2008 թվականի մարտի 1-ի դեպքերից 5 տարի է անցել, սակայն 10 սպանությունների համար այդպես էլ ոչ ոք պատասխանատվության չի ենթարկվել: Մարտի 1-ի զոհերի հարազատները պնդում են, որ սպանությունների հեղինակն իշխանություններն են, և եթե իշխանությունները ցանկանային, մեղավորները վաղուց իրենց պատիժը կստանային:
«Դեպքերը շատ վաղուց բացահայտված են, մենք բոլորս էլ գիտենք, որ մեր երեխաներին սպանելու հրաման է տվել Սերժ Սարգսյանը Քոչարյանի հետ միասին: Սպանել են նրանց թևի տակ գտնվող օլիգարխիան, բանակը և ոստիկանները, որոնք կատարել են ապօրինի գործունեություն»,- «Մեդիալաբին» ասում է մարտի 1-ի զոհերից Տիգրան Խաչատրյանի մայրը՝ Ալլա Հովհաննիսյանը: Նա նշում է, որ սպանությունների իրական մեղավորները քրեական պատասխանատվության կենթարկվեն միայն այն ժամանակ, երբ երկրում իշխանափոխություն կլինի:
Հովհաննիսյանը հիշում է հինգ տարի առաջ այս օրը: Ասում է` դեմ էր, որ տղան հանրահավաք գնար: «Հիշում եմ, որ մեր տանը թեթևակի խոսակցություններ եղան: Տղաս ուզում էր իջնել Մյասնիկյանի արձանի մոտ, ես դեմ էի: Բայց մինչ այդ առավոտյան արթնացանք, գարնան առաջին օրն էր, շատ ուրախ էինք: Դեռ չգիտեինք, որ Ազատության հրապարակում մարդկանց ուժով ցրել են, որ ժողովուրդը հավաքվում է Մյասնիկյանի արձանի մոտ՝ իր բողոքն արտահայտելու: Տղայիս հետ գնացինք շուկա, շաբաթ օր էր, շատ լավ հիշում եմ: Հետո ինքը գնաց գործի, աշխատանքից հետ էր եկել, աշխատանքը թողել-եկել էր, ասեց, որ ժողովրդին ջարդել են, ու ինքը պետք է գնա Մյասնիկյանի արձանի մոտ: Ժամը 5-5 անց կես` էդ ժամերին իջել է քաղաք: Իմացա, որ դժվարությամբ է հասել քաղաքի կենտրոն, որովհետև մենք Ավանում ենք ապրում: Մեկ ժամ է տևել, մինչև հասել է քաղաք: Հետո եկել է Մյասնիկյանի արձանի մոտ»,- պատմում է Ալլա Հովհաննիսյանը: Այնուհետև հուզվում է, չի կարողանում շարունակել խոսքը, ասում է, որ դրանից հետո որդու մասին տեղեկություն չի ունեցել, հետո արդեն իմացել են մահվան մասին:
Անցյալ տարի հայոց պատմության բուհական դասագրքում ներառվել են նաև 2008 թվականի մարտմեկյան իրադարձությունները: Դասագիրքն առաջացրել էր զոհերի հարազատների զայրույթն ու վրդովմունքը:
«Պատմության դասագիրքը հատուկ իշխանություններն են պատվիրել, որովհետև մեր երեխաների ուրվականը նրանց հանգիստ չի տալիս: Միևնույն է, պատժվելու են, պատասխան են տալու: Նրանք մեր հինգ տարվա արցունքների, մեր երեխաների մատաղ կյանքը խլելու համար պատասխան են տալու: Պատմության դասագիրքը պատվիրել են նրա համար, որ վաղը-մյուս օրը պատասխանատվությունից խուսափեն: Բայց դա նրանց չի հաջողվելու»,- ասում է Ալլա Հովհաննիսյանը՝ նշելով, որ դասագրքում փաստերը խեղաթյուրված են:
Նա ասում է, որ նախ` իրավունք չկար թեման ներառելու այդ գրքում, քանի դեռ գործը նախաքննության փուլում է: «Երկրորդ` առհասարակ իրավունք չունեին այդ սուտ տեղեկատվությունը ներառել դասագրքում ու հրամցնել մատաղ սերնդին»,- ասում է Հովհաննիսյանը:
Մարտի 1-ի տասը զոհերի հարազատները դատի են տվել կրթության և գիտության նախարար Արմեն Աշոտյանին, ում հրամանով էլ հայոց պատմության դասագիրքն ընդունվել է: Հովհաննիսյանը նշում է, որ իրենք մինչև վերջ են գնալու, թեպետ հայաստանյան դատարաններից մեծ սպասելիքներ չունեն:
«Համոզված եմ, որ ի վերջո հասնելու ենք նրան, որ մարտի 1-ի իրադարձությունների մասը, երբ ասվում է, որ երկուստեք հրաձգություն է տեղի ունեցել, հանելու ենք գրքից: Մենք զոհերի մասով ենք պայքարում, գրքում ընդդիմությանը վերաբերող հատվածի համար թող ընդդիմությունը պայքարի»,- նշեց նա:
Հիշեցնենք, որ 2008-ի նախագահական ընտրություններին հետեւած հետընտրական բախումների հետևանքով մարտի 1-ին սպանվել են` Տիգրան Խաչատրյանը, Զաքար Հովհաննիսյանը, Արմեն Ֆարմանյանը, Սամվել Հարությունյանը, Տիգրան Աբգարյանը, ով զինծառայող էր, Գրիգոր Գևորգյանը, Համլետ Թադևոսյանը, ով ոստիկանության աշխատակից էր, Գոռ Քլոյանը, Հովհաննես Հովհաննիսյանը և Դավիթ Պետրոսյանը:
Մարի Ներսեսյան
© Medialab.am
