեմ կարծում, որ այն հրապարակային հայտարարությունները, որ եթե դուք չգաք մեզ օգնեք, մենք կդիմենք ՄԱԿ-ին, օգտակար են Հայաստանի համար: Հայաստանը նախ ինքը պետք է ցույց տա, որ կարող է պաշտպանել իր սահմանները, հետո նման հայտարարություններ անել:

– Իսկ ՄԱԿ-ին դիմելը իրատեսակա՞ն եք համարում. խորհրդարանական ընդդիմությունից կար առաջարկ և նույնիսկ՝ պահանջ, որ անհրաժեշտ է դիմել ՄԱԿ-ին: 

– ՄԱԿ-ին դիմելուց առաջ պետք է հստակ իմանալ, թե ինչ ենք ստանալու, արդյոք դա լուծելո՞ւ է այն խնդիրները, որի համար դիմում ենք ՄԱԿ: Եթե դիմենք ՄԱԿ, և ՄԱԿ-ը խնդիրը լուծի, ստիպի Ադրբեջանին գերիներին վերադարձնել, դուրս գալ ՀՀ սուվերեն տարածքից: 

Եթե այո՛, ապա կարելի է դիմել: Բայց վստա՞հ եք, որ ՄԱԿ-ն ունի գործիքներ նման բան անելու: Եթե ուներ գործիքներ, ապա ինչո՞ւ 1993-94 թթ. ՄԱԿ-ի ընդունած բանաձևերը, որոնց մասին էն ժամանակ Ադրբեջանն էր գոռում, իրականություն չդարձան: 

Ինչո՞ւ 25 տարի դա իրականություն չդարձավ: Ուզում եմ ասել, որ որևէ կազմակերպության դիմելուց առաջ պետք է վստահ լինել, կամ հավանականությունը մեծ լինի, որ ՄԱԿ-ը կամ որևէ այլ կառույց կգա ու քեզ կօգնի: 

Բայց եթե էլի ենք դա անում՝ մատներս ռուսների վրա տնկելով, ասելով՝ տեսեք, դուք լավը չեք, մենք ուրիշ գործընկերներ ենք փնտրում, ես կարծում եմ, մենք դրանից ավելի ենք տուժելու: 

– Արդյոք ձեր ասած՝ «մատները ռուսների վրա տնկելու» հետևա՞նքն է, որ ՀԱՊԿ-ը հապաղում է որևէ բան անել, չէ՞ որ 10 օրից ավելի է՝ ՀՀ-ն դիմել է այդ կազմակերպությանը: 

– Այո՛, նաև դրա հետևանքն է: Այսինքն՝ մենք գործել ենք բազմաթիվ սխալներ, և հիմա քաղում ենք դրա պտուղները: Ես չեմ ասում, որ միայն դա է, այլ նաև՝ դա է: Եթե մենք ճիշտ քաղաքականություն վարեինք, ապա չեմ կարծում, որ այսօր այս իրավիճակում հայտնվեինք:

Հասմիկ Համբարձումյան

MediaLab.am