«Ընտանեկան բռնության մասին» օրենքի նախագծին դեմ արտահայտվողները հիմնականում նույն ուժերն են, որոնք 2013 թվականին գենդերային հավասարության օրենսդրության դեմ էին խոսում և դարձյալ ապատեղեկատվություն տարածում: «Մեդիալաբի» հետ զրույցում նման դիտարկում արեց «Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության» կոալիցիայի համակարգող Զարուհի Հովհաննիսյանը:
«Այդ ուժերն ինչ-որ ձևով նախապատրաստեցին նաև Հայաստանի արտաքին քաղաքականության վեկտորի փոփոխությունը: Այժմ ևս ակտիվացել են այդ օրենսդրության դեմ և հիմնականում ապատեղեկատվություն են տարածում»,- «Մեդիալաբին» ասում է Զարուհի Հովհաննիսյանը:
Նշենք, որ արդարադատության նախարարությունը այսօր օրը հանրային քննարկման է դնելու «Ընտանեկան բռնությունների կանխարգելման և ընտանեկան բռնությունների ենթարկված անձանց պաշտպանության մասին» օրինագիծը, որն ավելի վաղ բուռն քննարկումների տեղիք էր տվել, նախագծի ընդունումը և հետաձգվել էր: Նախագիծն արդեն հանրային քննարկման է դրված արդարադատության նախարարության e-draft.am կայքում: Դրա դեմ հանդես եկող անձինք այս փուլում դարձյալ հակաքարոզչություն են իրականացնում: Նախագծին դեմ հանդես եկողները նաև այդ մասին գրառումներ են անում «Ֆեյսբուք» սոցիալական ցանցում:
Օրինակ՝ կինոռեժիսոր Արշակ Զաքարյանը այս նախագիծն ազգային շահերին դեմ է համարում: «Այս նոր «օրենքը» իբր ընտանեկան բռնությունների, որ ստիպում են Հայաստանին անցկացնել, մեր ազգային շահերի դեմ է, և Հայոց ազգային գվարդիան կոչ է անում բոլոր հնարավոր միջոցներով խափանել դրա ընդունումը»,- գրել է Արշակ Զաքարյանը:
Այս գրառմանն արձագանքող օգտատերերից մեկն էլ նախագիծը «հակաաստվածային» ու «հակամարդկային» է համարում: «Ջհուդաարևմտյան սատանայական oրենք, որ ստիպում են մեր իշխանավորներին գրանտներով, շանտաժներով, որ ընդունեն: Իրոք, պետք է ընդվզել այդ պիղծ օրենքի դեմ»,- գրել է օգտատերը:
Լրագրող Հովհաննես Գալաջյանն էլ հանդես է եկել կոչով՝ կեղծ տվյալներով դեմ քվեարկել նախագծին: «Վերջին օրով մարդա 50 հատ թազա մեյլ բացեք, դրանով բոլորդ գրանցվեք ու դեմ քվեարկեք»,- սոցիալական ցանցում գրել է նա:
Ի պատասխան այս հայտարարությունների՝ «Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության» կոալիցիան փորձում է հակաքարոզչության դեմն առնել:
«Այժմ ևս հանրային ապատեղեկատվության ալիք է բարձրացել՝ խոցելի դարձնելով օրենքի ընդունման գործընթացը։ Ուստի խնդրում ենք ձեզ ակտիվություն դրսևորել ու հանրային դիրքորոշում հայտնել օրենքի ընդունման անհրաժեշտության վերաբերյալ, նաև կայքում քվեարկել օրենքի ընդունման օգտին»,- կոչ է անում կոալիցիան:
Կոալիցիայի համակարգող Զարուհի Հովհաննիսյանն ասում է, որ նախագծին դեմ արտահայտվողները հիմնականում շահարկում են երեխաներին ընտանիքից բաժանելու հետ կապված դրույթը:
«Հանրության մեջ փորձում են կարծիք ստեղծել, որ օրենսդրությունը վերաբերում է երեխաներին ընտանիքներից օտարելուն, նրանց ծնողներին ծնողական իրավունքից զրկելուն: Ավելի շատ դա հանրային վախերի վրա հիմնված քարոզչություն է: Բացի այդ քարոզչությունից, մենք արդեն հայտնաբերել ենք, որ իրենց ներքին աղբյուրներում տեղադրում են, այսպես կոչված, լցոնման տարօրինակ տեխնոլոգիաներ, թե ինչպես կեղծ անուններով մարդիկ դեմ քվեարկեն»,- ասում է նա:
Անդրադառնալով այն հարցին, թե ի՛նչ նպատակ է հետապնդում այս հակաքարոզչությունը, մեր զրուցակիը նշեց, որ խնդիրը հետևյալն է. ցանկացած օրենք և փոփոխություն, որը Հայաստանում կատարվում են մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության բարելավման ուղղությամբ, այս խմբերի կողմից սարսափելի դիմադրության է արժանանում:
«Դա մենք տեսել ենք նաև գենդերային հավասարության օրենսդրության պարագայում, որովհետև մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների, ամենակարևորը` հավասարության մասին էր խոսքը: Իսկ մենք գիտենք, որ բռնատիրական սիստեմները հավասարության մասին պատկերացում չեն կարող ունենալ: Անգամ հայտնաբերված է, որ այդ խմբերը ֆինանսավորվում են Ռուսաստանի կողմից, և նմանատիպ ցանկացած դրսևորման դեպքում, երբ խոսքը եվրոպական արժեքների մասին է, նրանք կատաղի դիմադրություն են ցուցաբերում»,- ասաց նա:
Ըստ Զարուհի Հովհաննիսյանի՝ թեև այս անձանց քվեարկությունից ոչինչ կախված չէ, բայց նախորդ տարի նրանց բարձրացրած հիստերիայի հետևանքով հետաձգեցին նախագծի քննարկումները:
«Բայց դա կախված էր հենց իշխանության վախերից, որովհետև նույն իշխանությունը նախորդ տարի ասում էր, թե հանրային այնպիսի դիմադրություն կա, որ մենք չենք կարողանում օրենքն անցկացնել: Նախընտրական տարի էր, իրենք չէին ուզում ուղղակի որևէ խնդիր ունենալ հանրության այն հատվածի հետ, որը շատ լավ տիրապետում է այն տեխնոլոգիաներին, որոնցով իշխանությունները վերընտրվում են: Հիմա այդ տեխնոլոգիաները փորձում են այստեղ էլ կիրառել: Կայքում նախագծին դեմ քվեարկողներն ընդամենը մոտ 500-ն են, իսկ օրինագիծն արդեն 25 հազարից ավելի մարդ է դիտել»,- հավելեց նա:
Ըստ Հովհաննիսյանի՝ պետք է հույս ունենալ, որ այս անգամ իշխանությունները կընդունեն այս օրենքը, քանի որ նախընտրական տարի չէ, և վախերը կարծես անցյալում են: Մյուս կողմից` այս օրենքի անհրաժեշտությունը կա, քանի որ վերջին տարիներին քաղաքացիական հասարակությունը բարձրաձայնել է խնդիրը, որ կանանց նկատմամբ բռնությունները տարածված են: Ըստ Զարուհի Հովհաննիսյանի՝ վերջին տարիներին չկա որևէ միջազգային զեկույց, որտեղ առանձին գլխով չլինի այդ հարցը, և չլինի կոնկրետ ուղղորդում, որ ՀՀ իշխանություններն ընտանեկան բռնության մասին օրենսդրություն ընդունեն:
Նշենք, որ արդարադատության նախարար Դավիթ Հարությունյանը ևս օրերս լրագրողների հետ զրույցում կարևորել էր այս նախագծի ընդունումը, նշելով, որ աշխարհի 120 երկրներ գնացել են այդ ճանապարհով:
Անդրադառնալով օրենքի կարևորությանը՝ Զարուհի Հովհաննիսյանն ասում է, որ այն առաջին հերթին կկանխարգելի ընտանեկան բռնությունը, բոլորովին նոր մակարդակի կլինեն քաղաքացի-պետություն հարաբերությունները:
«Բացի այդ, կստեղծվեն մեխանիզմներ, որոնք հնարավորություն կտան պաշտպանելու ընտանեկան բռնության ենթարկվածներին, կստեղծվեն համապատասխան կառույցներ, կվերապատրաստվեն մասնագետներ, որոնց միջոցով աջակցություն կցուցաբերվեն կանանց: Կստեղծվեն ապաստարաններ, սոցիալական աջակցության տարբեր հնարավորություններ, բայց առաջին հերթին օրենքը կանխարգելիչ բնույթ է ունենալու»,- ասաց նա:
Ռոզա Հովհաննիսյան
MediaLab.am