«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Երևանի մամուլի ակումբի ղեկավար Բորիս Նավասարդյանը
– Պարո՛ն Նավասարդյան, ամանորյա զարդարանքների համար համայնքային բյուջեից մոտ 192 միլիոն դրամ հատկացնելը արդարացված համարո՞ւմ եք: Շատ էին մեկնաբանությունները, որ այս իրավիճակում պետք չէր տոնական զարդարանքների վրա այդքան գումար ծախսել, համաձա՞յն եք:
– Կարծում եմ, որ ամեն դեպքում տոները պետք են և՛ քաղաքացիների, և՛, մասնավորապես, երեխաների համար, հաշվի առնելով, որ Հայաստանն այս տարի «Մանկական Եվրատեսիլի» մասնակիցներին է հյուրընկալում, կարելի է դա արդարացված համարել: Սակայն մենք նաև տեսնում ենք, որ դա արվել է ոչ այնպես, ինչպես կարվեր որակյալ կառավարման պարագայում, ու քանի որ վնասները, կարծում եմ, շատ մեծ են լինելու, հետևաբար այդ հանգամանքը հաշվի առնելով, միանշանակ այդ ծախսերը չի կարելի արդարացված համարել:
– Վնասներ ասելով՝ նկատի ունեք շենքերի վրա արված անցքե՞րը:
– Այո՛, նկատի ունեմ շենքերին հասցված վնասները:
– Իսկ նորմալ կառավարման պարագայում նույն գործընթացն ինչպե՞ս պետք է կազմակերպվեր, որ և՛ վնասներ չլինեին, և՛ դժգոհության ալիք: Ինչո՞ւ չկա այդ նորմալ կառավարումն այսօր:
– Ցավոք, միայն այս դեպքում չէ, որ դրսևորվում է որակյալ կառավարման բացակայությունը, դա համարյա բոլոր ոլորտներին է վերաբերում, ու սա ընդամենը այդ ամենի ցցուն ապացույցն էր: Այստեղ հաշվի չեն առել՝ ով է կատարում աշխատանքը, ինչ տեխնիկական հնարքներ է պետք կիրառել, ու որևէ պատասխանատվություն, որքան տեսնում ենք, չկա: Այսինքն՝ որակյալ կառավարման բոլոր բաղադրիչներն այստեղ բացակայում են, ու, այդ առումով, այն ուրախությունը, որը կարող էր պարգևել այդ զարդարանքը երևանցիներին, հիմնականում ստվերվեց, ու, կարծում եմ, ընդհանուր տպավորությունն ավելի շատ դառն է, քան դրական:
– Պարո՛ն Նավասարդյան, ձեզ համար ընդունելի՞ են այն հիմնավորումները, որ այսքան գումար զարդարանքների վրա ծախսելու փոխարեն լավ կլիներ առաջնագիծը կահավորել, պատերազմի հետևանքով տուժած ընտանիքներին աջակցել:
– Եթե համեմատում ենք այդ ծախսերը, որոնք գոնե գաղափարապես արվում են ամբողջ հասարակության համար, այն ծախսերի հետ, որոնք արվում են իշխանության ներկայացուցիչների կյանքն ու աշխատանքը հարմարավետ դարձնելու համար, ուղղակի անհամեմատելի են: Հետևաբար, եթե մտածում ենք Հայաստանի անվտանգային, սոցիալական խնդիրները լուծելու մասին, ավելի շատ պետք է ուշադրություն դարձվի իշխանության վերնախավի համար արվող ծախսերին: Այդ թվերի ֆոնին կոնկրետ այս տոնական ծախսերը, կարծում եմ՝ չնչին են երևալու:
– Եթե ուշադրություն դարձվի, հանրությունը պահանջատեր լինի, կարծում եք, թե իշխանությունն իր հարմարավետության համար նախատեսված գումարների չափը կկրճատի՞:
– Հանրային արձագանքն այն ժամանակ իր կարևորությունն ու նշանակությունը կունենա, երբ իշխանությունների ներկայացուցիչները դրա պրակտիկ հետևանքները կտեսնեն: Այսօր նրանք այդ հետևանքները չեն տեսնում, այսինքն՝ իրենց պաշտոններ զբաղեցնելը, ընտրությունների, այդ թվում նաև՝ ՏԻՄ ընտրությունների վրա դա չի ազդում, ու, փաստորեն, այն համոզման են մնում, որ ամեն ինչ օրինաչափ է, ու հասարակությունը որևէ դժգոհություն չունի իրենցից:
– Սպասելի՞ էր այս իշխանությունից նման վարքագիծ, եթե հիշենք նրանց քննադատությունները նախկին իշխանությունների նույն գործելաոճի մասով, նրանց հնչեցրած քննադատությունները, իրենց բնորոշած՝ արատավոր երևույթների նկատմամբ:
– Բավականին կարճ էր այն ժամանակահատվածը, երբ կարելի էր տարբերություններ արձանագրել նախկինների ու ներկաների վարվելակերպի միջև: Բավականին արագ՝ հենց առաջին տարվա ընթացքում, հիմքեր կային կասկածներ ունենալու, իսկ հետագայում նաև անհերքելի դրսևորումներ եղան, որոնք պետք է հասարակությանը համոզեին, որ անձնական հարցերը լուծելու առումով ներկա իշխանությունները համարյա չեն տարբերվում նախկին իշխանություններից: Որոշ դեպքերում նույնիսկ ավելի բացահայտ են գործում, քան նախկինները, որոնք ինչ-ինչ հարցեր քողարկված էին անում: Նորերը, կարծես թե, այնքան էլ չեն հասկանում, որ համեստությունն է ի վերջո զարդարում այն մարդուն, որը ծառայում է իր հասարակությանը, իր քաղաքացիներին:
– «Եվրատեսիլի» մրցույթի կազմակերպման մասով ձեր դիտարկումներն եմ խնդրում. սիմվոլիկաները, որոնք ընտրել են, ի՞նչ խորհուրդ ունեն, հայկական մշակույթի ներկայացմանը նպաստո՞ւմ են դրանք:
– «Եվրատեսիլը» առանձնահատուկ մրցույթ է, որում շատ դժվար է հաջողության հասնել թե՛ կազմակերպման և սիմվոլիկայի ընտրության առումով, թե՛ ուղղակի մասնակցությամբ: Բավականին բարդ է այդտեղ բարձր արվեստի կամ ազգային առանձնահատկության դրսևորումները ներկայացնել ու հասնել անհրաժեշտ արդյունքի: Դա ենթադրում է բարձր պրոֆեսիոնալիզմ, որոնք այս պարագայում չեն դրսևորվել, գնացել են ստանդարտ ճանապարհով:
Սրա համար դժվար է մեղադրել, որովհետև մշակութային ցանկացած երևույթ ունի իր ավանդույթները, ու, փաստորեն, մեզ մոտ ոչ ոք բարձր նշաձող չի սահմանել, այսինքն՝ գնացել են արդեն եղած ճանապարհով, ու մենք տեսնում ենք ստանդարտ մոտեցումներ այս միջոցառման կազմակերպման ընթացքում:
– Այսինքն՝ ինչ-որ յուրահատկություններ, անհատական ձեռագիր չկան՞, պարո՛ն Նավասարդյան:
– Կարծում եմ, այդպիսի խնդիր դրված չէր, ընդամենը խնդիր էր դրված, որ ամեն ինչ լինի ճոխ և գրավիչ, բայց որպեսզի հայկական մշակույթը ևս այստեղ ջատագովվի, գործադրած որևէ ջանք տեսանելի չէ:
– Իսկ այդ ճոխության ու գրավիչ լինելու մասով կարողացե՞լ են նպատակին հասնել:
– Այն առումով, որ կարծես թե համապատասխանում է «Եվրատեսիլի» չափորոշիչներին՝ հա, բայց որքանո՞վ է արդարացված այն տեսանկյունից, որ պետք է արտերկրից շատ հյուրեր ունենայինք, և՛ դժվար էր ակնկալել, որ կստացվի, և՛, փաստորեն, տեսանք, որ չի ստացվել:
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
