«Մարդիկ պայքարելու ցանկություն գուցե չունեն, հերիք չէ ունեզրկված են, նրանց նաև ստորացնում են». Ժաննա Ալեքսանյան

«Մարդիկ պայքարելու ցանկություն գուցե չունեն, հերիք չէ ունեզրկված են, նրանց նաև ստորացնում են». Ժաննա Ալեքսանյան
«Մարդիկ պայքարելու ցանկություն գուցե չունեն, հերիք չէ ունեզրկված են, նրանց նաև ստորացնում են». Ժաննա Ալեքսանյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է իրավապաշտպան Ժաննա Ալեքսանյանը:

-Տիկին Ալեքսանյան, ընտրական գործընթացներում վաչական ռեսուրսի չարաշահման կոնկրետ դեպքերի ականտես եղանք, օրերս էլ հրապարակվեց ՍԱՍ գրուպի ժողովի ձայնագրությունը, ինչը ևս դրա վառ օրինակն է: Ի՞նչ է տեղի ունենում:

-Ընտրություններ են, որտեղ ՀՀԿ-ն ամեն գնով ուզում է մնալ իշխանության, վերարտադրվել: Այդ միջոցներից մեկը ՍԱՍ գրուպի դեպքն է, ինչն, իհարկե, արտառոց դեպք է: Մենք թեև ունենք տեղեկություններ, որ այդ սուպերմարկետներում աշխատողներն ամբողջովին ստրկության մեջ են, բայց որ նրանց շահագործում են, պարտադրում են, որ նաև ընտրական գործընթացին մասնակցեն, սա բացահայտվեց այս ձայնագրութամբ:

Սա ևս մեկ անգամ բացահայտում է ՀՀԿ-ի դեմքը, որ իշխանության մնալու համար մարդու վրայով պետք է քայլել: Արտառոց են այդ սպառնալիքները, ձայներ բերելու այդ պահանջները, մարդկանց ծաղրելը: Ինչպես ուզում են, մարդկանց հետ վարվում են, և որևէ խոչընդոտ չկա: Ինչպես տեսնում ենք, այս դեպքով անգամ քրեական գործ չի հարուցում:

Ես այստեղ արձանագրում եմ հետևյալը՝ քաղաքացին ՀՀ-ում բացարձակապես անպաշտպան է: Այն աղջիկը, որը զրո ձայն էր բերել ՍԱՍ-ի Արտակի համար, նա ո՞ւմ պետք է դիմի՝ իր իրավունքները վերակագնելու համար: Երբ նրան աշխատանքից ազատում են, ո՞նց պետք է ապրի, ո՞ւմ դիմի, որ իրեն պաշտպանեն: Այսինքն իշխող կուսակցությունը մարդկանց ստրկացնելու այս մեթոդներին է անցել:

-Կարո՞ղ ենք արձանագրել, որ սա այլևս համատարած երևույթ է:

-Իհարկե, դա համատարած է, և ՀՀԿ կողմից մշակված մեխանիզմն ու մեթոդը սա է: Սա համատարած է, և հենց այդ միջոցներով են նրանք կարողացել ձայներ հավաքել: Եթե մենք օրինակ վերցնենք նաև Ջրառատի արտառոց դեպքը, որը կարծես կոծկում են, այնտեղ ՀՀԿ-ն միևնույն է, հավաքել է ամենաշատ ձայները: Այդ վախի մթնոլորտը, անպաշտպան լինելը բերում են այս իրավիճակին:

-Այսինքն՝ ունենք մի իրավիճակ, որ հասարակությունը համակերպվո՞ւմ է վախի մթնոլորտի ու այս իրավիճակի հետ, ինչո՞ւ:

-Մարդիկ տարիներ շարունակ չեն կարողանում ընտրությանը մասնակից դառնալ: Եվ նրանք տարիների ընթացքում ընտրական գործընթացքների ձախողվելու արդյունքում արդեն հարմավում են: Մենք արդեն մի իրավիճակում ենք հայտնվել, երբ մարդը չգիտի, թե ում դիմի պաշտպանվելու համար: Նա ուզում է ինքն իր համար մի փոքր տարածք ստեղծել, այդ տարածքում գոյատևել, որևէ մեկին չընդդիմանալ, պահանջներ չներկայացնել, ուղղակի մի երկու կոպեկ փող աշխատել: Բայց փաստորեն դա էլ մարդ չի կարողանում անել, այդ փոքր տեղում էլ են նրան ճզմում:

Ի՞նչ պետք է անի մարդը, որ չհարմարվի: Ոստիկանությունն աշխատում է ռեժիմի համար, ամբողջ իրավապահ համակարգն աշխատում է ՀՀԿ-ի համար: Քաղաքացին որևէ կերպ պաշտպանված չէ: Մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է այլասերվել քննությունը, ինչպես է հաստատվում անպատժլիության մթնոլորտը: Եվ ՍԱՍ-ի Արտակի նմանները պետք է օգտվեն այդ իրավիճակից, որովհետև նրանք թույլտվություն ունեն այդ ամենն անելու համար:

-Այսինքն՝ այս և այլ դեպքերով պատիժ չսպասե՞նք:

-Ես բացառում եմ, որ պատիժ կլինի: Թեև իրավաբաններն ասում են՝ անհնար է, որ քրեական գործ չհարուցեն, բայց ես բացառում եմ, որ անգամ կհարուցվի քրեական գործ: Էլ չեմ խոսում այն մասին, որ ինչ-որ մարդիկ պատիժներ կկրեն: Այնպիսի տպավորություն է, որ հետընտրական գործընթաց չկա, բայց մենք տեսանք, թե այս փուլում ինչեր բացահայտվեցին:

Մարդիկ պայքարելու ցանկություն գուցե չունեն, չի ստացվում, կոտրված են: Հերիք չէ մարդիկ ունեզրկված են, նաև նրանց ստորացնում են: Ընտրական գործընթացը հենց դրա վրա  է հիմնված, ձայներ են բերում թեկնածուների համար: Երևանի ավագանու ընտրությունների նախաշեմին արդեն տեղեկություն կա, որ քաղաքապետարանի աշխատողները պարտավոր են ձայներ բերել:

Այսօր տեղեկություն կա, որ ձայներ հավաքագրելու պարտականություն է դրված նաև մանկապարտեզների աշխատողների վրա: Դաստիարակը պետք է 5 ձայն բերի, քաղաքապետարանի աշխատակիցների վրա ավելի բարձր թվեր են դրված:  Տարոն Մարգարյանը ինչպե՞ս պետք է անցնի, եթե ոչ այդ մեթոդներով: Մարդիկ ինչո՞ւ  պետք է ընտրեն Տարոն Մարգարյանին, ով պարզ չէ, թե այդ ինչ միլիոններ է կուտակել: Մամուլը հեղհեղված է այդ միլիոնների մասին հրապարակումներով, բայց որևէ հերքում կամ բացատրություն մենք չենք լսում:

Նույն իրավիճակը լինելու է Երևանի ավագանու ընտրություններում: Սա ընտրական մեխանիզմն է: Այլասերել են ամբողջ ընտրական գործընթացը, և դժվար է անգամ սա ընտրական գործընթաց համարել:

Ռոզա Հովհաննիսյան

MediaLab.am