«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է ԱԻՄ առաջնորդ Պարույր Հայրիկյանը
-Պարո՛ն Հայրիկյան, ձեր կարծիքով՝ ինչո՞ւ Նիկոլ Փաշինյանին կանչեցին Մոսկվա, արդյոք դա պարտադրված, թելադրված այց է:
-Նիկոլ Փաշինյանի՝ Մոսկվա գնալը կարող է անակնկալ էր մեզ համար: Քանի որ ես այդ գործչի հետ կապված որևէ դրական ակնկալիք չունեմ, ընդհանրապես տրամադրված եմ, որ իր օրոք միայն բացասական բաներ կարող են լինել, ոչ միայն Մոսկվա, այլև որևէ տեղ գնալու հետ կապված անձամբ ես որևէ հեռանկար չեմ տեսնում:
-Այսինքն՝ սա միայն մեր հանրության համա՞ր կարող էր անակնկալ լինել:
-Ընդհանրապես, հայ-ռուսական հարաբերություններում արդեն վաղուց անակնկալներ չկան: Եթե անակնկալ պետք է լինում, ապա, որպես կանոն, դա բացասական անակնկալ է լինում հեռախոսով, լրատվությամբ:
Ասենք՝ մեկ էլ հանկարծակի իմանում ենք, որ մեծ քանակությամբ պարտքեր ունենք, հետո իմանում ենք, որ հայտարարություն պետք է ստորագրենք: Այնպես որ, եթե նույնիսկ այս վատ, հակաժողովրդավարական իշխանությունների օրոք ինչ-որ լավ բան հնարավոր է, ամեն դեպքում ոչ Մոսկվայի հետ կապված:
Չե՞ք հիշում, ինչպես էր ասում Պուտինը՝ եռակողմ հայտարարությունը ես եմ գրել, ես մասնակցել եմ ամեն տառին: Ա՛յ դա անակնկալ էր, Նիկոլը հարկ չհամարեց այն ժամանակ ասելու՝ վիճակն օրհասական է, մենք պետք է կազմակերպված նահանջի գնանք: Այնպես որ, մենք պատասխանատու մարդու հետ գործ չունենք, որ նրա քայլերում առողջ տրամաբանություն փնտրենք:
Մի ուրիշ օրինակ էլ բերեմ. Նիկոլը 2 տարի առաջ որոշում կայացրեց սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողով ստեղծելու մասին: 1,5 տարի առաջ հայեցակարգ ընդունեց, բայց այդ բոլորը ձախողվեց, տապալվեց: Այսինքն՝ ոչինչ չարեցին, ու դրա մասին հարցնող էլ չկա, որովհետև դա կարևոր հարց է:
Ընդդիմություն կոչված ողորմելիների մեջ էլ մեկը չկա, որ ասի՝ Նիկո՛լ, ի՞նչ եղան քո էդ հանձնաժողովը, հայեցակարգը, նախագիծը, ինչու դու կառավարության մակարդակով որոշում ընդունեցիր: Որևէ առողջ մարդու համար սրանք պետք է գոյություն չունենան որպես ազգային երևույթ: Նույնը վերաբերում է նաև միջպետական հարաբերություններին:
Կամ՝ վերցնենք գերիների հարցը. վեր կացավ լակոտի նման ասաց՝ պատրաստ եմ տղայիս փոխարինել գերիներով: Է՞դ է քո մակարդակը, ա՛յ ֆեոդալ: Միջնադարո՞ւմ ես ապրում: Միջազգային հանրությունն իր հազարավոր գործիքներով դարձել է քո տունտունիկը: Էդ տեսակ իդիոտի հետ ո՞նց կարելի է հույսեր կապել կամ լուրջ վերլուծության ենթարկել նրա դրսևորումները:
-Գեղարքունիքի մարզպետն էլ հայտարարել է, որ մարզում ռուս խաղաղապահների տեղակայումը օրերի հարց է: Փաստորեն ռուս խաղաղապահները կլինեն նաև Սյունիքում, Գեղարքունիքում: Հայաստանի՝ ամբողջությամբ Ռուսաստանի հպատակության: տակ անցնելու նախադրյալներ չեք տեսնո՞ւմ։
-Իրենք իրենց վերջակետերն են դնում, որովհետև այսպիսի բան կա. եթե երկիրն օկուպացված է, այդ երկիրը պետք է բոլոր ճակատներով լցված լինի նաև զինվորներով: Այնպես չի լինում, որ երկիրն օկուպացնում են ու զինվորներով չեն լցնում: Այլ բան, որ նախաօկուպացիոն շրջանն է, որտեղ լրտեսներն են գործում:
Լրտեսին նշանակում են վարչապետ, նախագահ: Հիմա արդեն այդ փուլն անցել են, ասում են՝ վերջնագծին հասնենք: Ռուսաստանի որևէ տարածք ռուս զինվորներով պաշտպանված է, այդ դեպքում ինչո՞ւ պետք է առայժմ հայկական կոչվող գուբերնիան ռուս զինվորներով լցված չլինի: Այնպես որ, այս ամենն օրինաչափ է, բայց մատները կծելու են:
-Հնարավո՞ր է Պուտինը հրավիրեց Նիկոլ Փաշինյանին, որովհետև նորից անհրաժեշտություն եղավ հանդիպելու, արդյոք ռուսական կողմը ունե՞ր մտավախություն, որ Հայաստանը կարող է դիմել ՄԱԿ-ին:
-Լուրջ հարցերի համար կանչելու կարիք չունի, ինքը հեռախոսով ասում է կամ հեռախոսով էլ չի ասում, ԱԳՆ քարտուղարուհուն ասում են՝ վեր կաց, մի երկու բան բլբլա, և դա անում են: Այստեղ երևի հավես է ունեցել մի հատ կանչի, մի երկու լավ ռուսական բաներ ասի Նիկոլին երես առ երես: Լուրջ որևէ բան էստեղ փնտրել պետք չէ:
– Այսինքն՝ անխուսափելի՞ է ռուս խաղաղապահների տեղակայումը Գեղարքունիքում:
– Իմ հայրական հորդորն է՝ նրանց խաղաղապահ չկոչել: Ռուս զինվորներ կարող են լինել այն երկրում, որն օկուպացված է: Մենք միայն առայժմ իրավական կողմն ենք պահպանում: Եթե դա չլիներ, ես կասեի՝ գաղութ, բայց այս պահին մենք դեռ իրավական անկախություն ունենք, հետևաբար, ասում ենք, որ Ռուսաստանը փորձում է Հայաստանն ամբողջությամբ իրենը դարձնել, և այդ ճանապարհին կատարում է, իր կարծիքով՝ կարևոր քայլերը:
Նախ՝ Հայաստանը թուլացրին, որպեսզի իրենց մաս կազմի, հետո զգացին, որ Հայաստանի թուլացումը կարող է ուրիշների կողմից էլ օգտագործվել, հետևաբար, իրենք պետք է շտապեն, ու շտապում են տղերքը:
Այդպիսի սին երազներով իմպերիալիստական բոլոր պետություններն են ապրել, վերջում էլ հայտնվել են ապուշ վիճակում: Նույնը Ռուսաստանին է սպասում: Բայց ես սա մխիթարվելու համար չեմ ասում: Ես երբեք ուրիշների անելիքներով առաջնորդվելը ճիշտ չեմ համարում, մենք մեր անելիքները պետք է իմանանք:
Ես ինձ համար ուրվագծել եմ հստակ մեր անելիքը. այս բնույթի գործերը չանտեսել, անել այն, ինչ կարող ենք որպես քաղաքական ուժ, բայց հիմնական հարցը Սահմանադրությունը շատ արագ փոխելն է:
Այստեղ լավն այն է, որ եթե, այսպես կոչված, քաղաքական ուժերը մի քիչ քաղաքական ուժ դառնան ու ի վիճակի լինեն մի քիչ տրամաբանել, վերլուծել, կարող ենք արդյունք ունենալ: Ի վերջո, Սահմանադրությունը փոխելը մի հարց է, որի մասին Նիկոլն էլ է խոսել:
Հիմա քաղաքական ուժերը պետք է ասեն՝ դու հանձնաժողով ստեղծեցիր՝ չաշխատեց, հիմա արագ գործի անցիր, նոր հանձնաժողով ես կազմում կամ համալրում ես: Նախագիծ էիր ուզում պատրաստել, հենա՝ 7 կուսակցություններ նախագիծը տվել են: Այդ նախագծին արդեն 10 կուսակցություն համաձայնություն է տվել: Այդ իշխանափոխության մասին բարբաջողներն ու աթոռ երազողներն էլ պետք է հասկանան, որ Սահմանադրությունը հիմնական հարցն է: Շատ արագ պետք է համախմբվեն անձամբ իմ շուրջը, իմ նախագծի շուրջը, և գնանք առաջ:
Թող հանկարծ չմեծամտանա որևէ մեկը, որովհետև եթե երբևէ հաջողության ենք հասել, ճակատագրի բերումով այդպես է ստացվել: Միակ մեր մեծ հաջողությունը անկախության հանրաքվեն է, պետականության վերականգնումը: Համախմբվել են իմ գաղափարների շուրջը, հիմա էլ ուղեղ կունենա՞ն համախմբվելու իմ Սահմանադրության շուրջը, ինչ-որ հաջողությունների կարող ենք հասնել:
Չեն համախմբվի, ակամա դառնում են այն ուժի խամաճիկը, որն ինձ ու իմ ընկերներին հետապնդում էր: Մի քիչ մեծամտական կարող է թվալ, բայց շատ առարկայական, իրատեսական է:
Մանե Հարությունյան
MediaLab.am
