«Երբ մենք իսկական անկախություն ստացանք, արգելված էր այդ այլանդակությունը». Նիկոլայ Ծատուրյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է ռեժիսոր Նիկոլայ Ծատուրյանը:

-Պարոն Ծատուրյան, վերջին օրերին դարձյալ սրվել է ռաբիս երաժշտության թեման, կրքերը թեժացել են Հանրային հեռուստատեսությամբ հեռարձակվող հայտնի հաղորդաշարի շուրջ, որում ռաբիսը որպես մշակութային ճյուղ է ներկայացվում: Ինչո՞ւ են նման հաղորդումները հեռարձակվում, այդ պահանջարկը կա՞:

-Երբ մենք իսկական անկախություն ստացանք այն տարիներին, Հենրիկ Հովհաննիսյանն էր այնտեղ ղեկավար, և նա արգելեց: Արգելված էր այդ այլանդակությունը: Հիմա վերածնվում է: Եվ  ի ամոթ մեր ժողովրդի, ժողովուրդը շատ հավանում ու սիրում է դա: Անվերջ կարելի է մարդկանց ճաշակը փչացնել, հետո նրանք նորից կբարձրանան ծառի վրա և կսկսեն նորից բանան ուտել:

-Այսինքն՝ հանրության մոտ ռաբիսի պահանջարկը կա՞:

-Ես չգիտեմ այդ փոխհարաբերությունները, բայց էն օրը մի քիչ լսեցի էդ երգերը… Յախք-յախք:

-Հաճախ պատճառաբանություն ենք լսում, որ հասարակության պահանջն է դա:

-Երբ որ հասարակությանը չես տալիս բարձր արվեստ, նա սովորում է այդ այլանդակությանը և սկսում է արդեն վարժվել դրան: Երբ երեխան ծնվում է մի տանը, որտեղ ամեն ինչ թափթված է, նրա  աչքին սովորական է դա դառնում: Այ դա է այսօր մեզ մոտ:

-Որտեղի՞ց է գալիս այդ թափթփվածությունը, գուցե «վերևների՞ց» է թելադրվում այդ ճաշակը:

-Որովհետև Կոմիտաս չեն լսում, ես ինչ գիտեմ ինչ են լսում: Որովհետև Արամ Խաչատրյան չեն լսում, էդ են լսում, Առնո Բաբաջանյան չեն լսում, էդ զահրումարն են լսում, Տիգրան Մանսուրյան չեն լսում: Փոփ արվեստն էլ գոյություն ունի, բայց թող գոնե ջազ լսեն, այ մարդ, ոնց որ Գյումրիում են ջազ փառատոն անում: Հետո հերիք է ինչքան մենք ընկանք ասիական քարոզչության մեջ, առանց այդ էլ մեր ժողովրդի կեսը եվրոպացի է, մյուս կեսը՝ ասիացի: Դառանք եվրոպացի, հերիք է էլի: Մանավանդ որ Ասիայից բան չունենք սովորելու, բացի գլուխները կտրելուց, ես ինչ գիտեմ ինչ այլանդակություններից:

-Մենք ականատես եղանք, որ մեր իշխանությունները պարգևատրում են ռաբիս երգչին, այսինքն՝ կարո՞ղ ենք ասել, որ ամենաբարձր ատյաններից է թելադրվում այդ ճաշակը:

-Շատ ներողություն, իսկ իշխանության մեջ ովքե՞ր են: Էլի գեղացի անճաշկներ են, էլի: Գեղից դուրս եկած են, որոնք իրենց ճաշակը թելադրում են ամեն տեղ: Բացառություններ, իհարկե, կան իշխանության մեջ, բայց քանի որ նրանք փոքրամասնություն են, իրենց ճաշակը չեն կարողանում թելադրել:

-Այս վիճակը շտկելու համար ի՞նչ պետք է արվի:

-Դպրոցներում պետք է անպայման անցկացնել մշակութային դասեր, պետք է դնել գեղեցիկ երաժշտություն, երեխաներին անպայման տանել թատրոն, որտեղ լավ ներակայացումներ կան: Պետք է դպրոց բերեն ու ֆիլներ ցույց տան երեխաներին, բայց էն ֆիլմերը, որոնք իրենցից արժեք են ներկայացնում: Այ եթե փոքր ժամանակվանից երեխաներին էդ ճաշակը ներարկեն, վաղվա սերունդն էլ չի ուզենա ռաբիս լսել:

Էմմա Մանուկյան

MediaLab.am