«ԱԺ-ում, ինչպես մյուս պետական մարմիններում, լրագրողների աշխատանքը պետք է կանոնակարգվի». Սարգիս Խանդանյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Սարգիս Խանդանյանը

– Պարոն Խանդանյան, ինչպե՞ս եք գնահատում փաստը, որ ԱԺ-ում երեկվա միջադեպից հետո նախ ԱԺ նախագահի հրահանգով անջատվեց ուղիղ եթերը, ապա նաև պարզ դարձավ, որ արգելվել է լրագրողների մուտքը օթյակ: Այն իշխանական պատգամավորները, որոնք լրագրող ու խմբագիր են եղել, ինչպե՞ս են գնահատում այս իրավիճակը, և արդյոք կիսո՞ւմ եք տեսակետը, թե ԱԺ-ում ծեծկռտուքը լուսաբանելը լրագրողի գործառույթի մեջ չի մտնում:

– Ես հակված եմ այն մտքին, որ ԱԺ-ում, ինչպես մյուս պետական մարմիններում, լրագրողների աշխատանքը պետք է կանոնակարգվի: Ես երեկ եմ իմացել, որ լրագրողներին հնարավորություն չի տրվում մուտք գործել օթյակ: Ես գիտեմ, որ ԱԺ-ում փոխվել է անվտանգության ռեժիմը, և չեմ կարող դա մեկնաբանել, որովհետև դա պետական պահպանության ծառայության գործառույթների մեջ է մտնում, պետական պահպանության ծառայությունն է իրականացնում ԱԺ շենքի անվտանգությունը: 

Կոնկրետ՝ խոսափողներն անջատելը շատ օրինաչափ է, որովհետև մեր քաղաքացիները մեզ չեն ուղարկել ԱԺ, որ մենք այստեղ իրար հայհոյենք, կռիվ սարքենք: Հարգալից չէ քաղաքացու նկատմամբ, երբ որ ինչ-որ արտահայտություններ թույլ տրվեն ԱԺ դահլիճում: 

Իսկ դուք պատկերացնո՞ւմ եք, որ երբ այդպիսի միջադեպ է տեղի ունենում, երբ նյարդերը գերլարված են, որոշ մարդիկ կարող են իրենց թույլ տալ շատ բան, ընդհուպ մինչև հայհոյանքներ հնչեցնել: Այս իմաստով ԱԺ նախագահի ցուցումը՝ անջատել եթերը, տեղին էր: Ես երեկ նայել եմ տեսագրությունը, տեսախցիկները չեն անջատվել մինչև ընդմիջման պահը: 

– Գնալով ավելի ու ավելի անհնար է դառնում լրագրողների գործունեությունը խորհրդարանում: Մասնագիտական աշխատանքի այսպիսի խոչընդոտումները դուք նորմա՞լ եք համարում:

– Արդեն երկրորդ շաբաթն է` որ 8-րդ գումարման ԱԺ-ի աշխատանքներն են ընթանում, և իմ օրինակով կարող եմ ասել, որ լրագրողների հետ աշխատանքը որևէ կերպ չի խոչընդոտվում, երբևէ չի եղել պահ, որ լրագրողները ցանկանան ինձ հետ խոսել և դրա հնարավորությունը չունենան: Այն սահմանափակումները, կոնոնակարգումները, որ ԱԺ պատգամավորների աշխատասենյակների մուտքը հասանելի չէ լրագրողների համար, բավականին նորմալ են: 

Նորմալ չէր, որ լրագրողներն այդ հնարավորությունն ունեին: Ոչ միայն լրագրողները, այլ նաև ԱԺ եկած հյուրերը: Դա նորմալ է, որովհետև պետական մարմնի աշխատակիցների սենյակներ մուտքը բաց չէ: Դրանք հատուկ պահպանվող տարածք են, և ամեն մեկը պետք է ունենա իր աշխատանքային պայմանները: Ես վստահ եմ, որ լրագրողների համար ևս այս պահին ստեղծվում են այդ աշխատանքային պայմանները: 

– ԱԺ պետաիրավական հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Վարդանյանը հայտարարել է, որ ԱԺ-ում ծեծկռտուքը լուսաբանելը լրագրողի գործառույթների մեջ չի մտնում: Փաստորեն ի՞նքն է որոշում, թե լրագրողն ինչը կարող է լուսաբանել, ինչը՝ ոչ: Սա նորմա՞լ եք համարում:

– Ես չեմ կարծում, որ պետք է նրա ասածից եզրակացնել, որ մենք պետք է որոշենք՝ լրագրողներն ինչ լուսաբանեն: Բնավ այդպիսի միտում ու ցանկություն չունենք մենք: Եթե այդպիսի ցանկություն ունենայինք, ապա գուցե լրագրողների աշխատանքը այս տարիների ընթացքում լրիվ այլ կերպ կդասավորվեր: 

Իսկ մենք գիտենք, որ լրագրողները ՀՀ-ում չափազանց ազատ միջավայրում են գործում և երբեմն նույնիսկ այդ ազատության սահմաններից անդին են անցնում: Երբ ինչ-որ մի միջադեպ է տեղի ունենում, հրմշտոց կամ ծեծկռտուք և այլն, առաջինը անվտանգության անելիքն է միջամտել, իհարկե, լրագրողներն ազատ են լուսաբանելու: 

– Կարո՞ղ ենք ասել, որ եթե նոր խորհրդարանում մթնոլորտը շարունակի այսպիսին լինել, հասարակությունն էլ ավելի հիասթափություն է ապրելու: Ձեզ մտահոգո՞ւմ է այն պատկերը, որ ունենք ԱԺ-ում:

– Մենք առաջին իսկ օրվանից և մինչև այս պահը ձեռք ենք մեկնել ընդդիմությանը և ասել ենք՝ եկեք աշխատենք, որովհետև մենք ընտրվել ենք ԱԺ պատգամավոր, որպեսզի աշխատենք ու բարելավենք ՀՀ քաղաքացիների կյանքը և մեր երկրի առջև ծառացած խնդիրներին լուծումներ առաջարկենք: Ես հույս ունեմ, որ այդ ձեռքն օդում չի մնա, մեր ընդդիմադիր երկու խմբակցությունների գործընկերները կառուցողական դաշտ կմտնեն և կսկսեն աշխատել: 

– Բայց նրանք իրենց վարքով արդյոք ներշնչո՞ւմ են, որ գնալու են այդպիսի կառուցողական քայլերի:

– Ես կարող եմ ասել, որ ընդդիմադիր խմբակցությունների ներսում պատգամավորների վարքը շատ տարբեր է: Օրինակ՝ «Հայաստան» խմբակցության ներսում կան պատգամավորներ, որոնք բավական կառուցողական հուն են մտել, կառուցողական ելույթներ են ունենում, իրենց տեսլականներն են ներկայացնում ապագա աշխատանքների, ընդհանրապես խնդիրների լուծման շուրջ: 

Կան պատգամավորներ, որոնք ճիշտ հակառակն են անում, անընդհատ փորձում են սրել իրավիճակը և ապակառուցողական մթնոլորտ ստեղծել: Ես կարծում եմ, որ այդ խմբակցությունները նախ իրենց ներսում պետք է որոշեն՝ ինչպիսի վարք են ցուցաբերելու, հետո նոր մենք կկարողանանք եզրակացություն անել: 

Անհատ պատգամավորների մասով կարող եմ ասել, որ, այո՛, կան մարդիկ, որոնցից ակնկալիքներ ունեմ աշխատելու, բայց, ընդհանուր առմամբ, խմբակցությունների դեպքում դեռ վաղ է նման եզրահանգում անել: Իսկ մեր մասով պետք է ասեմ, որ մենք եկել ենք իսկապես աշխատելու և չենք ուզում իրավիճակն անընդհատ թեժ պահել:

– Արդյոք ձեր խմբակցությունում չկա՞ն պատգամավորներ, որոնք այդպես էլ չեն գիտակցում, թե ինչի համար են այդտեղ հայտնվել: Միայն ընդդիմությա՞ն խնդիրն է:

– Ես չեմ կարծում, որ այդպիսի մարդիկ կան: Նախ պետք է ասեմ, որ մեր խմբակցության գերակշիռ մասը կամ եղել է նախորդ գումարման ԱԺ պատգամավոր, կամ գործադիրից է: Շատ քիչ թվով մարդիկ ունենք, որոնք նոր են պետական ծառայության մեջ, և նրանց մասով կարող եմ վստահաբար ասել, որ իրենք եկել են աշխատելու: 

Մեզ մոտ այդ գիտակցումը կա, որ քաղաքացիները մեզ գործուղել են այստեղ գործ անելու: Բայց նաև պետք է շեշտեմ, որ խորհրդարանը գրասենյակ չէ, որտեղ մարդիկ գալիս են առավոտյան, ինչ-որ X աշխատանք են կատարում և գնում են տուն: Խորհրդարանը քաղաքական հարթակ է, այստեղ բանավեճ պետք է տեղի ունենա, և դրա հիմքը խոսքն է: Այդ խոսքը երբեմն կարող է տարբեր երանգներ ստանալ, ինչը նորմալ է: Կարևորը, որ մենք կարմիր գծերը չհատենք: 

– Իսկ կարմիր գծերն ավելի շատ ընդդիմությո՞ւնն է հատում:

– Եթե հետևենք վերջին 8-9 օրերի ԱԺ աշխատանքին, կկարողանանք եզրահանգման գալ այդ հարցում: Իմ եզրահանգումն է, որ, այո՛, ընդդիմության շատ կոնկրետ պատգամավորներ, իմ տպավորությամբ՝ հատուկ այդ նպատակով են հայտնվել իրենց ցուցակներում: 

– Ինչ-որ վտանգներից ելնելո՞վ է իշխանությունը Ազգային ժողովում ուժեղացրել անվտանգության ռեժիմը:

– Կոնկրետ իրադարձություն է տեղի ունեցել, խորհրդարանի շենք են ներխուժել հարյուրավոր մարդիկ: Այստեղ խնդիր կա, և ես կարծում եմ, որ իսկապես պետք էր ամրապնդել պետական այս մարմնի անվտանգությունը: Ենթադրում եմ, որ պետական պահպանության ծառայությունը այդ նկատառումներից ելնելով է ավելի խիստ միջոցներ կիրառում ԱԺ-ում:

Մանե Հարությունյան

MediaLab.am