«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ, Արցախի նախագահի խորհրդական Դավիթ Բաբայանը
– Արցախի պետնախարար Գրիգորի Մարտիրոսյանը դիմել է Ռուսաստանին՝ արցախցի փախստականների համար ապաստարաններ գտնելու հարցում օգնության խնդրանքով: Ստացվում է, որ Հայաստանն այլևս չի՞ կարողանում Արցախի առջև ծառացած հրատապ խնդիրները լուծել, և ստիպված եք դիմել Մոսկվային:
– Երբ դիմում ենք Ռուսաստանի Դաշնությանը, այստեղ որևէ վատ բան չկա, որովհետև ՌԴ-ն իրականացնում է նաև խաղաղապահի առաքելությունը:
Բոլորս էլ գիտենք, որ խաղաղապահի առաքելությունը ոչ միայն բուն խաղաղության ու կայունության պահպանումն է, այլ նաև մարդասիրական օժանդակությամբ Արցախի վերականգնումն է, այդ թվում՝ շինարարություն, բնակարանաշինություն, ենթակառուցվածքների վերականգնում և այլն:
Այս ամենը մենք ակնկալում ենք, որ Ռուսաստանի գործուն մասնակցությամբ կկարողանանք իրականացնել:
– Կարո՞ղ ենք ասել, թե քանի որ խոսքը մեծ գումարների մասին է, Հայաստանը հնարավոր է՝ ի վիճակի չլինի բավարարելու այդ կարիքները:
– Դա ցույց կտա ժամանակը, թե ինչ գումարների մասին է խոսքը: Բնական է, որ Արցախը շատ է տուժել այս պատերազմից, 80 տոկոսից ավելի տարածք է կորցրել: Բացի դրանից, ամենասարսափելին երիտասարդների կորուստն է, նաև բնակչության մի պատկառելի հատվածը դեռևս չի վերադարձել:
Լրիվ կորցրել ենք Շահումյանի, Քաշաթաղի, Հադրութի շրջանները, մասամբ՝ Մարտակերտի, Ասկերանի, Մարտունու, Շուշիի: Այդպիսի շրջան չկա, որտեղ բնակավայրերի կամ տարածքի կորուստ չլինի:
Սա սարսափելի հարված է, տասնյակ, հարյուրավոր բնակավայրեր: Բնական է, որ մենք դրա տակից մի ձևով պետք է դուրս գանք: Ո՞նց դուրս գանք, ասեք: Դրա համար պետք է տարբեր ուղղություններով աշխատենք: Իհարկե կարևորագույն ուղղություններից մեկը եղբայրական Ռուսաստանի հետ հարաբերություններն են:
– Էդմոն Մարուքյանը հայտարարել է, որ Սյունիքում նույնպես կա ռուսական խաղաղապահներ տեղակայելու անհրաժեշտությունը: Ձեր կարծիքով՝ ի վերջո, խաղաղապահները կարողանո՞ւմ են անվտանգությունն ապահովել հավուր պատշաճի:
– Գիտեք, եթե չլինեին խաղաղապահները և Ռուսաստանի միջամտությունը, Արցախը չէր լինի, միգուցե Սյունիքն էլ չէր լինի: Այդպիսի օրի ենք հասել:
Ինչի՞ ենք հասել այդ օրին, կվերլուծենք, կփնտրենք: Իհարկե, ամեն ինչ պետք է վերլուծենք մանրակրկիտ ձևով, բայց փաստը մնում է փաստ, որ հանգել ենք այն իրավիճակին, որը ունենք:
– Որը, ըստ էության, մի շարք մարտահրավերների առջև է կանգնեցրել Արցախը:
– Բազմաթիվ մարտահրավերների առջև, բայց ամենակարևոր մարտահրավերը եղել և մնում է մեր ներսը: Մենք պետք է վերանայենք մեր մոտեցումը պետականաշինությանը, ընդհանրապես մեր աշխարհայացքը: Որովհետև կան երևույթներ, որոնք անխուսափելիորեն կբերեն աղետի, եթե մենք չձերբազատվենք դրանցից: Սա արդեն մենք ներսից պետք է ինքնամաքրվենք:
– Արցախում, ընդհանրապես, լարվածություն կա՞: Ի տարբերություն Հայաստանի՝ այդտեղ կարծես լարվածություն չկա:
– Այստեղ լարվածություն հասկացությունը հարաբերական է. մեր նպատակը հիմա ներքաղաքական խնդիրները չեն: Մարդիկ դեռևս զբաղված են հանապազօրյա հացը վաստակելով, բազմաթիվ փախստականներ կան, ամեն ինչ քայքայված է: Բայց մեզ էլ է պետք վերանայել շատ բաներ:
– Իսկ կադրային փոփոխություններն Արցախում հենց լարվածությունը մեղմելու համա՞ր չարվեցին, որոնք դեռ շարունակվում են:
– Կադրային փոփոխությունների հարցով ճիշտ կլինի դիմել նախագահի մամուլի խոսնակին: Ես նման հարցերի չեմ պատասխանի, որովհետև ես քաղաքական գործիչ եմ, կուսակցության ղեկավար, չեմ կարող մեկնաբանել այլ կուսակցության առաջնորդի քայլերն ու քաղաքականությունը, եթե նույնիսկ նա երկրի նախագահն է: Այլ հարց է, որ կադրային քաղաքականության հետ կապված մենք ունենք մեր տեսլականը և դրանից չենք հրաժարվելու:
Մեզ համար կադրային քաղաքականության մեջ առաջնայինը մասնագիտական և մարդկային որակներն են: Եթե այստեղ երկուսում էլ կա թերացում, ուրեմն խնդիրը շատ բարդ է լինելու, որովհետև այդ դեպքում աշխատանքը առաջ չի գնա:
Հետևաբար ժամանակն ամեն ինչ ցույց կտա: Կան անձնավորություններ, որոնք, իմ կարծիքով, ունեն թերություններ և բարոյական, և մասնագիտական հարթություններում: Ամեն ինչ ժամանակը ցույց կտա, սա իմ որոշումը չէ: Հետևաբար նա, ով իրականացնում է այդ փոփոխությունները, և նա, ով համաձայնում է ստանձնել այս կամ այն պաշտոնը, պետք է հետագայում պատասխան տան:
– Ի՞նչ փուլում է Ստեփանակերտի վերաբնակեցման գործընթացը, արդեն բոլորը վերադարձե՞լ են:
– Ընդհանուր առմամբ, քաղաքն աշխույժ է, ինչպես եղել է, բայց դեռ կան բազմաթիվ փախստականներ, տեղահանվածներ: Ժամանակ է պետք, որ տեսնենք, թե ինչ պատկեր ունենք: Դեռ էլի վերադառնում են, հիմնական մասը, իհարկե, վերադարձել է, բայց դեռ կան մարդիկ, որ չեն վերադարձել: Փախստականներ կան շրջաններից, գյուղերից:
Մանե Հարությունյան
MediaLab.am
