«Հանուն Հադրութի» հասարակական կազմակերպության գործադիր մարմնի ներկայացուցիչ Լևոն Հայրյանը պատերազմի ավարտից մեկ տարի անց էլ դատարկություն է զգում: Նա Հադրութի բնակիչ է, որն Արցախի օկուպացված տարածքների՝ Հադրութի, Շուշիի, Քաշաթաղի, Քարվաճառի բնակիչների հետ միասին պարբերաբար կառավարության դիմաց բողոքի ակցիաների է մասնակցում՝ պահանջելով հստակեցնել իրենց կարգավիճակը:
«Մի տարի է՝ ոչ բան չի փոխվել, հայրենիք ենք կորցրել, չենք փորձում հետ բերել: Տհաճ զգացողություններ ունենք: Արցախի ու Հայաստանի իշխանությունները կարծես թե համակերպվել են այդ իրողության հետ և փորձում են ժողովրդին էլ համոզել համակերպվել, որ մոռանանք հայրենիքը»,- «Մեդիալաբին» ասում է Լևոն Հայրյանը:
Կազմակերպության ներկայացուցչի մոտավոր տվյալներով՝ Հադրութի շուրջ 13.5 հազար բնակիչներից մոտ 3500-ը մնացել են Արցախում, 6.5 հազարը սփռվել են Հայաստանով մեկ, իսկ մնացած 2,5-3000-ը, ըստ Հայրյանի, «կորել են տեսադաշտից»: «Հավանաբար արտագաղթել են Ռուսաստան ու այլ երկրներ»,- նշում է նա:
Ավելին, նրա խոսքով, եթե իշխանությունները շարունակեն իրենց խնդիրների ու պահանջների նկատմամբ անտարբեր վերաբերմունքը, արտագաղթող հադրութցիների թիվը կմեծանա:
«Մեր բարձրացրած հարցերին չեն պատասխանում, խնդիրներն անտեսում են, ամեն ինչ սվաղում են»,- ասում է նա:
Նույնիսկ Արցախում մեկնարկած բնակարանաշինության ծրագիրը տեղահանվածների մեջ հույսեր չի արթնացնում: Ավելին, Արցախի մնացած շրջաններում բնակարանաշինության ծրագրերի իրականացումը Հայրյանին ու նրա ճակատագրին արժանացած մյուս տեղահանվածներին հուշում է, որ Արցախում հաշտվել են Հադրութի կորստի հետ:
«Դա մեզ չի գոհացնում, շատ դժգոհ ենք, որ մեր իշխանությունները չեն պայքարում հետ բերելու մեր հայրենիքը: Ժողովրդի մեջ դեռ Հադրութի հանդեպ սերը կա, ու ուզում են վերադառնալ, դրա համար շատ հաճախ բողոքում ենք, որ չենք ուզում գնանք Արցախի մնացած շրջաններ»,- նշում է նա:
Հարցին, թե ի՞նչ պետք է անեին Հայաստանի և Արցախի իշխանությունները, որ հասկանալի լիներ, թե չեն հարմարվել ստեղծված իրավիճակի, կորուստների հետ, կազմակերպության ներկայացուցիչը պատասխանում է.
«Պետք է պայքարեին, հայտարարեին Ադրբեջանի խոշտանգումների մասին, ՄԱԿ-ին ներկայացնեին Ադրբեջանի ցեղասպան գործողությունների մասին տվյալներ ու պահանջեին դատապարտել: Ադրբեջանի ագրեսիան նույնիսկ մերոնք չեն դատապարտում: Չեն պահանջում, որ նոյեմբերի 9-ի այդ ստրկության համաձայնագիրը կյանքի կոչվի, և Հադրութի բնակիչները վերադառնան իրենց բնակավայր: Բացի այդ, ամեն օր մարդ է սպանվում ադրբեջանցիների կողմից, մեկն էլ՝ երեկ, չեն դատապարտում, բողոքում, չեն ասում, որ ռուս խաղաղապահները իրենց պարտականությունները չեն կատարում: Կտրուկ չեն հայտարարում՝ ժողովո՛ւրդ ջան, մենք ձեզ հետ ենք տանելու ձեր հայրենիքը: Լսե՞լ եք նման բան որևէ իշխանավորից: Լսե՞լ եք, արտահայտություն, որ հադրութցին պետք է անպայման վերադառնա իր տուն»:
Նրա խոսքով՝ Արցախի գրավված տարածքներից տեղահանված բնակչությունը այս իշխանությունների հետ հույսեր չի կապում: Ոչ էլ՝ ընդդիմության: «Այսօրվա ընդդիմությունը միայն անձի փոփոխության է ձգտում, որովհետև նրանք նույնպես չեն հայտարարում այդ անիծյալ եռակողմ համաձայնագրից հրաժարվելու մասին, չեն հայտարարում, որ Հադրութը պետք է հետ բերել: Իրական գաղափարախոսություն պետք է փոխվի»,- նշում է Լևոն Հայրյանը:
Հասմիկ համբարձումյան
MediaLab.am