«Եթե չեն կարողանում գտնել գաղտնալսման հետքերը, կա՛մ այնքան էլ պրոֆեսիոնալ չեն, կա՛մ այդ կառույցն ամենակարող չէ». իրավապաշտպաններ

«Եթե չեն կարողանում գտնել գաղտնալսման հետքերը, կա՛մ այնքան էլ պրոֆեսիոնալ չեն,  կա՛մ այդ կառույցն ամենակարող չէ». իրավապաշտպաններ
«Եթե չեն կարողանում գտնել գաղտնալսման հետքերը, կա՛մ այնքան էլ պրոֆեսիոնալ չեն, կա՛մ այդ կառույցն ամենակարող չէ». իրավապաշտպաններ

Ազգային անվտանգության ծառայության տնօրեն Արթուր Վանեցյանի հայտարարությունը, թե չեն կարողանում գտնել հայտնի գաղտնալսման գործով հետքերը, կոտրում է այն միֆը, թե ԱԱԾ-ն ամենակարող կառույց է: Մյուս կողմից էլ՝ ԱԱԾ տնօրենի նման հայտարարությունը կարող է նշանակել, որ Հայաստանի հատուկ ծառայություններն այնքան էլ պրոֆեսիոնալ չեն: «Մեդիալաբի» հետ զրույցում նման դիտարկում է անում Հայաստանի հելսինկյան կոմիտեի նախագահ, իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանը: Նրա խոսքով՝ միշտ տպավորություն է եղել, թե ԱԱԾ-ն ամենատեղյակ, ամեն ինչ տեսնող ու լսող կառույց է: Եվ հասարակության մոտ միշտ սարսափ է առաջացրել այդ կառույցի գործունեությունը:

«Նույնիսկ քաղաքակիրթ հասարակություններում, որտեղ պարտադիր պետք է լինեն նման ծառայություններ, միևնույն է, հասարակությունն այդ ծառայությունների մասին մեծ դրական կարծիք չունի: Եվ Հայաստանի ԱԱԾ տնօրենի այս հայտարարությամբ կոտրվում է այն միֆը, որ այդ ծառայությունն ամենակարող չէ: Եթե իսկապես դա այդպես է, որ չեն կարողանում գտնել գաղտնալսման հետքերը, այդտեղից երկու հետևություն կարելի է անել՝ կա՛մ այդ կառույցն ամենակարող չէ, կա՛մ մեր հատուկ ծառայություններն այնքան էլ պրոֆեսիոնալ չեն»,- «Մեդիալաբին» ասում է Ավետիք Իշխանյանը:

Հիշեցնենք, որ ԱԱԾ տնօրեն Արթուր Վանեցյանը, անդրադառնալով իրեն և Հատուկ քննչական ծառայության ղեկավար Սասուն Խաչատրյանին գաղտնալսելու գործին, նոյեմբերի 28-ին լրագրողներին ասել էր, թե ԱԱԾ-ն գաղտնալսող անձանց մոտավոր շրջանակը գիտի, բայց չի կարողանում փաստաթղթավորել, փաստերով դուրս գալ հետքերի վրա:

«ԱԱԾ-ն իրականացնում է օպերատիվ աշխատանք, օպերատիվ աշխատանք իրականացնելու ժամանակ ԱԱԾ-ի հետ գաղտնի հիմունքներով համագործակցում են տարբեր անձինք, որոնց աշխատանքը չի երևում, բայց նրանց դերն անգնահատելի է: Այդ մարդկանցից օպերատիվ եղանակով ստացվում է տեղեկատվություն, այն ստացվում է, բայց, ցավոք սրտի, հնարավոր չի լինում փաստաթղթավորել այդ տեղեկատվությունը, փաստագրել, այսինքն՝ ունենալ հստակ տվյալներ, որոնք կարող ես տրամադրել քննչական մարմնին: Մարդիկ, ովքեր արել են այդ գործը, ի սկզբանե իմացել են, որ ԱԱԾ-ն ու ողջ իրավական համակարգը ջանք ու եռանդ չեն խնայելու այդ գործը բացահայտելու համար: Եվ իրենք շատ լավ են պատրաստված եղել, հետքեր չեն թողել, ցավոք սրտի, որով կարող ենք մեղադրանքներ ներկայացնել տարբեր մարդկանց»,- ասել էր Վանեցյանը:

Իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանն ասում է, որ զարմանալի է, որ չեն կարողացել հետքերը գտնել: Այդ զրույցը ձայնագրվել է Հայաստանում, ոչ թե Հայաստանից դուրս: «Ուրեմն Հայաստանում գոյություն ունի մի կառույց կամ անձ, որն ավելի զորեղ է, քան հատուկ ծառայությունը, որ կարողացել է այդ խոսակցությունը ձայնագրել: Բնականաբար, ես կարծում եմ, եթե այդ անձը կամ կառույցն այդքան զորեղ չլիներ, այդպիսի համարձակության չէր դիմի՝ իմանալով, որ կարող է բռնվել»,- ասում է Իշխանյանը:

Իրավապաշտպանը նաև ասաց, որ հարցեր ունի հատուկ ծառայություններին:

«Եթե չեն կարողանում գտնել, այդ դեպքում արդյոք ԱԱԾ-ն պե՞տք է ներողություն խնդրի Yerevatoday լրատվական կայքից՝ հրապարակային այդ նվաստացման համար: Բնական է, որ ինչ-որ գործողություններ պետք է կատարվեին, բայց այդպիսի մեթոդով գնալ ցուցադրական, ինչպես իշխանափոխությունից հետո աշխատում է ԱԱԾ-ն, ընդունելի չէ: Ես այդ ոլորտին առնչվող մեկ ուրիշ հարց էլ ունեմ՝ իսկ ի՞նչ եղավ գեներալ Մանվել Գրիգորյանի՝ մեկուսարանում արված լուսանկարի հետքերով ծառայողական քննությունը: Պետք է կատարվեր ծառայողական քննություն, եթե հարկ լիներ, քրեական հետապնդում պետք է իրականացվեր: Հարցս հետևյալն է՝ այդ ուղղությամբ քննություն գնացե՞լ է, թե՞ այդ դեպքում ևս ԱԱԾ-ն անկարող էր բացահայտումներ անել, քանի որ շատ պրոֆեսիոնալ էին գործել»,- ասաց Իշխանյանը:

ԱԱԾ տնօրեն Վանեցյանը գաղտնալսման գործի վերաբերյալ ասել էր, որ ոչ մեկի մտքով չի անցել, որ կարող են գաղտնալսել երկրի ԱԱԾ և ՀՔԾ ղեկավարներին: «Ավելին, մեր մտքով չի անցել, որ այդ խոսակցությունները կսարքեին հրապարակային»,- ասել էր նա: Այս հայտարարությանն ի պատասխան Ավետիք Իշխանյանն ասաց. «Դրան պատասխանեմ այսպես՝ առանց մեկնաբանության»:

Իրավապաշտպանի խոսքով՝ այդ գաղտնալսումն ուղերձ չէր իրավապահ մարմիններին, դա ուղերձ էր հասարակությանը և մտնում էր քաղաքական պայքարի տրամաբանության մեջ: «Եթե հետհեղափոխական կամ լարված վիճակ չլիներ Հայաստանում, ապա քիչ հավանական էր, որ նման գաղտնալսում լիներ: Սա քաղաքական ենթատեքստ ուներ»,- ասաց նա:

Իրավապաշտպան Վարդան Հարությունյանն էլ պետական պաշտոնյաներին զգոնության կոչ է անում՝ նշելով, որ նրանց ամեն պահ կարող են գաղտնալսել:
«ԱԱԾ տնօրենն ասում է՝ դեռ չեն կարողացել գտնել, հետքի վրա չեն կարողացել դուրս գալ: Ավելի լավ է իրենք ասեն իրականությունը, քան թաքցնեն կամ կեղծ լուրեր տարածեն»,- «Մեդիալաբին» ասում է Վարդան Հարությունյանը: Նրա խոսքով՝ ինքն այդ հայտարարությունը գնահատում է այն համատեքստում, որ ԱԱԾ հնարավորությունները չեն բավականացնում գտնել գաղտնալսումն իրականացնողներին:

Ինչ վերաբերում է ԱԱԾ տնօրենի այն հայտարարությանը, թե ոչ մեկի մտքով չի անցել, որ կարող են գաղտնալսել երկրի ԱԱԾ և ՀՔԾ ղեկավարներին, Վարդան Հարությունյանն ասում է, որ պետական բարձրաստիճան պաշտոնյաները պետք է իմանան, որ իրենք միշտ էլ գաղտնալսման վտանգի տակ են:

«Դա միայն Հայաստանի պաշտոնյաներին չի վերաբերում, ամբողջ աշխարհում է դա տեղի ունենում: Դրա համար էլ պետական պաշտոնյաներն իրենց հեռախոսային խոսակցություններում ու ընդհանրապես իրենց վարքագծում պետք է զգույշ լինեն և միշտ իմանան, որ իրենց կարող են գաղտնալսել»,- ասաց Վարդան Հարությունյանը՝ հավելելով, որ այդ գաղտնալսումը քաղաքական նպատակ էր հետապնդում և կապված է 2008 թվականի հայտնի դեպքերի հետ:

Ռոզա Հովհաննիսյան

MediaLab.am