«Այստեղ մայդաններ չեն կարող տեղի ունենալ». Գալուստ Սահակյան

Հրատապ մի քանի հարցերի շուրջ «Մեդիալաբը» զրուցեց ՀՀԿ փոխնախագահ Գալուստ Սահակյանի հետ:

-Պարոն Սահակյան, մի կողմից Սահմանադրական դատարանը կասեցնում է Կուտակային կենասթոշակի մասին օրենքի որոշ դրույթներ, բայց մյուս կողմից գործարարներին ստիպում են գանձել պարտադիր վճարները՝ սպառնալով, որ հակառակ դեպքում կտուգանվեն: Ինչպե՞ս եք մեկնաբանում ստեղծված այս իրավիճակը:

-Սահմանադրական դատարանը ոչինչ չի կասեցրել, պարզապես բոլորը պարտավոր են, ըստ ընդունված որոշման, այդ մուծումները կատարել: Քանի որ Սահմանադրական դատարանը մարտի 28-ին պետք է քննարկի, հանել է տույժերն ու տուգանքները: Այսինքն՝ նրանք, ովքեր չեն մասնակցի, կարող են ազատվել տույժերից ու տուգանքներից: Բայց դա չի նշանակում, որ չմասնակցողն օրենք չի խախտում:

-Ստեղծվել է, մի իրավիճակ, որ ովքեր չեն միանում համակարգին, նրանց աշխատավարձից գործատուներն այդ գումարը պահում են՝ առանց մարդկանց կամքը հարցնելու, դա նորմա՞լ է:

-Այսինքն՝ օրենքի պահանջն է կատարվում, Սահմանադրական դատարանը չի ասում, որ չպիտի փոխանցվի: Ասում է՝ օրենքը կա, ուրեմն բոլորը օրենքը պիտի իրագործեն: Բայց ասում է՝ մարդիկ կլինեն, որոնք ըմբոստանում են, և այլն, և այլն, տույժեր չկան դրա համար: Եթե Սահամանադրական դատարանը մարտի 28-ին որոշում ընդունի, հունվար, փետրվար, մարտ ամիսները միանգամից են գանձվելու: Այդտեղ որևէ իշխանական հետաքրքրություն չկա: Եթե Սահմանադրական դատարանը որոշեց, որ օրենքը սահմանադրությանը հակասում է, բնականաբար էդ գումարները հետ կվերադարձնեն, եթե որոշեց, որ չի հակասում, էդ գումարները պիտի պահվեն իրենց աշխատավարձերից:

-Այդ դեպքում, իմաստը ո՞րն էր օրենքի որոշ դրույթների կասեցման, եթե միևնույն է,  գործատուները աշխատողներից պահում են այդ պարտադիր վճարները:

-Որովհետև երեք ամսվա մեջ այդ հինգ տոկոսի վրա կարող էր հինգ տոկոս էլ տույժ ու տուգանք գար: ՍԴ-ն ասում է՝ տույժ-տուգանքը հանում ենք, իսկ օրենքը պարտադիր է Հայաստանի Հանրապետության բոլոր աշխատող քաղացաիների համար: Օրենքն արդեն ուժի մեջ է, ոչ թե ասում ենք՝ պիտի գործի, կամ չգործի, այլ արդեն գործում է, պարզապես, նրանք ովքեր կփախնեն ինչ-որ ճանապարհով, տույժ-տուգանքներից կազատվեն:

-Իսկ իշխանությունները մտավախություն չունե՞ն, որ դրա հետևանքով սոցիալական ընդվզումը կավելանա:

-Մտավախություն չունենք, որովհետև խնդիրն այնպես է դրված, որ դա արվում է և պետության, և հասարակության համար: Եթե մեր հասարակությունը պետության և իր համար, իր շահերից ելնելով, պիտի ընդվզի, նման հասարակություններն ընդունելի չեն կարող լինել ամբողջ աշխարհի համար:

-Պարզապես մարդիկ չեն վստահում գործող կառավարությանը, բազմաթիվ օրինակներ եղան, երբ կառավարությունը խաբեց հանրությանը, չապահովվեց խոստացված տնտեսական աճը, աշխատավարձերի ու թոշակների բարձրացումը, գազային գաղտնի պայմանագրեր կնքվեցին…

-Չվստահելը դեռևս մեղավորների փնտրտուք չի, այդպես որ լինի, յուրաքանչյուր մարդ կարող է ասել՝ ես չեմ վստահում, կասի՝ ես պարտադիր զինծառայության չեմ գնում, որովհետև չեմ վստահում: Ես չեմ մեղադրում կասկածողներին, որովհետև կասկածամտություն ընդհանրապես մեզ համար դառել է հասարակական կենցաղ: Բայց դա չի նշանակում, որ մեր պետությունը մի քանի ընդվզողի պատճառով պիտի ինչ-որ ձևով առաջ չտանի: Մենք համոզված ենք, որ պատասխանատուն մենք ենք, էդ պատասխանատվությունը մեզ վրա ենք վերցնում: Նրանք, ովքեր ընդվզում են, որևէ բանի պատասխանատվություն չեն զգում: Այ դուք պատկերացրեք, որ մեծանում եք և թոշակ չեք ստանում, ի՞նչ է լինելու: Եվ մենք ունենում ենք հասարակություն, եթե չեմ սխալվում, մի 500-600 հազար մարդիկ, որոնք թոշակ չեն ստանում: Այսինքն՝ հասարակությունը, պետությունը, քաղաքացիական մոտեցումները խոցելի են դառնում, հիվանդագին հասարակություն ենք ունենում: Ինչի մենք մտածում ենք, որ 40 տարի պիտի իշխանության մեջ մնա՞նք:

Կարող ենք ասել՝ դե լավ, ոնց որ կա, թող էդպես էլ լինի, բայց մենք էդպես չենք կարող մտածել, որովհետև մենք մեր մեկնություններն ունենք: Երբ մենք մտել ենք խաղի մեջ, քաղաքական դաշտ, պայքարել ենք և բավականին լուրջ ճանապարհ ենք անցել: Մենք անում ենք այն, ինչը նաև տրամագծորեն մեզանից հետո պիտի պիտի կերտի մեր ապագան:

Մյուսները չեն համաձայնվում դրան, մենք էլ համաձայնվում ենք, մենք իրենց ասածները հարգում ենք, իրենք մեր ասածները չեն հարգում, ասում են՝ կասկածում ենք: Ես էլ ասում եմ՝ կասկածներով ընտանիքներ կքանդվեն, կինը տղամարդուն կկասկածի, տղամարդը՝ կնոջը: Հասարկությունն ու իշխանությունները պիտի կարողանան այնպիսի դաշտ ստեղծել, որ չկասկածեն, բայց դա մի գիշերվա մեջ լինել չի կարող:

-Պարոն Սահակյան, նախորդ տարվա սկզբին նախագահ Սերժ Սարգսյանը կառավարոթյանը հանձնարարել էր 7 տոկոս տնտեսական աճ ապահովել, սակայն այդ հանձնարարականի կեսն է կառավարությունը կարողացել ապահովել: Հիմա ի՞նչ է սպասվում կառավարությանը, հրաժարական կտա՞ն:

-Տնտեսական աճը օդի մեջ չեն նախատեսում, կառավարությունն ինքը հաշվետվությամբ հանդես կգա, եթե իշխանությունը, հասարակությունը, Ազգային ժողովը, հանրապետության նախագահը կտեսնի, որ ռեզերվները կային, բայց կառավարությունը չի կարողացել հաղթահարել, բնականաբար այլ խոսակցություն կլիի:

-Վերջին շրջանում Ուկրաինայի Եվրամայդանում տեղի ունեցող իրադարձությունները չե՞ն մտահոգում Հայաստանի իշխանություներին: տեսակետներ կան, որ Մայդանը կարող է «տեղափոխվել» Հայաստան:

Նրանք, ովքեր այդպես են մտածում, պիտի կարողանանք ճիշտ ընկալել հայի տեսակը: Ուկրաինան անընդատ պետականություն է ունեցել դարերի խորքից, մեր պետությունը նոր է  ստեղծվել: Մեր մոտ, եթե Աստված տա ,այնպիսի վիճակ լինի, որ չունենանք պատերազմ, չունենանք Ցեղասպանության խնդիրներ, որևէ խնդիր չկա, որ իշխանությունն էլ լինի: Քանի մենք ազգային ամենակարևորագույն խնդիրներ ունենք, որ ոչ մի ազգ չունի, այստեղ մայդաններ չեն կարող տեղի ունենալ: Մենք դեռևս արարման ճանապարհին ենք:

Մարի Ներսեսյան

© Medialab.am