«Չունենք, որ բաժանանեք, ռեսուրսներ չունենք». Սպիտակի քաղաքապետը՝ ընտրակաշառքի մասին

«Չունենք, որ  բաժանանեք, ռեսուրսներ չունենք». Սպիտակի քաղաքապետը՝ ընտրակաշառքի մասին
«Չունենք, որ բաժանանեք, ռեսուրսներ չունենք». Սպիտակի քաղաքապետը՝ ընտրակաշառքի մասին

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է Սպիտակի քաղաքապետ Գագիկ Սահակյանը:

-Պարոն Սահակյան, Սպիտակում «Որդան Կարմիր» ռոք խումբն աննախադեպ համերգ անցկացրեց, որի նպատակը մարդկանց քաղաքացիական գիտակցությունն արթնացնելն է: Համերգի միջոցով կոչ արվեց, որպեսզի հասարակությունն ակտիվ մասնակցի ընտրություններին, տեր լինի իր քվեին, ընտրակաշառք չվերցնի, չվախենա: Ո՞նց եք գնահատում քաղաքացիների ակտիվացմանն ուղղված այս նախաձեռնությունը:

-Մարդկանց ակտիվության մասին երևի խոսում է իրավիճակը, թե ինչքան ակտիվ էին մարդիկ այդ համերգին: Կարելի է ասել, որ ցավոք սրտի ակտիվությունը փոքր է:

-Իսկ ինչո՞ւ են պասիվ մարդիկ, գուցե չեն հավատում, որ այլևս հնարավոր է որևէ բան փոխել երկրում:

-Չէ, ինչո՞ւ չեն հավատում, լավ էլ հավատում են: Վերջերս մենք ունեցանք տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններ, հավատալ կամ չհավատալու որևէ խնդիր չկա, մարդկանց քվեն տեղ հասավ: Պասիվ են, որովհետև ընդհանուր վիճակն է այդպիսին է:

-Նախընտրական շրջան է, բայց Սպիտակում մարդկանց մոտ կարծես ակտիվություն ու հավատ չի նկատվում, ինչո՞ւ է այդպես: Ընդհանուր առմամբ քանի՞ տոկոս մասնակցություն եք ակնկալում ընտրություններում:

-Հավատի մասով եկեք ես որևէ բան չասեմ: Ես չգիտեմ ում հետ եք խոսել, ինչին չեն հավատում:

-Օրինակ՝ մարդիկ ասում են, որ ընտրությունների սցենարն արդեն  գծած է, որ իրենց ձայնը որոշիչ չէ:

-Չէ, իրականում դա այդպես չէ: Մենք դրանում համոզվել ենք նաև նախագահական նախկին ընտրություններում, երբ 2013 թվականին Սպիտակում առավելագույն ձայներ հավաքեց Րաֆֆի Հովհաննիսյանը: Այնպես որ, ով  ինչ ցանում է, այն էլ հնձում է: Որևէ մեկի մոտ պետք է կասկած չառաջանա ընտրությունների որակի և ելքի մասով:

-Հիմա ՀՀԿ-ն ինչ ցանել է, այն  էլ պետք է հնձի՞: Ինչո՞ւ պետք է մարդիկ ձայն տան ՀՀԿ-ին, երբ մենք տեսել ենք, թե ինչ է կատարվել նախորդ տարիներին:

-Իսկ դուք կթվարկե՞ք այն նեգատիվ երևույթները, որոնց մասին դուք խոսում եք: Լավ բան չի՞ կատարվել երկրում:

-Տնտեսությունը չի աճել, արտագաղթն ու աղքատությունն ավելացել է, երկրի արտաքին պարտքը էապես մեծացել է… Անգամ ՀՀԿ վերնախավն է խոստավանում, որ սխալ են եղել, որ վիճակը վատ է և պետք է փոխվել:

-Ես կարծում եմ, որ ամեն ինչ համեմատության մեջ է և կարելի է համեմատվել եվրոպական միջին զարգացվածության երկրների՝ Հունաստանի, Լեհաստանի հետ, կտեսնենք, որ այնտեղ էլ առաջընթաց չի նկատվում: Սա ես կապում եմ նաև համաշխարհային ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի հետ: Ընդհանուր առմամբ ամբողջ աշխարհում ամեն ինչ գլխիվայր խառնված է, և դուք էլ գիտեք, որ մենք պատերազմական երկիր ենք, շրջափակման մեջ ենք: Այսօր շատ քաղաքական ուժերի ես լսում եմ, ասում են՝ ինչո՞ւ է մեզ մոտ պատերազմ: Ես չգիտեմ՝ այդ քաղաքական ուժերն ինչ կերպով կարող են դադարեցնել պատերազմը, երևի մարդիկ մտածում են, որ կարելի է Ղարաբաղը հանձնել, տալ էն տարածքները, որոնք այսօր բուֆերի դեր են կատարում: Համենայնդեպս ես դրան համաձայն չեմ, և մեր բնակչության մեծ մասն էլ համաձայն չէ, որ հանձնենք այդ տարածքները:

-Կարո՞ղ եք ներկայացնել այն հիմնավորումները, թե ինչո՞ւ պետք է սպիտակցին ձայն տա ՀՀԿ-ին:

-Իհարկե, ունեմ հիմնավորումներ: ՀՀԿ ասվածը դա ընդամենը կուսակցության անվանում է, այդ անվան տակ կարելի է ենթադրել մարդկանց: Ես միայն ՀՀԿ-ի մեջ եմ տեսնում այդ պոտենցիալը, մարդկային պոտենցիալը, ովքեր կարող են ինչ-որ բան անել, ստեղծել: Ես չեմ ուզում ասել՝ փոխենք: Երևի թե ոչ մի բան փոխել պետք չէ, ընդամենը պետք է արարել ու ստեղծել: Իսկ այդ պոտենցիալը ես տեսնում եմ ՀՀԿ-ի կազմում գտնվող մարդկանց մեջ:

-Ի՞նչ կատարված գործ եք ներկայացնելու մարդկանց:

-Այսօր ցանկացած սպիտակցի կասի, որ մենք աղետյալ քաղաք ենք և մեզ մտահոգող բազմաթիվ խնդիրներ կան՝ կապված աղետի հետևանքները վերացնելու հետ: Եթե դուք նայեք, կտեսնեք, որ աղետտի գոտու էպիկենտրոն քաղաքաը վերականգնված է: Համենայնդեպս 70 տոկոսով բնակֆոնդը վերականգնվել է:

-Այսինքն՝ երկրաշարժից 25 տարի անց աղետի հետևանքների 70 տոկոսն է վերացվել, մեծ գո՞րծ է արվել:

-Չէի ասի, թե դա նորմալ է, համենայնդեպս, եթե հաշվի առնենք երկրում առկա բազմաթիվ խորքային խնդիրները, կարելի է ասել, որ տեղավորվում ենք նորմայի մեջ: Հիմա որ նայում եք ասֆալտի վիճակը շատ վատ է:

-Այո, շատ վատ է, իսկ ինչո՞ւ է վատ:

-Մենք ամեն տարի վերանորոգում ենք, այս տարի էլ ունենք բազմաթիվ ծրագրեր, և պետական, և համայնքային բյուջեով կիրականացնենք աշխատանքներ՝ լրացնելով մեր բացերը: Ենթակառուցվածքները ունեն վերականգնման լուրջ խնդիրներ, մենք դա աստիճանաբար անում ենք: Եթե դուք նկատում եք, փողոցային լուսավորության արդիական ցանցը արդեն երկու տարի է գործում է: Մեզ մոտ թեժ գիծ է ձևավորվել, արդեն իսկ քաղաքացիական հասարակություն ենք ձևավորում: Եթե մարդիկ կարող էին ամսով ջուր չունենալ, չբարձրաձայնեին, դույլերով իրենց համար ջուր բերեին, այսօր մարդիկ սովորել են, որ պետք է շուրջօրյա ջրամատակարարում ունենան: Հենց մութն ընկավ, էս փողոցի լույսերը պետք է վառվեն: Եթե չվառվեն, հաջորդ օրը ես զանգ կստանամ կամ իմ մեյլին կգրեն, որ լույս չի եղել:

-Այս փուլում տարբեր մարզերից տեղեկություններ կան, որ քաղաքապետերն ու այլ պաշտոնյաներ իրենց վարչական լծակներ են օգտագործում, ընտրությունների նախաշեմին ճնշումներ են գործադրում հատկապես պետական հաստատություններում աշխատող մարդկանց վրա: Ձեզ մոտ ի՞նչ իրավիճակ է:

-Մեր ներկա օրենքներով քաղաքապետերն այսօր ընդհանրապես վարչական ռեսուրսի չեն տիրապետում: Քաղաքապետարանի ենթակայությամբ հաստատությունները դրանք գեղարվեստի դպրոցը, մշակույթի տունը, սպորտ դպրոցներն ու մանկապարտեզներն են: Մնացած բոլոր պետական կառույցների հետ քաղաքապետարանն ընդհանրապես գործ չունի: Եթե դուք ուզենաք ինչ-որ մեկին համոզել, որ ձեր կարծիքն ավելի ճիշտ է, այդ մեկին հո փողոցից չեք գտնելու, չէ՞: Պետք է գտնեք ձեր ընկերոջը, ձեր բարեկամին և կփորձեք նրա հետ ինչ-որ տեղ բանավեճի մտնել և ձեր ճշմարտացիությունն ապացուցել, չէ՞: Բնականաբար, ես մեր կառույցների աշխատակիցների հետ պետք է ունենամ հանդիպումներ և, ինչպես ձեզ ասացի,  ներկայացնեմ, որ ՀՀԿ-ն է ավելի լավը, մեր ռեյտինգային թեկնածուն է մյուսներից ավելի լավը: Իհարկե, դա կներկայացնեմ մարդկանց:

-Ձեր կառույցի անդամները դա չգիտե՞ն, լրացուցիչ պետք է նորից ներկայացնե՞ք:

-Ինչի չգիտեն, բայց մենք քարոզարշավ իրականացնելու իրավունք չունե՞նք:

-Սպիտակում խոսակցություններ կան, որ ընտրություններից օրեր առաջ ընտրակաշառք է բաժանվելու: Ո՞ր ուժերն են գումար բաժանելու:

-Բարդ հարց եք տալիս: Հանուն ինչի՞ պիտի արվի դա, ես չգիտեմ էդ ընտրակաշառք ասվածը: Հետո ընտրություններից մի քանի ամիս առաջ արդեն խոսվում էր այն մասին, որ անպայման պետք է լիներ ընտրակաշառք: Իսկ խոսողներն ավելի շատ այն քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչներն էին, ովքեր արդեն հիմիկվանից մտածում են ու ասում՝ մեկ է կեղծվելու են ընտրությունները: Ընտրական նոր օրենսգրքով խախտումներ անելը բացառվում է: Միշտ էլ բացառվել է, եթե տվյալ ընտրվողն ունեցել է վստահված անձ, որը նվիրված է  եղել իր կուսակցության գաղափարին կամ թեկնածուին, ո՞նց կարող էր չպահել քվեները, եթե ժողովուրդը տվել էր այդ քվեները:

-Եվ դուք վստահ եք, որ արդար ընտրությունների դեպքում իշխանությունը Լոռու մարզում մեծամասնությո՞ւն է կազմելու:

-Ես կարծում եմ՝ այո: Այն քաաղաքական ուժը, որը ես եմ ներկայացնում, անպայման մեծամասնություն կլինի: Նախկինում էլ չեն կեղծել ընտրությունները, ինչո՞ւ եք վստահ, որ կեղծել են: Օրինակ՝ ամսի 10-ին Ծառուկյան դաշինքն այստեղ էր, հավաքվել էր մեծ բազմություն, Գագիկ Ծառուկյանը հայտարարեց, որ գյուղապետերն ու քաղաքապետարն անում են ամեն ինչ, որպեսզի մնան իրենց տեղում: Ես ուզում եմ հիշեցնենք բոլորին, որ և քաղաքապետերը, և գյուղապետերը նույնպես ընտրովի պաշտոնյաներ են, ինչպես Ծառուկյան դաշինքի կողմից ընտրված ցանկացած պատգամավոր: Այսօր իրենք ի՞նչ են անում, ուզում են մնան իրենց պաշտոնին, դրա համա՞ր են այդպես արտահայտվում: Ուղղակի իշխանության նկատմամբ ոչ հավատ ունեք, ոչ սեր: Իսկ դուք ո՞նց եք պատկերացնում, որևէ քաղաքական ուժ ավելի լա՞վ կկարողանար անել: Ես վստահ չեմ, որովհետև ես նրանց մեջ այդ պոտենցիալը չեմ տեսնում:

-Ռեյտինգային ընտրակարգով Լոռիում առաջադրված է ՀՀԿ-ական վեց պատգամավոր, որոնցից հատկապես միմյանց հետ թեժ մրցելու են ՀՀԿ-ական պատգամավորներ Վահրամ Բաղդասարյանը, Արկադի Համբարձումյանը և Կարեն Կարապետյանը: Հնարավո՞ր է միջադեպեր լինեն ՀՀԿ-ական պատգամավորների միջև:

-Մեզ մոտ նման միջադեպեր չեն եղել, ձեր ձեռից կպրծնե՞նք, որ հանկարծ լինեն: Իսկ դուք չեք մտածո՞ւմ, որ 15 ռեյտինգային թեկնածու ունեցող կուսակցության մեջ ավելի մեծ է հավանականությունը, որ նման բախումներ կլինեն: Որպես կանոն՝ մեզ են թիրախ վերցնում: Այսօր, բացի մեզնից, 8 կուսակցություն ու դաշինք էլ է մասնակցում ընտրություններին, այդ բոլորի թիրախը մենք ենք:

-Այսինքն՝ ՀՀԿ-ական թեկնածուները համերա՞շխ են:

-Կոնկրետ ես ներկայացնում եմ Արկադի Համբարձումյանի թեկնածությունը, մարդիկ կան, որ պաշտպանում են Վահրամ Բաղդասարյանին, մյուսները՝ Կարեն Կարապետյանին:

-Ընտրակաշառք չեք բաժանելո՞ւ ձեր թեկնածուի օգտին:

-Չունենք, որ բաժանանեք, ռեսուրսներ չունենք:

-Վերջացե՞լ են ռեսուրսները:

-Անձնակա՞ն ռեսուրսների մասի՞ն է խոսքը:

-Եվ անձնական, և ՀՀԿ-ի:

-Ես նման ինֆորմացիա չունեմ, թե ՀՀԿ-ն ինչ ռեսուրս ունի, ով ինչ փող ունի, ոչ մեկի փողերը չեմ հաշվում: Համենայնդեպս, իմ ռեսուրսը Սպիտակի բակիչներն են, այդ մարդիկ ինձ կհավատան և նաև կգան իմ հետևից:

-Սպիտակցին կաշառք կվերցնի՞:

-Չեմ կարծում: Իսկ խոստումը կաշառք է՞, թե՞ ոչ: Խոստումն էն խոսքն է, որ պետք է իրականություն դառնա:

Ռոզա Հովհաննիսյան

MediaLab.am