Սերժ Սարգսյանի՝ 2018 թվականին վարչապետ լինելու հարցն այս փուլում սրվել է, քանի որ դեռ հստակություն չկա, թե ով է իրականում լինելու վարչապետ: Հայաստանում այսօր ոչ ոք չգիտի, թե 2018-ին ով է ղեկավարելու երկիրը: «Մեդիալաբի» հետ զրույցում նման դիտարկում արեց քաղաքական և ընտրական տեխնոլոգիաների մասնագետ Արմեն Բադալյանը:
Այսօր Սերժ Սարգսյանի՝ վարչապետ լինելու թեման ակտիվացրել են հատկապես ՀՀԿ-ական գործիչները: ԱԺ փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովը հայտարարել էր. «Անկախ նրանից, թե ով կլինի վարչապետ, 2018-ին գործ եք ունենալու Սերժ Սարգսյանի հետ»: ԱԺ նախկին նախագահ, ՀՀԿ-ական պատգամավոր Գալուստ Սահակյանն էլ ասել էր, որ մեր ազգը պետք է ընդունի, որ առաջիկայում նորից Սերժ Սարգսյանը պիտի ղեկավարի երկիրը:
«Այդ քննարկումներն ակտիվացնում են, հույս ունենալով, թե այդ ակտիվացումը կարող է նպաստել գործող նախագահի՝ վարչապետ դառնալու գործընթացին: Դա, իհարկե, իրականությանը չի համապատասխանում, որովհետև այստեղ մի քանի տարբերակ կա. հնարավոր է` գործող նախագահը լինի վարչապետ, հնարավոր է` գործող վարչապետը շարունակի լինել վարչապետ, իսկ գործող նախագահը կարող է լայն լիազորություններով զբաղեցնել Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի պաշտոնը: Մյուս տարբերակն այն է, որ լրիվ ուրիշ մարդ կարող է վարչապետ լինել»,- «Մեդիալաբին» ասում է Արմեն Բադալյանը:
Նրա խոսքով՝ վարչապետի պաշտոնի հարցը կարող է երկու տարբերակով լուծվել:
Ընդհանրապես վարչապետ նշանակում են երկրի ներսից կամ դրսից: Ներսից է նշանակվում, եթե երկիրը ժողովրդավարական երկիր է, ընտրությունների միջոցով կուսակցությունը ձևավորում է իշխանություն և նշանակում վարչապետ:
«Հայաստանում, իհարկե, այդպես չէ, որովհետև հասարակությունը չի ձևավորում Ազգային ժողովը: Մյուս տարբերակն այն է, որ կա քաղաքական համակարգ, երկիրն ինքնիշխան է և ինքն է որոշում, թե ով պետք է լինի իր վարչապետը: Այս պահի դրությամբ կարող ենք ասել՝ քանի որ Հայաստանն ինքնիշխան երկիր չէ, երկրի ներսից վարչապետ ընտրելու տարբերակը բացառվում է»,- նկատում է Արմեն Բադալյանը:
Ըստ մասնագետի՝ այս պայմաններում առաջին պլան է մղվում դրսից վարչապետ նշանակելու հարցը: Դուրս ասելով, նրա պարզաբանմամբ, պետք է հասկանալ թե´ Ռուսաստանը և թե´ Արևմուտքը:
«Այսօր, ճիշտ է, Ռուսաստանի դիրքերն ավելի ամուր են, բայց քանի որ հաջորդ տարի սկսվում է արտաքին պարտքը մարելու ժամանակաշրջանը, պետք է մեծ ծավալի պետական պարտք մարվի, հնարավոր է` Արևմուտքը դա օգտագործի՝ Հայաստանի իշխանության ձևավորման գործընթացի վրա իր ազդեցությունն ունենալու համար»,- նշեց նա:
Արմեն Բադալյանի համոզմամբ՝ 2018-ի համար վերոնշյալ տարբերակներն են գործելու: Պարզապես կա մեկ հոգեբանական գործոն, որը կապված է ակտիվացված քննարկումների հետ: Այն գործիչները, ովքեր այսօր գովում են Սերժ Սարգսյանին, եթե իմանան, որ նա չի լինելու վարչապետ, կարող են խուսափել նրանից:
«Դեռևս իշխող քաղաքական համակարգը ենթադրում է, թե գործող նախագահը կարող է լինել վարչապետ: Բայց այն պահից, երբ իշխող քաղաքական այս համակարգը, նրանք, ում երկրում պատկանում է իշխանությունը, զգացին, որ գործող նախագահը չի կարողանում 100-տոկոսանոց հաստատակամությամբ վարչապետ դառնալու այդ գործընթացն իրականացնել, նրա նկատմամբ կսկսվի որոշակի քաղաքականություն, կսկսեն խուսափել նրանից, մտածելով, որ միգուցե նա չդառնա վարչապետ: Կմտածեն` հիմա իրենք կարող են աջակցել Սերժ Սարգսյանին, բայց երբ մեկ ուրիշը դառնա վարչապետ, հետո այդ ուրիշն իրենցից վրեժ կլուծի: Եվ որքան աշունը մոտենա, այնքան Հայաստանի իշխող քաղաքական համակարգի մոտ գործող նախագահի նկատմամբ ունեցած այդ անպարտելի, ամենազոր լինելու պատկերացումը կսկսի շատ արագ մաշվել»,- ասում է մասնագետը:
Արմեն Բադալյանն անդրադառնում է նաև այս հարցում ընդդիմության կեցվածքին: Ընդդիմադիր գործիչներն արդեն իրենց դիրքորոշումն են արտահայտում 2018-ին վարչապետի պաշտոնի թեկնածուի վերաբերյալ: Մասնավորապես, «Ելք» խմբակցության պատգամավոր Սասուն Միքայելյանը լրագրողներին ասել էր, որ լավ կլիներ, եթե 2018-ին Սերժ Սարգսյանը լիներ վարչապետ:
«Եթե պիտի այսպես շարունակական երկու տարին մեկ վարչապետ փոխվի, ոչ մեկ ժողովրդի ու պետության առաջ պատասխանատվություն չկրի, ավելի ճիշտ կլինի` թող Սերժ Սարգսյանը լինի, որ վերջ դրվի էս ամեն ինչին՝ շարունակական վարչապետերի փոփոխությանը: Վերջին տարիներին միշտ իրավիճակ է ձևավորվել հանրապետությունում, որ պիտի փոփոխություն լինի կամ ինչ-որ հարցի լուծում, դրել են, վարչապետ են փոխել: Իսկ Սերժ Սարգսյանի դեպքում ինքն իրեն չի կարող փոխել»,- ասել էր Սասուն Միքայելյանը:
Հարցին` հնարավո՞ր է, որ ընդդիմադիր ուժերը հաշտվեն այն իրողության հետ, որ Սերժ Սարգսյանը պետք է վարչապետ լինի, և ի՞նչ սպասել առաջիկայում ընդդիմությունից, Արմեն Բադալյանը պատասխանեց, որ ընդդիմությունն իր շանսը բաց է թողել.
«Ընդդիմադիր ուժերը կհաշտվե՞ն ստեղծված իրավիճակի հետ, թե՞ չեն հաշտվի` որևէ նշանակություն չունի, որովհետև եթե գործող նախագահը կարողանա այդ գործը գլուխ բերել ու դառնալ վարչապետ, ապա անկախ այն բանից` ընդդիմադիր ուժերը կհամաձայնե՞ն, թե՞ ոչ, դա որևէ ազդեցություն չի ունենա գործընթացի վրա»:
Նրա դիտարկմամբ՝ ընդդիմադիրներն այս հարցում այլևս ոչինչ չեն կարող անել, որովհետև 10 տարի ժամանակ ունեին ինչ-որ բան անելու:
«Եթե նրանք 10 տարում ոչինչ չարեցին, այսօր, երբ ընդամենը մի քանի ամիս է մնացել այդ հարցի լուծմանը, ընդհանրապես ոչինչ չեն կարող անել»,- հավելեց Արմեն Բադալյանը:
Ռոզա Հովհաննիսյան
MediaLab.am
