ԲՀԿ-ն հաստատ չի շահելու զրո տոկոս վստահություն չունեցող ուժերի հետ համագործակցությունից, վստահ եմ․ Վարդան Հարությունյան

«Մեդիալաբի» հարցազրույցը իրավապաշտպան Վարդան Հարությունյանի հետ

– Պարո՛ն Հարությունյան, Ազգային ժողովը քիչ առաջ առաջին ընթերցմամբ և ձայների մեծամասնությամբ ընդունեց Սահմանադրական փոփոխությունների մասին նախագիծը, և չի բացառվում կընդունի նաև երկրորդ ընթերցմամբ։ Ի՞նչ գործընթաց է սա։

– Երկու և ավելի տարի է՝ այդ մասին է խոսվում․ Սահմանադրական դատարանի խնդիրը պետք է լուծվի Ազգային ժողովում։ Չգիտես ինչու՝ երկար ձգվեց, և ի վերջո կյանքը ստիպեց, որ նրանք հանգեն միակ ճիշտ լուծմանը։

Հիմա տեսնենք, պետք է որ լուծումը գտնվի խորհրդարանում։ Թե ինչ քայլեր կանեն հետո, ինչ հերթականությամբ կլինեն այդ քայլերը և ինչ ընթացք կունենան դրանք՝ կարծում եմ, օրերի խնդիր է, կտեսնենք։

– Ընդդիմությունը չմասնակցեց այդ նիստին, և նրանց շարքերից նույնիսկ հնչեցին հայտարարություններ, որ սահմանադրական կարգը տապալելու անթաքույց տարրեր կան։ Դուք՝ որպես մասնագետ, ի՞նչ կարծիքի եք։

– Չկա նման տարբերակ։ Ես կարծում եմ, Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանադրական կարգը տապալվել է այն օրը կամ այն ժամանակ, երբ մի խումբ պալատական իրավաբաններ իրենց շեֆի՝ Սերժ Սարգսյանի համար անձնական օգտագործման Սահմանադրություն գրեցին, այնուհետև կեղծ հանրաքվե իրականացրեցին, ներդրեցին այս Սահմանադրությունը, որը անընդհատ խոչընդոտում է մեր զարգացումը։

Հիմա այս ուղղումներով, այս շտկումներով սահմանադրական կարգը պետք է վերականգնվի։ Ես, ընդհանրապես, կարծում եմ, դեռ մեկ տարի առաջ պետք է ունենայինք նոր Սահմանադրություն, որը չպետք է բոլորովին կրկներ հին Սահմանադրությունը։ Կարծում եմ՝ այդ հապաղումը մեր իշխանությունների լրջագույն թերացումներից մեկն է․ նրանք 2018-ի օգոստոսի վերջին չնախաձեռնեցին այդ փոփոխությունները և 2019-ին չիրականացրեցին նոր Սահմանադրություն ընդունելու գործը։

– Այսօր էլ եղան իշխանական պատգամավորներ, որոնք ընդունեցին՝ սխալ են եղել, որ ավելի շուտ չեն ձեռնարկել սահմանադրական փոփոխությունները։ Ըստ ձեզ՝ ինչո՞ւ ուշացան։

– Հայերեն գեղեցիկ բառ կա՝ համարձակ, և, չգիտես ինչու, նրանք չեն ընդունում այդ բառը և դրա փոխարեն օգտագործում են ռուսերեն «դուխով» բառը։ Նրանք երկու տարի Սահմանադրության հետ կապված և Սահմանադրության համատեքստում դուխով չեն եղել, համարձակություն չեն դրսևորել, դրա համար էլ ուշացել են։

 – Ի՞նչ եք կանխատեսում այս գործընթացի արդյունքում։

– Տեսնենք՝ ինչ զարգացումներ կլինեն։ Կուզենայի, որ դրանք մտածված լինեին, քայլերը մտածված ու հաշվարկված լինեին, չլինեին այնպիսիք, ինչպիսիք եղել են վերջին մեկ տարվա ընթացքում, և լինեին արդյունավետ։

– Մասնագիտական որոշ շրջանակներ արդեն հայտարարում են, որ Սահմանադրության փոփոխությունների խորհրդարանական քննարկումները հաղորդում են հանցագործության մասին, բոլոր 88 պատգամավորները պետական հանցագործներ են, և բոլոր ելույթ ունեցողները իրենց խոստովանական ցուցմունքն են կարդում։ 

– Կրկնեմ՝ հանցագործություն է եղել գործող Սահմանադրությունը այդ ձևով ընդունելը մեր վզին փաթաթելը։ Եվ դրանից ազատվելու յուրաքանչյուր քայլ մեզ ազատում է այդ հանցագործությունից։ Այսկերպ վերացվում է հանցագործությունը։

– ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի շուրջ իրադարձությունների մասին․ որոշ մասը պնդում է, թե քաղաքական հետապնդում է, իսկ իշխանությունը հակադարձում է՝ իրավական գործընթաց է։ Դուք՝ որպես կողքից դիտորդ, ի՞նչ եք կարծում՝ ինչ գործընթաց է։

– Ես այնտեղ քաղաքական պատվեր չեմ տեսնում, տեսնում եմ միայն իրավական գործընթաց։ Բայց այստեղ ես ունեմ մի մեծ բայց՝ եթե ՀՀ գործող իշխանությունները և դատարանները պետք է անդրադառնան ընտրակեղծիքներին, որոնք իրոք մեր կյանքում եղել են, դրանց մասին տարիներ շարունակ խոսել, գրել ենք, գիտենք ընտրակեղծարարներին անուն առ անուն, եթե Գագիկ Ծառուկյանին մեղադրանք է առաջադրվում այս համատեքստում, ապա մյուս ընտրակեղծարարներին նույնպես պետք է առաջադրվի։

Կամ պետք է նախորդ իշխանությունների գործած քաղաքական հետապնդումներին, ընտրակեղծարարությանը տրված լիներ քաղաքական գնահատական, հեղափոխությամբ համարվեր, որ էջը փակվում է, և չանդրադառնային դրան։ Իսկ եթե անդրադառնում են, ապա այդ գործընթացը խտրական չպետք է լինի։

Մենք գիտենք՝ ինչպես են լցոնումներ արել, մենք գիտենք՝ ինչպես են ընտրակաշառքներ բաժանել, մենք գիտենք՝ ինչպես են ընտրատարածքներից մարդկանց առևանգել։ Մենք ամեն ինչ գիտենք, բայց դրա հետ մեկտեղ, եթե պետք է լինի քաղաքական պատասխանատվություն, ապա պետք է լինի բոլորի համար։

– ԲՀԿ-ն քաղաքական քննարկումներ է ծավալում Արթուր Վանեցյանի կուսակցության, ՀՅԴ-ի հետ։ Որքա՞ն է հավանականությունը, որ կձևավորվի ընդդիմադիր դաշտ, այլընտրանք իշխանությանը։

– Ես չգիտեմ՝ ինչ են ցանկանում, փորձում շահել բոլոր այն ուժերը, որոնք դիմել են «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությանը միավորվելու համար, բայց ԲՀԿ-ն հաստատ չի շահելու։ Վստահ եմ։

– Ինչո՞ւ։

– Որովհետև «Բարգավաճ Հայաստանը» պառլամենտական ուժ է, խորհրդարանում ունի ծանրակշիռ ներկայացվածություն, իր ծրագրերը հանգիստ կարող է հնչեցնել, ի կատար ածել՝ առանց կողքի ուժերի, որոնք չունեն հանրային աջակցություն, նույնիսկ 0-ին մոտ տոկոս աջակցություն չեն վայելում։

Պետք է տեսնես՝ ում հետ ես ճանապարհ գնում, ինչքանով են նրանք քեզ նեցուկ լինում։ Լավ, եթե դու նեցուկ եղար, ինչքանո՞վ նրանք քեզ նեցուկ կլինեն։ Եվ նեցո՞ւկ են արդյոք նրանք։

– Պարո՛ն Հարությունյան, իշխող ուժը միայնա՞կ է։

– Իշխանական ուժը միայնակ չէ, դեռևս վայելում է հանրության աջակցությունը, ճիշտ է՝ գնալով կամաց-կամաց, տեղ-տեղ, նույնիսկ որոշ դեպքերում՝ արագ-արագ կորցնում են իրենց հանրային աջակցությունը, բայց դեռևս ունեն այնպիսի պաշար, նրանց մասին միայնակ ասել չի կարելի։

Հասմիկ Համբարձումյան

MediaLab.am