«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Ազգային ժողովի ԲՀԿ խմբակցության պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը:
– Տիկի՛ն Զոհրաբյան, նոր Ազգային ժողովը, որն ունի 132 պատգամավոր, ինչո՞վ է տարբերվելու նախորդից:
– Ես չեմ կարող ասել, թե ինչով է տարբերվելու: Տարբերությունը կերևա միայն աշխատելուց հետո: Ինձ համար Ազգային ժողովի տարբերությունը չի որոշվում տարիքային ցենզի տարբերությամբ կամ գենդերային տարբերությամբ: Ինձ համար կա մեկ չափորոշիչ՝ որքանով պրոֆեսիոնալ կլինի այս Ազգային ժողովը: «Իմ քայլը» դաշինքն ունի 88 պատգամավոր, այսինքն՝ հասկանալի է, որ «Իմ քայլի» պատգամավորների պրոֆեսիոնալ բովանդակությունից է նաև կախված լինելու, թե ինչպիսի խորհրդարան կունենանք: Կաշխատենք՝ կտեսնենք:
– Ձեր պատկերացմամբ՝ ինչպիսի՞ն պետք է լինի նոր խորհրդարանը, որ որակապես տարբերվի նախկիններից:
– Պետք է լինի պրոֆեսիոնալ, պետք է այնտեղ լինեն մարդիկ, ովքեր ունակ են զբաղվելու օրենսդրական գործունեությամբ: Դա է չափորոշիչը, ինձ համար կարևոր չեն ո՛չ տարիքը, ո՛չ ինչ-որ մեկի օտար լեզուների իմացությունը: Մարդը պետք է ունակ լինի զբաղվելու օրենսդրական գործունեությամբ, մարդը պետք է ունակ լինի զբաղվելու քաղաքական գործունեությամբ: Կտեսնենք՝ ունա՞կ են, թե՞ ոչ:
– Իսկ խորհրդարանն ի՞նչ դեր պետք է ունենա երկրի համար՝ հաշվի առնելով այն, որ անցում ենք կատարել խորհրդարանական կառավարման համակարգին:
– Ես կարծում եմ՝ խորհրդարանական պետության մեջ մենք վերջապես պետք է ունենանք իրապես խորհրդարան, որը չի լինելու կառավարության կցորդը: Մեր բոլոր նախորդ խորհրդարանները եղել են Հանրապետական կուսակցության կառավարության կցորդը, այսինքն՝ որոշողը եղել է կառավարությունը:
ԱԺ մեծամասնությունն ուղղակի եղել է դակիչ: Ես հույս ունեմ վերջապես, որ այս խորհրդարանը չի լինելու դակիչ: Ինչու եմ լավատես, որովհետև կառավարության ղեկավարը՝ որպես և՛ նախկին ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ, և՛ թերթի խմբագիր, և՛ քաղբանտարկյալ, իր մաշկի վրա զգացել է քաղաքական մենաշնորհի բոլոր կործանարար հետևանքները:
Եվ եթե հանկարծ այս մեծամասնությունը ևս դարձավ կառավարության կցորդը կամ կառավարության կոճակը, ապա մենք ընդամենը պետք է արձանագրենք, որ հին և բարի ավանդույթները շարունակվում են, և անգամ այս կարևոր հեղափոխությունը ոչինչ չփոխեց: Բայց ես հույս ունեմ, որ այդպես չի լինի:
– Ինչո՞վ է տարբերվելու ՀՀԿ-ի հետ ձեր աշխատանքը խորհրդարանական նոր մեծամասնության հետ աշխատանքից:
– ՀՀԿ-ի հետ ըստ էության մեր աշխատանքը չստացվեց: 2007 թվականի կոալիցիան ևս ցույց տվեց, որ եթե դու չունես որոշումների վրա ազդելու փաթեթ, անիմաստ է մնալ կոալիցիայի մեջ: Ուստի 2012 թվականին ԲՀԿ-ն, ստանալով 450 հազար ձայն, կատեգորիկ հրաժարվեց կոալիցիա կազմել ՀՀԿ-ի հետ:
ՀՀԿ-ի հետ ըստ էության աշխատանք որպես այդպիսին չի եղել: Ես հույս ունեմ, որ «Իմ քայլի» հետ աշխատանքը կստացվի: Եվ ընդհանրապես, ոչ միայն «Իմ քայլի» հետ, այլ նաև «Լուսավոր Հայաստանի» հետ մենք կփորձենք գոնե այն խնդիրների շուրջ, որտեղ կան կոնսենսուս, ծրագրային ընդհանրություն, ձևավորել աշխատանքային մթնոլորտ:
– Շատ է քննարկվում հարցը, թե որ ուժն է խորհրդարանում լինելու ընդդիմադիր:
– Միանշանակ հստակ է, խորհրդարանում ընդդիմադիր ուժերը երկուսն են՝ նրանք, ովքեր իշխանություն չեն՝ ԲՀԿ-ն ու «Լուսավոր Հայաստանը»: Ընդդիմադիր ուժերը ընտրությունների արդյունքով են որոշվում, եթե դու իշխանություն չես, ուրեմն անկախ քո գաղափարախոսությունից, ընդդիմություն ես:
Եվ պատահական չէ, որ նորընտիր խորհրդարանի առաջին նիստում քննարկումներն ու դիսկուրսն իմ դուրը չեկան, որովհետև տպավորություն էր, թե «ով է առավել ընդդիմադիր» թեմայով ինչ-որ քաստինգ է սկսված: Ես ասում եմ՝ մենք այս քաստինգին չենք մասնակցելու, մենք չենք եկել ինչ-որ դեֆիլեի մասնակցելու, մենք եկել ենք այստեղ աշխատելու:
Իշխանությունը ի շահ ժողովրդի կանի՞ լավ քայլ, մենք այդ քայլը կպաշտպանենք, չի անի՞, մենք կլինենք ամենակոշտ ընդդիմախոսը: Եվ ոչ միայն կքննադատենք, այլ նաև կներկայացնենք ճիշտ ու ալտերնատիվ լուծումները: Իմ կարծիքով՝ սա պետք է լինի ընդդիմադիր կեցվածքը:
– Այսինքն՝ կոշտ ընդդիմության դերո՞ւմ էլ եք պատրաստ հանդես գալ:
– Միանշանակ այո՛: Դուք ինձ տեսել եք նաև ՀՀԿ իշխանության օրոք, և պատահական չէր, որ ես ԱԺ նիստում ասացի՝ եթե բարձր ձայնի ամպլիտուդով են որոշելու՝ ով է ընդդիմություն, ապա մեր ձայնի, մասնավորապես, իմ ձայնի ամպլիտուդը այս 10-11 տարիների ընթացքում այս խորհրդարանում ու խորհրդարանից դուրս բազմիցս հնչել է: Բայց մենք չենք ուզում գնալ այդ ճանապարհով, որովհետև չենք կարծում, որ ընդդիմությունը նա է, ով ամենալավը հայհոյում է: Ընդդիմությունը նա է, ով շատ ավելի սկզբունքային ու ալտերնատիվ լուծումներ է առաջարկում:
– Իսկ նոր խորհրդարանում ընդդիմության դերի բարձրացում նկատո՞ւմ եք:
– Ես կարծում եմ՝ դեռ վաղ է դրա մասին խոսել, դա մեծապես կախված կլինի նաև խորհրդարանական մեծամասնությունից, բայց խորհրդարանական մեծամասնությունը, մասնավորապես «Քաղաքացիական պայմանագիրն» ու նրանց լիդերներն անցել են այդ ճանապարհով, տեսել են, թե ինչ է նշանակում քաղաքական մենաշնորհի վատ հետևանքներն ընդդիմության վրա: Եվ ես ուզում եմ հույս ունենալ, որ իրենք չեն կրկնի նախորդների սխալները, որքան էլ բացարձակ իշխանությունը շատ գայթակղիչ է:
– Հակառակ դեպքում ի՞նչ է սպասում նրանց:
– Հակառակ դեպքում, եթե կրկնելու են այդ սխալները, մենք լինելու ենք կոշտ ընդդիմախոս: Ինչ վերաբերում է հասարակության վերաբերմունքին, ես չեմ ցանկանում հիմա նեգատիվ նոտա մտցնել մեր զրույցի մեջ, ես ուզում եմ հավատալ, որ կհաջողեն: Մեր երկիրը ցնցումների ևս մեկ ընտրության ռեսուրս չունի: Մարդիկ հոգնել են, ուզում են վերջապես ընտրությունների փուլից անցնել երկիրը զարգացնելու, տնտեսական բարեփոխումներ անելու փուլ: Մարդն ուզում է իր ընտանիքի վրա զգալ այս հեղափոխության իրական ու շոշափելի հետևանքները: Մենք այդ հնարավորությունները պետք է ստեղծենք մեր աշխատելով: Պերմանենտ հեղափոխությունները, ընտրությունները, ինչ-որ զանգվածային ակցիաները երկիրը տանելու են պերմանենտ ցնցումների:
– Հեղափոխությունն ավարտվա՞ծ է:
– Հեղափոխության քաղաքական փուլն ավարտված է դեկտեմբերի 9-ի արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններով: Ես կարծում եմ՝ մենք արդեն մուտք ենք գործել տնտեսական հեղափոխության փուլ, որը պարտադիր պետք է լինի: Եթե չեղավ, ապա մենք կրկին վերադառնալու ենք ի շրջանս յուր:
Ռոզա Հովհաննիսյան
MediaLab.am
