«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Ազգային ժողովի ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանը:
-Պարոն Բաղդասարյան, կառավարությունն ուսումնասիրություն է կատարել և պարզել է, որ ապրիլյան քառօրյա պատերազմի ժամանակ զոհված զինծառայողները սոցիալապես անապահով ընտանիքներից էին: Ինչպե՞ս է ստացվել, որ հենց այդ ընտանիքների զավակներն են հայտնվել առաջնագծում:
-Եթե դուք մի փոքր էքսկուրս կատարեք և մոնիթորինգ կատարեք, հիմնականում ո՞ր երեխաներն են, որ սովորում են բուհերում, ասպիրանտուրաներ են գնում, պաշտպանում են:
-Այսինքն՝ նույն պատասխանն եք տալիս, ինչ որ Սեյրան Օհանյանն է ասում՝ աղքատները չեն կարողանում բարձրագույն կրթություն ստանալ:
-Ես անկեղծ ասած չեմ լսել Սեյրան Օհանյանի մեկնաբանությունը: Համենայնդեպս, մենք էլ մտահոգված ենք: Երբ այդ հարցը բարձրացվեց, մենք սկսեցինք ուսումնասիրել: Մենք տեսնում ենք, որ դա բանակի հետ կապված չէ, պետք է դրան նախորդող դեպքերն ուսումնասիրենք, և սա այն պահը չէ, որ մենք սկսենք տարանջատումներ դնել: Հիմա ամբողջ ազգն այս պահին զինվորագրված է, և եթե դուք գաք ու ուսումնասիրեք առաջնագիծը, կտեսնեք այնտեղ բազմաբնույթ ու բազմապրոֆիլ մարդիկ կան:
-Մեծ աղմուկ բարձրացրեց այն, որ երգիչ Արմենչիկը զինվորներին տոպրակներով նվերներ է բաժանում Արցախում: Արդյոք դա նվաստատացուցիչ չէ՞ հայ զինվորի համար, և ընդհնարապես ինչո՞ւ են թույլատրվում նման դեպքերը:
-Ես չեմ ուսումասիրել այդ հարցը: Կլինեն տարբեր տիպի երևույթներ: Առաջին խառը օրերին էլ, երբ որ 3000 կամավորական էր գնացել առաջնագիծ, այնտեղ էլ մեկն ասաց՝ զինվորներից մեկի սրբիչը կեղտոտ էր: Հիմա ես չգիտեմ, թե ինչ նպատակով է Արմենչիկը նվերներ բաժանել: Կհետաքրքրվեմ այդ հարցով, կպարզեմ, թե ստորացուցիչը որն է, որ նվերներ է բաժանել:
-Այս օրերին, երբ առաջնագծում կռված հայ զինվորները սկսեցին լրագրողներին պատմել իրենց սխրագործությունների մասին, մի շարք հիմնախնդիրներ բացահայտվեցին: Օրինակ, պարզվեց, որ փամփուշտների պակասի, ռադիոկապի և այլ խնդիրներ են եղել բանակում: Ասում են՝ դիվերսանտները կտրեցին հեռախոսալարը, կապը կորավ, այսինքն՝ հասարակ ռադիոկապ չի եղել, ինչո՞ւ է նման իրավիճակ ստեղծվել:
-Բոլոր հարցերն ուսումնասիրված են, և ես խնդրում եմ այդ բամբասանքներին մի հավատացեք: Այդ սրբիչի պատմությունն է, երբ ասում են՝ հեռախոսի լարը կտրեցին: Ես ձեզ մի օրինակ բերեմ՝ Լենինի կապն ավելի հուսալի կապ է, քան այսօրվանը: Ո՞վ է կտրում լարը, տեսե՞լ եք դուք:
-Զինվորներն են պատմում:
-Էնքան բան են պատմում: Բա որ այդ դիվերսիոն խմբերը գալիս են, ամբողջությամբ դիակները թողնում են ու գնում, դրանց մասին բան չեն պատմո՞ւմ:
-Դա էլ են պատմում:
-Բա պատերազմ է, պատերազմի ժամանակ ամեն ինչ կարող է լինել: Դուք չեք պատկերացնում, թե ինչ քանակով, ինչ բանակով ու ինչ ռազմական բյուջեով մենք նմանատիպ հաղթանակներ ենք տանում, երբ որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան արդեն մտածում էին, թե ապրիլի երկուսին սկսում են, ապրիլի չորսին Ստեփանակերտում արդեն պետք է տոնախմբություն կատարեին: Դրա մասին պետք է մտածենք, մեր բանակը հաղթանակած բանակ է, և պետք է խոսել դրական բաների մասին, ինչպես կարողացանք հաղթել: Մենք, իհարկե, միշտ նշում ենք զինվորի ոգին, բայց միայն զինվորի ոգով չենք կարող այդ հրոսակախմբին հաղթել: Երկու հզոր պետություն՝ ադրբեջանական և թուրքական, իրենց նավթադոլարներով եկել են ու պատերազմում են երեք միլիոնանոնոց մի ժողովրդի հետ և անընդհատ պարտվում են: Քսանհիգ տարի անընդհատ պարտություն են կրում:
-Դա մեր բանակի, մեր զինվորի մարտական բարձր ոգու շնորհիվ է միայն: Մենք մի շարք թերություններ տեսանք, ի վերջո, ռազմական ոլորտում պաշտոնանկություններ եղան: Դրանք լավագույն վկայությունն են այն ամենի, որ չարաշահումներ են եղել:
-Եթե եղել է պաշտոնանկություն, ուրեմն եղել են նաև թերություններ: Բնականաբար, հետևություններ պետք է անենք, և մենք այդ հետևություններն անում ենք:
-Այնուամենայնիվ, պարոն Բաղդասարյան, քառօրյա պատերազմի ֆոնին ակնհայտ դարձավ, որ բանակին ուղղված պետական միջոցները, մեղմ ասած, լիարժեք չեն ծառայել իրենց նպատակին: Ինչո՞ւ է նման իրավիճակ ստեղծվում:
-Եթե բանակին ուղղված միջոցները չեն ծառայել իրենց նպատակին, այդ հաղթանակներն ինչպե՞ս են ապահովվում: Եթե դուք որ տեսնեք, թե մենք ինչեր ունենք մեր ռազմական պահեստներում ու բազաներում, ինչ հնարավորություններ ունենք: Մենք իրավունք չունենք այդ մասին բարձրաձայնելու, մենք խաղաղության կողմնակից ենք, մենք ռազմատենչ ազգ չենք, պատերազմ չենք ուզում, բանակցությունների միջոցով ուզում եմ ԼՂ ինքնորոշման խնդիրը ճանաչել, մեր խնդիրը դա է: Ի՞նչ է, մենք թուրքի նման պետք է սկսենք ինչ ունենք-չունենք բերենք ու հինգ օրվա մեջ կրակենք, ավարտենք ու պրծնե՞նք՝ մտածելով, որ Ստեփանակերտը պետք է վերցնեն: Բա որ մեր միջոցները չեն ծառայել նպատակին, այդ ինչո՞ւ թշնամին չկարողացավ գոնե մի փոքրիկ հաղթանակ տոնել այն դեպքում, երբ նրանց ռազմական բյուջեն մի քանի անգամ գերազանցում է մերին:
-Վիրավոր զինծառայողների բուժման հարցերն ինչպե՞ս է կարգավորում պետությունը: Թեև որոշում կա, որ կառավարությունն է Հայաստանում ու արտերկրում հոգում նրանց բուժման ծախսը, բայց ծանր վիճակում գտնվող զինծառայողների ծնողները գումար հանգանակելու խնդրանքով են դիմել հանրությանը:
-Այդ հարցը լուծված է պետական մակարդակով: Այն բոլոր վիրավոր զինծառայողները, որոնք ունեն արտերկրում բուժման կարիք, պետությունն այդ ծախսերը կկատարի: Հիվանդի տերն ինքը չի որոշում, դա որոշում են մասնագետները: Դրա կարիքը լինելու դեպքում կան այդ միջոցներն ու հնարավորությունները: Որևէ զինծառայող, որևէ վիրավորվածի, որևէ զոհվածի ընտանիք չի կարող անտարբերության մատնվել: Բոլոր վիրավորները պետք է ստանան իրենց անհրաժեշտ բուժումը՝ մի մասը Հայաստանի Հանրապետությունում, անհրաժեշտության դեպքում՝ մյուս մասը արտասահմանում:
-Հավանաբար տեղյակ եք, որ հանրությունը պաշտոնյաներից պահանջում է կուտակած հարստությունն ուղղել բանակին:
-Ինչի՞ց են տեղյակ այդ ձեր ինֆորմատորները, նրանք սխալ ինֆորմացիա են տալիս: Ի՞նչ պետք է անենք, ասեք, գնանք Բաքուն գրավե՞նք: Էլ ի՞նչ եք ուզում: Այսինքն՝ առանց իշխանության, առանց հրամանատարական կազմի զինվորն իր ոգով գնաց և հաղթանակ տոնե՞ց: Բանակում ամեն ինչ բարձր մակարդակի վրա է, և բանակի գումարները ծառայում են իրենց նպատակին: Ես խնդրում եմ այս իրավիճակում որևէ փորձ չանել ազդել զինվորների և նրանց ընտանիքների հոգեբանության վրա: Դրանից պետք է ձեռնպահ մնալ, մեր բանակը հաղթանակած բանակ է, մենք այսօր պատրաստ ենք ցանկացած հակահարված տալու, բայց մենք պատերազմ չենք ուզում: Մեր մեկ զինվորի կյանքը թուրքի լամուկների հարյուրավոր ու հազարավոր կյանքերից թանկ է: Մենք ցանկանում ենք, որ պատերազմ չլինի, բայց եթե լինի, նորից եմ կրկնում, մենք ցանկացած հակահարված պատրաստ ենք տալու, դեռ ավեին: Աստված ոչ անի այդ պահը գա, անդառնալի կորուստներ կկրեն նրանք:
-Այն ժամանակ, երբ հանրությունը պահանջում է պաշտոնյաներից վաճառել իրենց դղյակներն ու գումարներն ուղղել բանակին, Սերժ Սարգսյանը հանրային խորհրդի անդամների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ ինքն էլ է զզվում այդ դղյակներից, բայց ի՞նչ կարող է անել, հո 1937 թիվը չէ, որ մարդկանց ունեցվածքը խլեն: Սա ի՞նչ է նշանակում:
-Ի՞նչ եք կարծում, այսինքն՝ մենք արդեն սկսենք ներքին քաղաքացիական պատերազմ մղել կամ սկսենք մերոնց կուլակաթափ անե՞լ ու դատարկե՞նք Հայաստանը: Դա եք ցանկանո՞ւմ:
-Բայց այդ պաշտոնյաները կուլակաթափ են արել ժողովրդին, հասարակ մարդիկ արտագաղթում են:
-Համբերեք, համբերեք: Այսօր պատրերազմի ժամանակ բոլոր ժողովուրդը հասարակ ժողովուրդ են: Կա՞ աշխարհում մի անկյուն, որտեղ չլինեն հարուստներ և աղքատներ:
-Բայց մեր հարուստները պետական պաշտոնյաներ են, դա է խնդիրը:
-Դուք ում ուզենաք, պաշտոնյա կասեք: Բոլոր բիզնեսմենները պաշտոնյա՞ են: Նման իրավիճակում նման հարցերի բարձրացումը ներքաղաքական կյանքում ավելի մեծ բարդություն է ստեղծում, ձեռնպահ մնացեք այդ հարցերի բարձրացումից ընդհանրապես: Ժամանակը կգա, ամեն ինչ կտեսնեք:
Էմմա Մանուկյան
© Medialab.am