«Գյուղերում, որտեղ շատ մոտ ադրբեջանցիներ են տեղավորվել, հսկողությունն ուժեղացված է և էլ ավելի է ուժեղացվելու». Դավիթ Բաբայան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ, Արցախի նախագահի խորհրդական Դավիթ Բաբայանը

– Պարո՛ն Բաբայան, լուրեր կան, որ երկու գյուղերի ուղղությամբ անվտանգության խնդիր կա, որոնցից մեկը Վազգենաշենն է: Որքանո՞վ է հիմա Արցախի անվտանգությունն ապահովված: Ռուս խաղաղապահներն ավելացրե՞լ են անվտանգությունը, թե՞ ոչ:

– Ռուս խաղաղապահները, իհարկե, գլոբալ առումով անվտանգությունն ու կայունությունը հաստատել են, սա միանշանակ է: Եթե ռուս խաղաղապահների մուտքը չլիներ, այստեղ մինչև հիմա կլինեին պատերազմական գործողություններ, արյուն կթափվեր և այլն: 

Բայց մենք պետք է նաև հասկանանք, թե ում հետ գործ ունենք՝ ի դեմս Ադրբեջանի: Նրանք սադրանքների մեծ մասնագետ են, նման սադրանքներ կարող են լինել նաև ապագայում, ուստի պետք է միշտ պատրաստ լինել: 

Իհարկե, մենք նաև տեսնում ենք ՌԴ ղեկավարության ամենաբարձր ատյաններից հնչող հայտարարությունները՝ և՛ Վլադիմիր Պուտինի, և՛ պաշտպանության նախարարի, և՛ ԱԳ նախարարի հայտարարությունները, որ ամեն ինչ արվելու է, որպեսզի այստեղ խաղաղությունն ու կայունությունը պահպանվեն: 

– Լավրովը հայտարարեց, որ իրենց գործողություններն ուղղված էին արյունահեղությունը կանխելուն: Ռուս խաղաղապահներին հաջողվո՞ւմ է դա, թե՞ իրենք էլ են տեսնում, թե ով է իրենց դիմաց կանգնած, որ նույնիսկ նրանց ներկայությունը երաշխիք չէ, և ստորագրված հայտարարությունն ամեն վայրկյան խախտվում է: 

– Այդպես չէ, որ զանգվածաբար խախտվում է: Ամենավատ խախտումը պատերազմն է, իսկ հիմա պատերազմ չկա: Ես ավելի քան համոզված եմ, որ ռուս խաղաղապահներն ամեն ինչ անելու են, որպեսզի իրավիճակը պահպանվի: 

Իսկ որ սադրանքներ լինելու են, կարող են լինել Ադրբեջանի, Թուրքիայի կողմից, դա նորություն չէ: Մենք ի՞նչ է, նո՞ր ենք իմանում, թե ինչ են իրենցից ներկայացնում Ադրբեջանն ու Թուրքիան:

Բայց Ռուսաստանի առկայությունը և այն, որ հենց Ռուսաստանն է հանդիսանում խաղաղության ու կայունության հիմնական երաշխավորը, բնականաբար, զայրացնում է նույն Ադրբեջանին ու Թուրքիային, որովհետև նրանց նպատակը եղել է Հայոց ցեղասպանության իրականացումը: 

Չստացվեց, դրա համար նման սադրանքների կարող են դիմել, բայց ավելի քան համոզված եմ, որ ամեն ինչ արվելու է, որպեսզի խաղաղությունն ու կայունությունը պահպանվեն: 

– Հադրութի երկու գյուղեր, որ մնացել են Արցախի ՊԲ-ի վերահսկողության ներքո: Ի՞նչ է ձեզ հայտնի դրա մասին:

– Այն բոլոր բնակավայրերը, որոնք մնացել են մեր հսկողության տակ, այդպես էլ մնալու են: Ցավոք, պատերազմի հետևանքով ունեցանք այն ճակատը, որը ունեցանք: 

– Իսկ այն գյուղերում, որտեղ շատ մոտ ադրբեջանցիներ են տեղավորվել, այդտեղ արդյոք հսկողությունն էլ ավելի ուժեղացված է հիմա, քան, օրինակ՝ Ստեփանակերտում:

– Այո՛, իհարկե, գյուղերում, որտեղ շատ մոտ ադրբեջանցիներ են տեղավորվել, հսկողությունն ուժեղացված է և էլ ավելի է ուժեղացվելու:

– Ձեզ նույնպե՞ս տեղեկություններ են հասնում, որ ստորագրված համաձայնությունը Ադրբեջանը փորձում է խախտել և ապակայունացնել իրավիճակը:

– Ադրբեջանը սադրանքների մեծ մասնագետ է, բայց ես ավելի քան համոզված եմ, որ չի ստացվելու, որովհետև արդեն գործ ունեն ոչ միայն մեզ հետ, այլ նաև Ռուսաստանի:

– Այն թալանը, որ սկսվել էր պատերազմից հետո Արցախում, Ստեփանակերտում և մյուս վայրերում, կանխվե՞ց:

– Թալանի դեմ մենք ո՛նց կարող ենք առնել, հատկապես թալանչիների: Ադրբեջանը, այո՛, թալանում է մեր բոլոր գյուղերն ու բնակավայրերը, բայց խնդիրը դա չէ, խնդիրն այն է, որ մեզ մոտ էլ կան թալանչիներ, որոնք գողություններ ու հափշտակություններ են անում նույն Ստեփանակերտում և այլ բնակավայրերում: 

Հայեր են դրանք, բանդաներ են՝ ձևավորված Երևանից, Ստեփանակերտից և այլն: Բա սրան ի՞նչ ասես: Հիմա ո՞վ է մեր ամենամեծ թշնամին: Բա որ այդքան ժամանակ ասում ենք՝ ներսո՛ւմ նայեք ամեն ինչ, մեր բոլոր խնդիրները ներսից են: 

Մենք չենք պարտվում ադրբեջանցուն ու թուրքին, մենք ինքներս մեզ ենք պարտվում: Սա դրա դրսևորումներից մեկն է: Այս մթնոլորտն անթույլատրելի է: Հիմա ուրեմն Աստծուն աղոթում են, բայց ինչ-որ պաշտոնյայի ռիսկ չե՞ն անում զանգահարել: Էդ ո՞վ է այդ պաշտոնյան, ով ուզում է լինի: 

Եթե մենք համարձակվում ենք Աստծուն աղոթել, իր հետ հաղորդակցվել, իսկ ինչ-որ պաշտոնյայի հետ շփվելուց կոմպլեքսավորվում ենք զանգել, էս հասարակությունը կարո՞ղ է ունենալ նորմալ ապագա: Սա՛ պետք է լուծենք, սա՛ է խնդիրը, մնացածը ածանցյալ է դրանից:

– Ծառահատումները, որոնց մասին նշվում էր, պարզվել է, որ հենց Արցախի տարածքում են կատարվել: Ինչ-որ տեղեկություն ունե՞ք այդ ծառահատումների վերաբերյալ:

– Դա պետք է համապատասխան մարմիններից ճշտենք, բայց, ընդհանրապես, մենք պետք է փոխենք մեր վերաբերմունքը մեր սեփական երկրի նկատմամբ: Սա լուրջ խնդիր է:

– Հայաստանի ներքաղաքական լարվածությունը որքանո՞վ է խանգարում Արցախի արագ ոտքի կանգնելուն: 

– Հանրահավաքները լինելու են, դա բնական է, որովհետև այնպիսի իրավիճակ է, որ չեն կարող հանրահավաքներ չլինել: Հիմա դուք ուզում եք, որ այս ամենից հետո հանրահավաք չլինի՞: Դուք գիտեք, որ ես կողմնակից եմ էվոլյուցիոն զարգացման, բայց հանրահավաքները մի բան են, որն ածանցյալ են այս բոլոր գործընթացներից: 

Հարվածը շատ մեծ ու սարսափելի էր: Սա մեր պատմության ամենասև էջերից մեկն է: Հիմա ո՞նց եք կարծում, այդքանից հետո մարդիկ հանգիստ նստեն ու ոչ մի բան չխոսե՞ն: 

Չի՛ լինելու այդպիսի բան: Պարզապես հարցն այն է, որ մենք էվոլյուցիոն ձևով ամեն ինչ փոխենք: Պետք է ամեն ինչ արվի արմատական, նորմալ, հայրենասիրության, պարկեշտության ու պրոֆեսիոնալիզմի սկզբունքների հիման վրա: 

Եթե սա չլինի, եթե մարդիկ կոմպլեքսավորված, կաշկանդված լինեն ինչ-որ մի պաշտոնյայի զանգելու հարցում, այս հասարակությունը լավ ավարտ չի ունենալու: Պաշտոնյան նրա համար չէ, որ իշխի, պաշտոնյան պետք է կառավարի և հաղորդակից լինի մարդկանց հետ, նրանց պրոբլեմները լուծի: Եթե այդպես չէ, ուրեմն դեռևս ավելի շատ պետք է արյուն թափենք: Դժբախտաբար, այլ ելք չկա:

Մանե Հարությունյան

MediaLab.am