«Պետք է լինի որոշակի խնդիր, որը ոտքի կկանգնեցնի «Հայաստան» դաշինքին ընտրած 20 տոկոսին». Արմեն Բադալյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը

– Պարո՛ն Բադալյան, «Հայաստան» դաշինքի առաջնորդ Ռոբերտ Քոչարյանն այսօր ասուլիսում հայտարարեց, որ պատրաստվում են դուրս գալ փողոցային պայքարի: Ի՞նչ եք կարծում, այս անգամ կստացվի՞ հասնել իշխանափոխության, քանի որ դա է լինելու պայքարի նպատակը:

– Նախ՝ տեսականորեն ամեն ինչ հնարավոր է, որովհետև եթե 15-20 տոկոսը ակտիվ պայքարի, ապա, բնականաբար, կարող է հաջողություն ունենալ այդ պայքարը: Սա՝ տեսականորեն:

Իսկ եթե գործնականում փորձում ենք պրոյեկտել, բազմաթիվ հարցեր են առաջանում. նախ՝ պետք է լինեն որոշակի հարց, որոշակի խնդիր, որ պետք է ոտքի կանգնեցնեն այդ 20 տոկոսին: Երկրորդ՝ ոչ միայն ոտքի կանգնեցնեն, այլև դրդեն ինչ-որ ակտիվ գործողություններ անելու, որովհետև մի բան է հանրահավաք անելը Ազատության հրապարակում, Մատենադարանի մոտակայքում, և մեկ այլ բան, երբ ակտիվ գործողություններ են անում, ասենք՝ փակում փողոցներ և այլն:

Երրորդ՝ այդ 20 տոկոսը պետք է պատրաստ լինի նման ակտիվ գործողությունների, չէ՞ որ հանրահավաքին ու ակտիվ գործողություններին մասնակցելը տարբեր բաներ են:

Չորրորդ՝ պետք է այնպես կարողանալ անել, որ իմանալ՝ բարձրացվող հարցը ակտուա՞լ է, թե՞ ոչ, և, ամենակարևորը՝ ճիշտ ներկայացնել այն: Ի վերջո, կարող է հարցը ակտուալ է, կարող է 20 տոկոսը ակտիվ պայքարել, բայց միջնորդ քաղաքական ուժը չի կարողանում այդ հարցը շատ ճիշտ տեղ հասցնել, ինչի պատճառով էլ հաջողություն չունենա:

Այսինքն՝ մի շարք գործոններ են անհրաժեշտ, որպեսզի դու կարողանաս ակտիվ գործողություններ իրականացնել, բայց դա չի նշանակում, թե կհասնես իշխանափոխության:

Այո՛, կարող է բարձրացվող հարցը, խնդիրը ակտուալ են, 20 տոկոսը ակտիվ ոտքի կանգնեց, դա ճիշտ լուսաբանվեց, բայց իշխանափոխություն չեղավ: Այսինքն՝ հնարավոր չէ ճիշտ ասել, որ անգամ այդ պայմանների դեպքում կարող է իշխանափոխություն լինել:

– Քոչարյանն ասում է, որ եթե բնակչության 5 տոկոսը վճռականությամբ պայքարի իշխանության դեմ, ոչ մի իշխանություն չի դիմանա:

– Տեսականորեն ճիշտ է ասում, եթե վերցնենք՝ բնակչությունը 2.5 մլն է, ապա 5 տոկոսը՝ 75 հազար մարդ, եթե ակտիվ պայքարի, ինչ-որ հաջողություն կունենա: Այո՛, տեսականորեն ամեն ինչ հնարավոր է:

– Նա ասում է՝ իրենք 20 տոկոս ձայն են ստացել, հետևաբար պայքարում հաջողության պոտենցիալ ունեն:

– Այո՛, պոտենցիալ ունեն, և վերջին երթը ցույց տվեց, որ առնվազն Երևանում պոտենցիալ ունեն ակտիվ գործողություններ իրականացնելու:

– Շատ լավ, պարո՛ն Բադալյան, բայց իշխանության ո՞ր քայլերն են ստիպում ժողովրդին դուրս գալ պայքարի՝ հաշվի առնելով այն, որ անգամ պատերազմում պարտությունից հետո իշխանությունը մեծաքանակ ձայներ ստացավ ընտրություններում:

– Թող ընդդիմությունն ինքը մտածի, թե որ խնդիրը դարձնի պայքարի թեմա: Բայց ես կարող եմ ասել, որ շատ առիթներ կան պայքար սկսելու համար: «Հայաստան» դաշինքը եթե լավ ուսումնասիրի, այդ հարցերը կգտնի:

Ինչ վերաբերում է բարձր տոկոսներ ստանալուն, ապա կարող եմ ասել, որ Հայաստանում ով իշխանություն է եղել, նա էլ ստացել է բարձր ձայներ:

Ժամանակը ցույց կտա, թե ինչ տեխնոլոգիաներ են կիրառվել ընտրություններում նման բարձր տոկոսների հասնելու համար: Բայց դա չի նշանակում, թե այս իշխանությունը չունի հենարան: Այո՛, իշխանությունը ունի հենարան, միգուցե՝ 40-45 տոկոս, բայց ոչ՝ 54 տոկոս:

– Եթե ընդդիմությունը չի անում իշխանության հակառակ քայլերը, օրինակ՝ չի բարձրացնում Արցախի ճանաչման հարց, չի բարձրացնում նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը չեղարկելու հարց, ապա այդ ի՞նչ հարցեր պետք է բարձրացնի, որ ակտիվ պայքար ծավալվի դրա համար:

– Պարտադիր չէ, որ այդ հարցերը բարձրացվեն հանրահավաքներում, և պարտադիր էլ չէ, որ այդ հարցերը կապ ունենան Արցախյան պատերազմի հետ: Պետք է գտնել հարցեր, ու դրանք բավականին գրագետ ռասկրուտկա անել: Հասկանալի է, որ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը չեղյալ չի հայտարարվելու, որովհետև Հայաստանը կապիտուլյացիայի է ենթարկված, պետությունը բավականին ջախջախված բանակ ունի: Ակտուալ հարցերը պետք է գտնել ու բարձրացնել: Դա էլ թող իրենք անեն:

– Գոնե մեկ ակտուալ հարց կմատնանշե՞ք:

– Ես այդպիսիք շատերը գիտեմ, բայց չեմ կարող այսպես հանրային ասել, քանի որ դրանք կարող են օգտագործվել այդ ուժի կողմից: Ես խորհուրդներ չեմ տալիս:

– Այսինքն՝ դուք իրական հիմքեր տեսնում եք, որ կարելի է հասնել իշխանափոխության:

– Չէ՛, ես իրական հիմքեր տեսնում եմ, որ կարելի է հարցեր բարձրացնել: Բայց այլ հարց է՝ դա կարո՞ղ է իշխանափոխության բերել, թե՞ ոչ: Ոչ մեկը դա չի կարող ասել հստակ՝ եթե այս-այս հարցերը բարձրացվեն, իշխանափոխություն տեղի կունենա:

– Արդեն երկու ամսից ավելի է, «Հայաստան» դաշինքը խորհրդարանական գործունեություն է ծավալում: Դուք տեսել կամ լսե՞լ եք, արդյոք ակտուալ հարցե՞ր են բարձրացվել նրանց կողմից իրենց գործունեության ընթացքում:

– Այդքան էլ չեմ տեսնում: Կան շատ հարցեր, որոնք կարող էին բարձրացվել, բայց չեմ տեսնում: Գուցե դրա համար քիչ ժամանակ է անցել, միգուցե նոր են, որ չի հաջողվել նրանց ակտուալ հարցեր բարձրացնել, ակտիվ լինել և այլն: Չնայած, այնպես չէ, որ պասիվ են, հարցուպատասխանի ժամանակ արդիական հարցեր բարձրացրել են՝ դժվար իրավիճակ ստեղծելով իշխող ուժի համար: Բայց չէի ասի, որ «Հայաստան» դաշինքի համար արդյունավետ աշխատանք է:

– Հիմա էլ եղանակային պայմաններն են դժվարանում, սկսում է ցրտել, կարծում եք սպասվող ցրտի պայմաններում հետևողական պայքար կստացվի՞:

– Ցանկացած ժամանակ նպաստավոր է, եթե դու կարող ես գրագետ գործունեություն իրականացնել: Բայց կան նաև օբյեկտիվ եղանակային պայմաններ, մասնավորապես, Հայաստանում դա դեկտեմբերի կեսերից մինչև հունվարի վերջն է, երբ Հայաստանում քաղաքական կյանքը մեռնում է:

– Պարո՛ն Բադալյան, կարո՞ղ ենք եզրակացնել, որ «Հայաստան» դաշինքը նման գործողություններով փորձում է իր 20 տոկոս ընտրազանգվածին ակտիվ պահել:

– Ցանկացած քաղաքական ուժ ցանկանում է իր ընտրողներին ակտիվ պահել, և այդ ուժերից մեկն էլ «Հայաստան» դաշինքն է: Երկրորդ նախագահը հայտարարեց, չէ՞, որ այս իշխանությունները մեկ և կես տարի ժամկետ ունեն: Բնականաբար, երկրորդ նախագահը պետք է այդ ընթացքում ակտիվ գործունեություն իրականացնի, որին կներգրավի այդ ընտրազանգվածը: Կամ գոնե դրա մի մասը, հասկանալի է, որ բոլոր 300 հազարն էլ դուրս չեն գա փողոց, բայց գոնե մի մասը ինչ-որ գործողություններ կիրականացնի:

– Ես ուղղակի ուզում եմ հասկանալ՝ դուք հույս ունե՞ք, որ կհաջողվի հասնել իշխանափոխության:

– Ես որևէ քաղաքական ուժի կողմից չեմ, որ հույս ունենամ կամ չունենամ: Ես ուղղակի նշում եմ՝ այս առիթը կա, հիմա կօգտագործեն՝ լավ, չեն օգտագործի՝ ուրեմն մրցունակ չեն:

Հասմիկ Համբարձումյան

MediaLab.am