«Մեդիալաբի» հարցազրույցը ռազմական հարցերով փորձագետ Կարեն Հովհաննիսյանի հետ
– Արդեն երկու օր է՝ Ադրբեջանը զինված հարձակում է իրականացնում: Խոսվում է լայնամասշտաբ պատերազմի մասին, ի՞նչ են ցույց տալիս ձեր գնահատականները:
– Լայնամասշտաբ պատերազմ հասկացությունը շատ հարաբերական է, որովհետև ապրիլյան պատերազմը ևս ես համարում էի լայնամասշտաբ: Սա ևս համարում եմ լայնամասշտաբ պատերազմ:
Բայց միաժամանակ լայնամասշտաբ կարող է լինել ամբողջ Հայաստանի սահմանի երկայնքով ծավալվող պատերազմը, այնպես որ, դա խիստ հարաբերական է:
Այս դեպքում ես կարող եմ ասել, որ իրականում այնպիսի պատերազմ է, որի ժամանակ օգտագործվում են Ադրբեջանի զինանոցում եղած գրեթե բոլոր զինատեսակները և զինտեխնիկան:
Ընդ որում, առաջին անգամ 90-ական թվականներից ի վեր Ադրբեջանը թիրախավորում է արդեն քաղաքացիական բնակչությանը և ենթակառուցվածքները՝ դպրոցներ, մանկապարտեզներ, խանութներ, բնակելի շենքեր:
Սա բացառիկ է Արցախյան պատմության ողջ ընթացքում, որովհետև եթե նոր սկսված հակամարտության ժամանակ նման վարքագիծը հասկանալի ու ընկալելի էր, ապա սա բացահայտ հարձակում է, ինչն արդեն իսկ բացառիկ է:
Կարող ենք նաև ասել, որ այն միջազգային հանցագործությունների շարքին դասվող գործողություն է:
Ընդհանուր առմամբ, գոնե մեզ համար իրավիճակը խուճապային չէ, ինչը չէի ասի Ադրբեջանի համար: Եվ այդ էր պատճառը, որ Ադրբեջանը փակեց թերևս միակ պատուհանը աշխարհի հետ՝ Twitter-ը, որպեսզի հանրությունը չկարողանա տեղեկություն փոխանակվել, ու խուճապը չխորանա:
– Մենք այսօր տեսանք, որ նա նոր հարձակում սկսեց արդեն Վարդենիսի ուղղությամբ: Ի՞նչ է սա նշանակում:
– Եթե կհիշեք, սեպտեմբերի 27-ին նաև Վարդենիսի դիրքերի ուղղությամբ եղավ հարձակում, և այնպես չէ, որ այսօրվա հարձակումն առաջին անգամն է:
Ես կարծում եմ, որ արժանի հակահարված ստանալուց հետո պետք է որ նահանջեն, իսկ եթե այդքան արկածախնդիր են, ապա շատ ավելի վատ է լինելու իրենց համար:
Բայց և այնպես, չպետք է տրվենք իրենց սադրանքներին թե՛ տեղեկատվական, թե՛ պատերազմի դաշտում և փորձենք սառնասրտորեն գործել:
– Պարո՛ն Հովհաննիսյան, ՀՀ ՊՆ-ն այսօր զգուշացրել է ադրբեջանական կողմին, որ հայկական զինված ուժերը ստիպված են օգտագործել մեծ մակերեսների վրա կրակային խոցման, շարժական և անշարժ գույքի ոչնչացման մեծ ազդեցություն ունեցող սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի տեսակներ: Սա «Իսկանդերի» մասի՞ն է խոսքը, այսինքն՝ իրավիճակը դրա՞ն է տանում:
– Ըստ էության, այո՛, դրա օգտագործման ժամանակն է, այսինքն՝ հակառակորդը ստիպում է հայկական կողմին գնալ այդ քայլին:
Կարծում եմ՝ առայժմ չենք հասնի նրան, որ «Իսկանդեր» օգտագործենք, բայց, այնուամենայնիվ, եթե ստիպեն, ապա, ինչու ոչ, դա էլ կարող ենք օգտագործել: Սակայն մինչ «Իսկանդերը» մենք նաև այլ զինտեխնիկա ունենք, որ կարող ենք օգտագործել ու ավելի էֆեկտիվ արդյունքներ գրանցել:
– Ո՞րն է դա:
– Չեմ կարող բացահայտել:
– Լավ, պարզ է: Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության աշխատանքն այս օրերին, դրանք ճի՞շտ ուղղությամբ են ընթանում:
– Մենք սեպտեմբերի 27-ից ի վեր ճիշտ ուղղության վրա ենք: Այսինքն՝ մենք տալիս ենք արժանի հակահարված: Նույնիսկ մեր գործողությունները այլևս միայն պաշտպանողական գործողություններ չեն, և մենք, դրանից զատ, նաև հակագրոհներ ենք ձեռնարկում, ընդ որում, հակագրոհները դրական արդյունք ունեն:
Ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը շատ ճիշտ է գնահատում իրավիճակը, այսինքն՝ հույսը երկրորդական-երրորդական բաների վրա չի դնում, չփորձեմ շատ փակագծեր բացել, և, շատ ճիշտ ու ռեալ գնահատելով իրավիճակը, գործում է ըստ այդմ:
– Ի՞նչ կանխատեսումներ ունեք, ինչպե՞ս կավարտվի այս ամենը, հնարավո՞ր է նոր հրադադար կնքվի: Շատերն ասում են, թե սա վերջին պատերազմն է:
– Ես դեմ եմ հրադադարին, որովհետև հրադադարը հաջորդ մեծ պատերազմի սկիզբն է, ըստ էության, և ես նույնպես ասում եմ, որ սա վերջին պատերազմն է լինելու: Կոպիտ ասեմ, որ ավելի բնութագրիչ լինի՝ ով ինչ վերցնի, դրանով սահմանափակվի և վերջ:
Հասմիկ Համբարձումյան
MediaLab.am
