«Զանգեցի հորս ու ասացի՝ մի տղա կա, ես իրեն եմ հավանում, ինքն էլ՝ ինձ, բայց հայ չէ». Սիմոնեն և Անուշը՝ հայ-իտալական սեր՝ Սիցիլիայի ափերին

Անուշ Մնացականյանի կյանքը մեկընդմիշտ փոխվեց 2021 թվականին, երբ Ամիրյան փողոցում ավտոբուսին սպասելիս իտալացի Սիմոնեն նրան նկատեց սկզբում կանգառում, ապա սկսեց փնտրել տելեգրամյան ալիքում:

Սիմոնե Կանդելլան, որ մի խումբ իտալացիների հետ աշխատանքային այցով Սիցիլիայից եկել էր Երևան, հայտնվելով Երևանի կենտրոնում և փողոցում տեսնելով Անուշին, քիչ ժամանակ անց կարողացավ գտնել նրան համացանցում՝ հիմք դնելով հայ-իտալական սիրո պատմությանը: 

«Սիմոնեն գտել էր նաև ինստագրամյան էջս, որը նշված էր եղել իմ տելեգրամյան ալիքում և հայերենով գրել էր՝ բարև, Անուշ, ես քեզ այսօր տեսել եմ կանգառում, հետո Տելեգրամի միջոցով գտել եմ։ Իրականում ես ինքս էլ գիտեի Տելեգրամի այդ հնարավորության մասին, բայց պատկերացում անգամ չունեի, որ մի օր ինձ կարող են էդպես գտնել․․․»- «Մեդիալաբին» պատմում 27-ամյա Անուշն ու հավելում՝ սկզբում չէր պատասխանում Սիմոնեի նամակներին, բայց հետո որոշեց պատասխանել։ 

«Մի քանի նամակագրական շփումներից հետո որոշեցինք հանդիպել։ Այդ օրը երկուսս էլ շատ լարված էինք, որովհետև չգիտեինք՝ ինչպես շփվել։ Սիմոնեն միայն իտալերեն գիտեր, և ստիպված էինք գուգլ թարգմանչի միջոցով թարգմանել մեր ասելիքը ու ցույց տալ մեկս մյուսին։ Հիշում եմ՝ անընդհատ ասում էր՝ կներես, Անուշ, որ անգլերեն չգիտեմ, ու էսպես ենք շփվում»։

Ոչ այնքան խոստումնալից այդ հանդիպմանը, սակայն, հաջորդեցին ևս մի քանիսը, որտեղ գլխավոր դերում կրկին գուգլ թարգմանիչն էր։ 

«Երկու ամիս անց Սիմոնեն վերադարձավ Իտալիա, բայց այնտեղից ևս շարունակում էինք շփվել՝ ընդ որում՝ տեսազանգերի միջոցով ևս, որոնց ընթացքում շփվում էի նաև իր ծնողների հետ։

Այդ ժամանակ զգում էինք, թե ինչպես էր մեր շփումն օր օրի ավելի լրջանում, իսկ զանգերն օրվա մեծ մասն էին կազմում։ Էդպես՝ գնալուց մեկ ամիս անց Սիմոնեն որոշեց վերադառնալ Հայաստան՝ այս անգամ արդեն մատանիով»։

Անուշն ասում է, որ թեև Սիմոնեի՝ իր հետ ընտանիք կազմելու մտադրությանը, Իտալիայի հարավում նշանադրությանը և ամուսնությանը մարդիկ այնքան էլ լուրջ չեն վերաբերվում և հազվադեպ են իրենց միություններն այդ ճանապարհով հաստատում: Սակայն Սիմոնեի ընտանիքի համար 34-ամյա իրենց որդու որոշումը, այնուամենայնիվ, ընդունելի եղավ։ 

Ամեն ինչ այլ էր Անուշի ընտանիքում, որտեղ դժվարությամբ էին ընդունում իրենց դստեր՝ այլազգի տղամարդու հետ միությունը, անհանգստանալով առավելապես այն պատճառով, որ իրենց դուստրը կլքի իրենց ու Հայաստանը։

«Ծնողներս Ռուսաստանում էին բնակվում, իսկ ես բնակվում էի տատիս, եղբորս ու հորեղբորս ընտանիքի հետ։ Կյանքումս առաջին անգամ էր, որ պիտի հորս պատմեի ինչ-որ մեկի մասին։ Զանգեցի ու ասացի՝ մի տղա կա, ես իրեն եմ հավանում, ինքն էլ՝ ինձ, որոշել է մատանիով գալ Հայաստան, բայց հայ չէ։ Այդ պահին հայրս քնաթաթախ, շոկի ենթարկված՝ հարցրեց՝ իսկ ինքն ինչո՞վ է զբաղվում։ Շատ ծիծաղելի էր»,- պատմում է Անուշն ու հավելում՝ հայրը կտրականապես դեմ էր իրենց միությանը, սակայն ընկերներից մեկի հորդորով որոշեց ծանոթանալ տղայի հետ, ապա նոր միայն իր որոշումը հաստատել։

«Պապաս որոշում է՝ Սիմոնեի հետ հանդիպման կազմակերպումը հանձնարարել հորեղբորս, ասում է՝ տես, եթե դու կհավանես, ես խնդիր չեմ տեսնում՝ շատ լավ իմանալով, որ հորեղբայրս որևէ մեկին չէր հավանում, և գրեթե 99 տոկոսով վստահ լինելով, որ Սիմոնեին ևս չէր հավանի։

Բայց արդյունքում, ի զարմանս բոլորի, հորեղբայրս Սիմոնեին հավանել էր բոլորից շատ, ասել էր՝ էդ տղան շատ լավն է, իրենից լավ ոչ ոքի չեք գտնի Անուշի համար»,- պատմում է Անուշն ու հավելում՝ արդեն 2021 թվականի հունիսի 27-ին տեղի է ունենում իրենց նշանադրությունը։

«Երբեք չեմ մոռանա այն օրը, տան դուռը բացեցի, և դիմացս ելան կոստյումներով Սիմոնեն ու իր իտալացի ընկերը՝ ձեռքներին՝ մի շիշ կոնյակ, ծաղիկներ, տորթ և մատանի։

Իմ տանեցիներին հաճոյանալու համար իրենք փորձել էին նաև մի քանի հայերեն արտահայտություններ սովորել, որոնցից ամենաշատն օգտագործում էին՝ «փող չկա»-ն, և իրենց ցանկացած խոսքից հետո անպայման ավելացնում էին՝ փող չկա։

Ասում էին՝ Անուշ, ինչ եկել ենք Հայաստան, լսում ենք այս արտահայտությունը, ի՞նչ է դա նշանակում, իսկ հետո, երբ իրենք հասկացան, թե դա ինչ է, արդեն չէին հասկանում, թե ինչու են հայերն այն օգտագործում։ Ասում էին՝ օրինակ «Ֆերրարին» և «Լամբորջինին» իտալական մեքենաներ են, բայց Իտալիայում դրանցից այնքան չկա, որքան Հայաստանում, բոլորը լավ են ապրում, լավ մեքենա են քշում, բայց ասում են՝ փող չկա»։ 

Հայ-իտալական զույգի նշանադրությանը հաջորդեց հարսանիքը, որը կայացավ Հայաստանում։ Ինչպես նշում է Անուշը՝ շատ տպավորեց եւ զարմացրեց իտալացիներին:

«Իրենք տպավորվել էին մեր հայկական հարսանիքից։ Հիշում եմ՝ այդ օրը սկեսուրս ինչ մեծ ոգևորությամբ էր իրականացնում լավաշի ու մեղրի արարողությունը, այդ ընթացքում էլ, հայկական երաժշտության տակ պարելով, տանում-բերում էր ափսեները։

Մեր իտալացի հյուրերը ոգևորվել էին հատկապես այն պահին, երբ խորովածը պարեցնելով բերեցին։ Բոլորն իրենց հեռախոսներով նկարում էին այդ տեսարանը։ Այսօր խորովածը նրանց սիրելի ուտեստներից է, իսկ ամուսնուս՝ Սիմոնեի համար՝ թիվ 1 ուտելիքն ամբողջ աշխարհում»։

Անուշը խոսում է նաեւ պատերազմից և Իտալիայից ժամանած հարազատների տպավորություններից: Նրա խոսքով՝ իտալացի հյուրերի համար շատ հուզիչ էր հատկապես Եռաբլուր այցը, որ Իտալիա վերադառնալուց հետո պատմում են բոլորին:

«Սիմոնեն և նրա զարմուհիները ապշահար էին այն փաստից, որ 21-րդ դարում մարդիկ դեռ պատերազմում են, և չէին հավատում, որ այդպիսի բան հնարավոր է։ 

Հիշում եմ՝ աղջիկներն անընդհատ կանչում էին ինձ ու ասում՝ Անուշ, նայիր, բայց սա ախր երեխա է, իրենք բոլորը երեխաներ են, ինչո՞ւ են իրենք կռվել և զոհվել այդ պատերազմներում․․․

Սիմոնեն միշտ ասում է, որ Հայաստանում պատերազմի մասին հիշեցնում են միայն մարդկանց աչքերը, որ միշտ ու ամեն տեղ շատ տխուր են»,- ասում է Անուշն ու հավելում՝ Սիմոնեի տատիկը միշտ աղոթում է Հայաստանի և հայերի համար։ 

Վերադառնալով Սիցիլիայի իր տպավորություններին, Անուշը նշում է՝ սիցիլիացիները նաև շատ հետաքրքրասեր են և սիրում են բարձր խոսել, իսկ եթե ընկել ես մի տարածք, որտեղ մի քանի սիցիլիացիներ են, թող ու փախիր։

«Երբ որ ասում են՝ բամբասկոտ տատիկներ, աչքիս առաջ միանգամից Սիցիլիայի տատիկներն են գալիս, որ հազար ու մի հարց կարող են տալ։ Երբ նոր էի եկել, ինձ Հայաստանից էին հարցնում, հայերից, հետո՝ ինձանից, իմ ընտանիքից ու էդպես շարունակ։

«Իրենք շատ են սիրում նաև պարել փողոցներում, սիրում են քեֆ, ուրախություն և շատ ուրախ ժողովուրդ են, ի տարբերություն հայերի, որն ինձ համար Հայաստանից հետո նորություն էր»,- պատմում է Անուշն ու հավելում՝ սիցիլիացիների պարզությունն է պատճառը, որ իր Սիցիլիա տեղափոխությունից՝ 2023 թվականից ի վեր կարողանում է ապրել և շփվել նրանց հետ:

«Սիմոնեի ընտանիքում էլ բոլորը բացառապես իտալերեն են շփվում, բայց այնքան լավ մարդիկ են, որ լեզվական դժվարություններ դեռ չեմ զգում։ 

Այս պահին ես ինքս էլ փորձում եմ իտալերեն սովորել, որպեսզի կարողանամ նաև աշխատել։ Բացի այդ՝ ընտանիքիցս հեռու գտնվելս, կարոտս հաղթահարելու և ազատ ժամանակս օգտագործելու նպատակով սկսել եմ մինի բլոգ վարել, որտեղ կիսվում եմ ամեն ինչով, որ վերաբերում է Սիցիլիային՝ կենցաղից մինչև տեսարժան վայրեր, լեզու, խոհանոց, մարդիկ և այլն»,- ասում է Անուշը:

«Հայրս մինչ օրս էլ չի համակերպվում իմ հեռվում գտնվելու փաստի հետ։ Թե ես, թե Սիմոնեն և թե Սիմոնեի ամբողջ ընտանիքը շատ ենք սիրում Հայաստանը, բայց, ցավոք, քանի որ Սիմոնեն հայերեն չգիտի, իսկ անգլերեն դեռ նոր է սովորել, իր համար դեռևս բարդ կլինի Հայաստանում ապրել, բայց եթե մի օր որոշենք տեղափոխվել Սիցիլիայից մեկ այլ երկիր, դա անպայման Հայաստանը կլինի»,- ասում է Անուշը։ 

Անի Մարտիրոսյան

Լուսանկարները՝ անձնական արխիվից

MediaLab.am