«Աշխատել եմ ԲԴԽ երկու նախագահի հետ, և այդ ժամանակ ԲԴԽ-ն շատ ավելի անկախ է եղել, քան վերջին մի քանի ամսվա ընթացքում». Գրիգոր Բեքմեզյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Բարձրագույն դատական խորհրդի նախկին անդամ Գրիգոր Բեքմեզյանը

– Պարո՛ն Բեքմեզյան, հայտարարել եք Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամի լիազորությունները դադարեցնելու մասին: Ձեր հայտարարության մեջ նշել էիք՝ կան խորքային խնդիրներ, և այդ կառույցում անելիք չունեք: Ինչի՞ մասին է խոսքը:

– Ես հայտարարության մեջ ինչ նշել եմ՝ պնդում եմ: Այս պահին չէի ցանկանա ավելին ասել, որովհետև ես հույս ունեմ, որ իմ հայտարարությունը նպատակին կծառայի, ու իմ ասած խնդիրները խորհուրդը իր մեջ կփորձի վերացնել:

Ես դրա համար որոշել եմ մի քիչ սպասել, լրացուցիչ ոչինչ չասել, չանել, որովհետև այդ հույսը շարունակում է մնալ: Հետևելու եմ խորհրդի աշխատանքին, որովհետև ես ինձ համարում եմ այդ կառույցին կապված ու բարձր եմ գնահատում խորհրդի դերը դատական իշխանության անկախության հարցում: Հավատացեք՝ եթե ես տեսնեմ, որ մոտակա ժամանակներում ոչինչ չի փոխվում, կփորձեմ հրապարակային խոսքով ցույց տալ այն խնդիրները, որոնք, իմ կարծիքով՝ ազդում են խորհրդի աշխատանքի վրա:

Բայց այս պահին ավելին ասել չեմ ուզի:

– Ձեր հայտարարության մեջ ԲԴԽ-ի անկախության հետ կապված մտահոգություն էիք հայտնել՝ մատնանշելով վերջին մեկ շաբաթվա գործընթացները: Դա արդյոք պայմանավորվա՞ծ էր Կարեն Անդրեասյանի՝ ԲԴԽ նախագահ ընտրվելով՝ հաշվի առնելով քաղհասարակության հայտարարությունները, թե այդ կառույցը նրա նախագահությամբ չի կարող անկախ գործել:

– Այո՛, ես նշել էի վերջին մի քանի ամիսների ու շաբաթվա ընթացքում տեղի ունեցած գործընթացները, որոնք իմ դուրը չէին գալիս, և ես հայտնում էի մտավախություններ: Ես սպասում էի, որ խորհրդի նոր անդամների ներկայացմամբ և ընտրությամբ միգուցե իմ մտավախությունը վերանար: Բայց քանի որ իմ մտավախությունը չի վերացել, ավելին, վերջին մեկ օրվա ընթացքում ավելի ամրապնդվեց, որոշեցի դուրս գալ:

– Կարեն Անդրեասյանի կուսակցական լինելը, թեկուզ՝ նախկինում, ըստ ձեզ, չի՞ խանգարի ԲԴԽ-ի անկախությանը: Սա ձեզ արդեն հարցնում եմ որպես անկախ մասնագետ:

– Ընդհանրապես իմ սկզբունքը եղել է հետևյալը՝ իրավաբանը չպետք է լինի կուսակցական, որպեսզի լինի օբյեկտիվ: Եթե իրավաբանը կուսակցական է, ինքն այլևս իրավաբան չէ, չի կարող օբյեկտիվ լինել, որովհետև կուսակցական շահը ամեն դեպքում գերակայում է:

Չեմ ուզում անձի հետ կապել: Եթե անձը մի քանի ամսով դառնում է կուսակցական, հետո դուրս է գալիս կուսակցությունից, որքանո՞վ է ինքը կուսակցությանը նվիրված: Ամեն դեպքում կուսակցականությունը ճիշտ բան չէ իրավաբանների համար:

– Պարո՛ն Բեքմեզյան, ԲԴԽ անդամի պաշտոնում ձեր թեկնածությունն առաջադրել էր իշխող «Իմ քայլը» խմբակցությունը, և խորհրդարանում ձեզ ընտրեցին հիմնականում նրանք: Ձեզ հետ կապված նրանց հույսերը չարդարացնելու զգացում չունե՞ք:

– Ինձ միայն իշխող ուժը չի ընտրել: Այն ժամանակ խորհրդարանում էին «Բարգավաճ Հայաստան» և «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցությունները, որոնք ևս ինձ ձայն են տվել: Ես միշտ ասել եմ՝ կուսակցական չեմ եղել, ու ինձ չեն առաջադրել որպես իրենց թիմի մարդ, հետևաբար որևէ մեկի ու որևէ ուժի նկատմամբ պարտավորություն չեմ ունեցել ու չունեմ:

Իմ միակ պարտավորությունը եղել է դատական իշխանության նկատմամբ: Բարեբախտաբար, իմ բոլոր գործողություններում ես եղել եմ թափանցիկ ու իմ բոլոր մտավախությունների մասին հայտնել եմ բոլոր հնարավոր անձանց, որոնք կապ են ունեցել դատական իշխանության հետ:

Ես ամեն ինչ արել եմ, որ այն ժամանակ խորհրդարանում տված երդումը պահեմ:

– Երբ դուք ԲԴԽ անդամ էիք, քաղհասարակությունը դժգոհում էր ԲԴԽ գործունեությունից՝ հայտարարելով, թե հետապնդում է իրականացվում դատական իշխանության առանձին ներկայացուցիչների նկատմամբ: Այդ ժամանակ ազա՞տ էիք գործում, կա՞ր ճնշում ԲԴԽ անդամների վրա:

– Ես երբևէ իմ նկատմամբ ճնշում չեմ զգացել իշխանությունների կողմից: Աշխատել եմ ԲԴԽ երկու նախագահի հետ, մեկը՝ պաշտոնակատար: Կարող եմ ասել, որ այդ ժամանակ ԲԴԽ-ն շատ ավելի անկախ է եղել, քան վերջին մի քանի ամսվա ընթացքում: Դրա համար ես այդ հայտարարությունս արեցի ու դուրս եկա: Ես հիմա ԲԴԽ անկախության վտանգ եմ տեսնում:

– Իսկ դուք Կարեն Անդրեասյանի հետ ի՞նչ հարաբերություններ ունեիք, կա՞ր անձնական, գործընկերային լարվածություն:

– Հատուկ խնդիրներ չեմ հիշում, չեմ տեսել: Կարեն Անդրեասյանի հետ, ճիշտ է՝ միասին ենք սովորել համալսարանում, և հատուկ խնդիր չկա, որ ասեմ: Միասին չենք աշխատել մինչև այս վերջին մի քանի օրը, կամ երբ ինքը նախարար էր:

Իր բերած վարույթների մասով, հիշում եմ՝ դժգոհում էր ԲԴԽ-ից, քանի որ դրանք մերժում էինք: Անկեղծ ասած, այդ վարույթները անորակ էին, բայց թե դա որքանո՛վ է ազդել անձնական հարաբերությունների վրա՝ չեմ կարող ասել:

Իմ մասով որևէ խնդիր չկա, որովհետև ես պրոֆեսիոնալ եմ վերաբերյալ իմ բոլոր գործընկերներին:

– Շատ լավ, պարո՛ն Բեքմեզյան, ինչպե՞ս եք վերահսկելու ԲԴԽ-ի գործունեությունը, ի՞նչ դիրքերից:

– Հետևելու եմ ԲԴԽ-ի գործունեությանը, որոշումներին: Գիտեմ՝ ովքեր են լինելու դատավորի թեկնածու, ովքեր են տեղափոխվելու, և ես ունեմ իմ պատկերացումները, թե ո՛ր դեպքում տվյալ որոշումը կլինի օբյեկտիվ, ո՛ր դեպքում՝ ոչ:

– Կա՞ դատավորների ցուցակ, որոնցից պետք է ազատվել:

– Նման ցուցակ ես չեմ տեսել:

Հասմիկ Համբարձումյան

MediaLab.am