«Եթե դասեր չքաղենք, շատ վատ է լինելու, կորցնելու ենք ամեն ինչ». Դավիթ Բաբայան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Արցախի ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը

– Ադրբեջանի ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների ինստիտուտի ղեկավար Ահմեդ Սահիդովը հայտարարել է, որ հունիսին Ստեփանակերտը լինելու է Ադրբեջանի բանակի վերահսկողության տակ՝ լինի խաղաղ, թե ուժով: Այսպիսի լուրերը հիմա ինչո՞ւ են ասպարեզ նետվում, ի՞նչ խնդիր է Ադրբեջանը լուծում:

– Հիմնական խնդիրը եղել և մնում է մեկը՝ հայաթափել Արցախը: Դա նրանք մտադիր են իրականացնել տարբեր եղանակներով՝ և ռազմական, և այլ ճանապարհներով: Հիմա տեսնում ենք, որ ռազմական ճանապարհով դա անհնարին է, որովհետև այստեղ ռուսական խաղաղապահ ուժեր են: 

Այսինքն՝ Արցախի, Ստեփանակերտի վրա ցանկացած հարձակում կլինի լայնածավալ պատերազմ Ռուսաստանի դեմ, այսինքն՝ տարածաշրջանային բախում Թուրքիայի մասնակցությամբ և այլն: 

Պատկերացրեք, թե ի՛նչ իրավիճակ կարող է ստեղծվել: Շատ ավելի քիչ ռեսուրսներ ծախսելով, նման հայտարարություններ անելով՝ փորձում են միևնույն նպատակին հասնել՝ ներկայացնելով մեր ժողովրդին, որ Արցախն ապագա չունի, որ Արցախը անվտանգ չէ:

Փորձում են ազդել ժողովրդի բարոյահոգեբանական համակարգի վրա, խարխլել այն և այլն: Բնական է, որ նրանք երբևիցե չեն հրաժարվելու նաև ռազմական ճանապարհով հարցերը լուծելուց, եթե կարողանան: Այսօր, գիտեք՝ մշակութային ցեղասպանություն են իրականացնում, ոչնչացնում են բոլոր եկեղեցիները, կոթողները: Հիմա արդեն պոկել են Շուշիի Ղազանչեցոցի խաչերը: Մի բան, որ կանխատեսելի էր: Այս առումով ունենք այն, ինչ ունենք: 

– Տեսակետ կա, թե քանի որ ընտրությունները մոտենում են, այս մանիպուլյացիաների ամենաթեժ կետն ու թիրախը լինելու է Արցախը: Ինչպե՞ս է հնարավոր դիմակայել այս ամենին:

– Միայն մեկ ճանապարհ կա հաջողության հասնելու, եթե մեր պետությունը կրկին ուժեղանա, եթե կարողանանք վերականգնվել, վերակենդանացման բաժանմունքից դուրս գանք: Ուրիշ ոչ մի այլ տարբերակ չկա: 

Դրա համար հասարակությունն իրոք պետք է համախմբված լինի, պետք է ատելության մթնոլորտը դուրս գա, պետք է պրոֆեսիոնալներ լինեն, ժողովուրդը որպես հասկացություն պետք է լինի, ոչ թե ամբոխ: 

Սա երկարատև գործընթաց է, մեծ աշխատանք պետք է տարվի կրթադաստիարակչական ոլորտում, մատաղ սերնդի հայեցի դաստիարակության ոլորտում և այլն: Եվ, իհարկե, կարճաժամկետ և միջնաժամկետ տեսլականներով նույնպես պետք է շարժվենք: Օրինակ՝ պետք է ամեն ինչ արվի, որ, իսկապես, մարդկանց համախմբվածությունը լինի հզոր: Սա ամենակարևոր բանալին է: 

Կարճատև առումով պետք է որոշ կտրուկ քայլեր ձեռնարկել: Օրինակ՝ որոշ դեգեներատներ խոսում էին, որ ղարաբաղցիները թուրք են, այսօր էլի ակտիվացել է երգիչ Ռուբեն Հախվերդյանը: Նրա նմաններին պետք է բանտ նստեցնել, պատասխանատվության ենթարկել: 

Հասարակությունը պետք է բոյկոտի նման դեգեներատներին, այլ ոչ թե հարցազրույցների հրավիրեն, համերգներ կազմակերպեն: Որովհետև նման մարդիկ քանդում են մեր ինքնությունը, ոչնչացնում են մեր պետականությունը: Նրա նմանները, դժբախտաբար, շատ են: Եթե մենք խոսում ենք, որ Ադրբեջանը քանդում է Ղազանչեցոցի խաչը, ո՞վ է ավելի վտանգավոր՝ այդ Հախվերդի՞ևը, թե՞ Ադրբեջանն ու Թուրքիան: Իմ կարծիքով՝ այդ դեգեներատներն ավելի վտանգավոր են: Նաև նրանց պատճառով է, որ այսպիսի իրավիճակում ենք հայտնվել: 

– Դո՞ւք էլ եք կարծում, որ ընտրությունների շրջանում կսրվեն ու ավելի կխորանան Արցախի շուրջ մանիպուլյացիոն լուրերը:

– Ադրբեջանը, իհարկե, օգտագործում է այս ամենը, բայց դա ընտրություններով չի պայմանավորված: Նրանց համար Արցախի ոչնչացումը գերնպատակ է՝ անկախ նրանից՝ ընտրություններ կան, թե չկան: Ընտրությունները գուցե մարտավարական առումով ավելի ակտիվացնում են այդ գործընթացը, բայց Արցախը ոչնչացնելու նպատակը գոյություն ունի անկախ ընտրություններից: 

– Դուք խոսեցիք ատելության մթնոլորտի մասին: Արցախում նույնպե՞ս կա այդ մթնոլորտը, թե՞ դա ավելի շատ բնորոշ է հայաստանյան իրականությանը: 

– Իհարկե, միգուցե այդ աստիճանի ատելության մթնոլորտ չկա, բարեբախտաբար: Կա մեկ այլ մթնոլորտ, որը կապված է հետպատերազմյան վիճակի հետ: Այստեղ մի քիչ ուրիշ է, բայց ընդհանուր առմամբ մեր հասարակությունը պետք է իսկապես դասեր քաղի: Եթե դասեր չքաղենք, շատ վատ է լինելու, կորցնելու ենք ամեն ինչ: Դրա համար մեզնից շատ բան է կախված, եթե ոչ ամեն ինչ: 

– Ֆրանսիայի խորհրդարանականները հայտարարել են, որ Արցախի հետ կապված նախաձեռնություններով, բանաձևերով են հանդես գալու: Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում այս գործընթացը, որ որոշակի ակտիվություն կա միջազգային հանրության մոտ, հատկապես Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի կողմից:

– Մենք ուզում ենք և իհարկե, զարգացնելու ենք մեր հարաբերությունները տարբեր երկրների հետ, հատկապես այն երկրների, որտեղ կա հայկական սփյուռք: Մենք մեր քաղաքականությունը շարունակելու ենք Արցախը ներկայացնելու որպես աշխարհաքաղաքական սուբյեկտ: 

Մենք պետք է ամեն ինչ անենք, որ այդ կարգավիճակն ունենանք: Հիմա կարգավիճակի խնդիրը ոչ միայն ուղղակի Արցախի ճանաչումն է, այլև Արցախը որպես աշխարհաքաղաքական սուբյեկտի կարգավիճակ ունենալը: Սա, իհարկե, հայտարարություններով չի որոշվում, որոշվում է իսկական, ռեալ քաղաքականությամբ: Ա՛յ դա պետք է մենք անենք: 

– Այս փուլում որքանով հնարավոր կլինի վերականգնել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի եռանախագահության ձևաչափը՝ հաշվի առնելով նաև Ադրբեջանի դիրքորոշումն ու պահվածքը: Ընդհանրապես, հնարավո՞ր է կարճ ժամանակահատվածում վերադարձ այդ ձևաչափին:

– Կարծում եմ՝ մենք չպետք է ժամանակի հետևից ընկնենք, կոնկրետ օր նշենք, բայց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի եռանախագահության ֆորմատն իրեն չի սպառել, և, կարծում եմ, որ այսուհետ ևս այն գործնական կլինի: 

Մանե Հարությունյան

MediaLab.am