«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է պատմական գիտությունների թեկնածու, ադրբեջանագետ Տաթևիկ Հայրապետյանը
– Տիկի՛ն Հայրապետյան, վերջին օրերին ադրբեջանական կողմն ակտիվ տեղեկատվական արշավ է սկսել, թե հայկական կողմը խախտում է հրադադարը: Քաջածանոթ լինելով Ադրբեջանի ձեռագրին՝ կարո՞ղ ենք եզրակացնել, որ առաջիկայում նրանք պատրաստվում են սահմանային լարվածության:
– Այս պահին մենք գործ ունենք բավական կազմակերպված տեղեկատվական գրոհի հետ, որին կարող են հաջորդել նաև իրական գործողություններ: Ադրբեջանական կողմը մասնավորապես նշում է, որ իրենք պետք է օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին գնան գործողությունների, որոշ կայքեր, այդ թվում՝ իրենց ՊՆ-ի հետ առնչվող, անգամ օր են նշում, օրինակ՝ օգոստոսի 29-ը և այլն:
Ծանոթ լինելով Ադրբեջանի ձեռագրին, իհարկե, սա հիշեցնում է այն իրավիճակները, երբ տեղեկատվական նման արշավներից հետո իրենք գնում են գործողությունների, բայց նրանք սա գուցե անում են մեզ տագնապային վիճակի մեջ գցելու համար, այսինքն՝ սա օգտագործում են որպես հոգեբանական ճնշման գործիք, որ տեսեք՝ եթե դուք գնաք քայլերի, չկատարեք մեր պահանջները և այլն, մենք իրավիճակը կլարենք գետնի վրա:
– ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում՝ Արցախի Հանրապետությունում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ կայանալիք քննարկման մասով՝ Ադրբեջանում ի՞նչ քննարկումներ, մտահոգություններ կան:
– Իմ կարծիքով՝ ունեն մտահոգություններ, որովհետև որոշ պատգամավորների կողմից կարծիքներ են հնչում, որ եթե անգամ բանաձև ընդունվի, «մենք հանգիստ կարող ենք արհամարհել այդ բանաձևը», այսինքն՝ հենք են նախապատրաստում, բայց ես վստահ եմ, որ դրանից զատ իրենք շատ լավ աշխատանք են տանում, որպեսզի կանխեն դա: Վստահ եմ՝ շատ կազմակերպված աշխատում են տարբեր կողմերի հետ:
Նաև սպառնալիքների լեզուն են կիրառում, բազմաթիվ հրապարակումներ կտեսնեք, որոնցում ասում են, որ, օրինակ՝ եթե նույն ԱՄՆ-ն աջակցում է այս գործընթացին կամ բանաձևի ընդունմանը, ապա դադարելու է բանակցային գործընթացում կողմ լինելուց, նկատի ունեն բանակցային հարթակը:
Նույնը Մոսկվայի հետ կապված են հայտարարում, այսինքն՝ այսքան հանդուգն են իրենց պահում: Մնում է հուսալ, որ հայկական կողմն իր հերթին պատշաճ աշխատանք է տարել ու դա չի անում ուղղակի անելու համար, այլ այս ամենի հիմքում ընկած է կազմակերպված աշխատանք, որը կօգնի կանխելու վտանգավոր զարգացումները Լեռնային Ղարաբաղում:
– Տիկի՛ն Հայրապետյան, Անվտանգության խորհրդում ընդգրկված երկրները Ադրբեջանի դեմ բանաձև, որոշում կընդունե՞ն:
– Չեմ կարող ասել, կախված է տարված աշխատանքից, Հայաստանը պետք է ճիշտ ձևակերպումներով հանդես գա, ճիշտ ձևով իրավիճակը ներկայացնի: Նրանք շատ հաճախ խոսում են հումանիտար աղետի թեմայով, բայց չեն ընդգծում, որ այդ աղետը ստեղծվել է քաղաքական նպատակներով: Այո՛, կա սովի իրական վտանգ, բայց ինչո՞ւ դա կա: Սա ընդամենը զենք է Ադրբեջանի ձեռքին, որպեսզի իրենք հասնեն իրենց քաղաքական նպատակներին:
Պետք է ցույց տալ, որ սննդի գործոնը Ադրբեջանը գործիք է դարձրել, որպեսզի ճնշի արցախահայերին, ու սա էլ հենց էթնիկ զտման քաղաքականության կարևոր բաղադրիչ է: Հայկական կողմը չպետք է վախենա ճիշտ բառեր օգտագործելուց, խնդիրները ճիշտ հասցեագրելուց: Կարևոր է լինելու, թե մենք ինչպես ենք այդ խնդիրները ներկայացնելու, իհարկե պետություններն իրենց շահերն ունեն, Ադրբեջանն իր աշխատանքն է տանում, բայց պետք է շատ զգուշորեն գտնել այս ամենի քաղաքական ու բարոյական միքսը:
– Ենթադրենք՝ ընդունում են նման բանաձև, դա հետ Ադրբեջանին կպահի՞ իր նպատակներին հասնելուց:
– Նրանք չեն կարող անընդհատ արհամարհել, Ադրբեջանն անընդհատ փորձում է դա ցույց տալ, որ կարող է իրեն դուրս դնել միջազգային իրավունքից ու առաջնորդվել այդ կերպ, բայց այն, ինչ անում են իրենք, առհասարակ արհամարհական վերաբերմունք է բոլորի հանդեպ, հնարավոր չէ շարունակաբար քեզ փորձես դուրս դնել միջազգային իրավունքից ու կարողանաս անվերջ դա մարսել: Բայց այստեղ նաև հետևողականության խնդիրն է առաջ գալիս, այնպես չէ, որ եթե բանաձևը լինի, ապա հաջորդ օրն Ադրբեջանը կբացի Լաչինի միջանցքը, պետք է հետևողական աշխատանք տարվի, չպետք է բավարարվել մեկ-երկու գործողությամբ:
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
