«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է «Արդար Հայաստան» կուսակցության նախագահ Նորայր Նորիկյանը
– Պարո՛ն Նորիկյան, երեկ խորհրդարանական մեծամասնության նախաձեռնությամբ ստեղծվել է 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողով: Այսօր էլ «Պատիվ ունեմ» և «Հայաստան» խմբակցությունները հայտարարեցին, որ բոյկոտում են այդ հանձնաժողովի աշխատանքները: Ինչպե՞ս եք սա մեկնաբանում:
– Երբ հարցը վերաբերում է իրենց պատգամավորական աթոռներին, որոշ անձանց՝ այս կամ այն պաշտոնում ընտրվելուն, աշխատավարձ ստանալուն, ԱԺ օրենսդիր գործունեությանը մասնակցելուն, կառավարության հետ հարցուպատասխանին մասնակցելուն՝ իրենք կան: Իսկ երբ խնդիրը վերաբերում է ռազմավարական բնույթի հարցերի լուծմանը, ներքին ու արտաքին մարտահրավերների չեզոքացմանը, Հայաստանի աշխարհաքաղաքական զարգացումների վերաբերյալ որևէ դիրքորոշման ներկայացմանը, այդ ընդդիմություն կոչվածը չկա, խուսափում է և, ըստ էության, թռած է պատասխանատվությունից:
Այս հանձնաժողովի շրջանակներում եթե բան ունեն ասելու այն մասին, թե ինչ է տեղի ունեցել Արցախյան աղետալի պատերազմի ընթացքում, թող ներկայացնեն փաստերը, ցույց տան մարդկանց, ճշմարտությունը բացահայտեն, հավաքեն հավելյալ նյութեր, հիմնավորեն ու ներկայացնեն էն, ինչ երկու տարի շարունակ խոսում են:
Ես կարծում եմ՝ քննիչ հանձնաժողովի գործունեությունը պետք է միտված լինի բացառապես պատերազմի բռնկման պատճառների վերհանմանը:
Որևէ իշխանություն կամ որևէ քննիչ հանձնաժողով մեղավոր նշանակելու սահմանադրական լիազորություն չունի: Քննիչ հանձնաժողովը ընդամենը ուսումնասիրելու է կատարվածի հանգամանքները, իսկ Հայաստանում մեղավոր նշանակվում են միայն դատարանի կողմից:
– Ընդդիմությունն ասում է, որ «հանձնաժողովը լծված է լինելու իշխանության անմեղության բեմադրմանը…»
– Այս ընդդիմությունը և գործող իշխանությունը պատասխանատու են Հայաստանի 30 տարվա կառավարման համար, թող չփորձեն խուսափել այսօրվա Հայաստանի ողբերգական իրավիճակի համար պատասխանատվությունից: Մեզ նման մարդիկ, ուժերը կարող են խոսել և ներկայացնել անաչառ արբիտրի գործառույթ և թե՛ գործող, թե՛ նախկին իշխանություններից հաշիվ պահանջել՝ ի՞նչ գործողությունների հետևանքով մենք կանգնեցինք այսօրվա ողբերգական իրավիճակի առաջ:
Այո՛, մենք սովոր ենք տեսնել՝ ինչպես են գործողները նախկիններին մեղադրում, նախկիններն էլ՝ գործողներին: Այս օրակարգով մենք որևէ հանգրվանի չենք հասնելու:
Այդ կողմերի գզվռտոցից տուժում է Հայաստանի Հանրապետությունը: Եթե այդ հանձնաժողովում գործողները պետք է նախկիններին անվանեն թալանչիներ, նախկինները գործողներին՝ կապիտուլյանտներ, մենք ոչ մի բանի չենք հասնի:
Այդ մենք պետք է երկու կողմերից էլ հաշիվ պահանջենք՝ այդ ի՞նչ գործունեություն իրականացրիք, որի հետևանքով այսօրվա ողբերգական իրավիճակն է ստեղծվել:
– Ընդդիմությունը բոյկոտել էր նաև սահմանադրական բարեփոխումների աշխատանքային խմբի աշխատանքները: Հնարավո՞ր է այս բոյկոտներով ընդդիմությունը փորձում է խուսափել իր բաժին պատասխանատվությունից:
– Խորհրդարանական կառավարման համակարգ ունեցող երկրներում խորհրդարանական ընդդիմության դերը սարսափելի մեծ է: Լավ առումով: Այսինքն՝ իրենք ունեն խորհրդարանական վերահսկողական գործառույթ, որից փաստորեն հիմա հրաժարվում են:
Այլ կերպ ասած՝ ընդդիմությունը հրաժարվում է իր սահմանադրական լիազորությունը իրականացնելուց, չնայած մեր հարկատուների հաշվին ստանում է աստղաբաշխական գումարի աշխատավարձ: Ընտրվել են, հայտնվել են խորհրդարանում և հրաժարվում են իրականացնել իրենց վերահսկողական գործառույթը, ինչը էական է խորհրդարանական կառավարման երկրներում:
Իսկ եթե դուք այդքան սկզբունքային եք, չեք ուզում լեգիտիմացնել գործող իշխանության քայլերը, ապա պատգամավորական մանդատները շպրտեք, դուրս եկեք: Դուրս եկեք, պայքարեք այս իշխանության դեմ: Ինչի՞ մասին է խոսքը: Ձեր տաքուկ աթոռները պահելու համար դուք լավ էլ գործակցում եք նրանց հետ: Հենց հերթը հասնում է ստրատեգիական խնդիրների լուծմանը, փախչո՞ւմ եք պատասխանատվությունից:
Բոլորիդ հաշիվ տալու ժամանակն էլ է գալու:
– Պարո՛ն Նորիկյան, դուք այն գործիչներից եք, որն անհրաժեշտ էր համարում հանձնաժողովի կազմում անկախ փորձագետների մասնակցությունը, և նույնիսկ որպես փորձագետ՝ նշվում էր նաև ձեր անունը: Ձեզ հրավեր եղե՞լ է մասնակցելու քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքներին:
– Գիտեք, որ արտախորհրդարանական ուժերը որոշում էին կայացրել երեք ներկայացուցիչ ունենալ քննիչ հանձնաժողովի կազմում: Այդ երեք ներկայացուցիչներն էին՝ ես, Սամվել Բաբայանը և Դավիթ Սանասարյանը: Բայց մենք դեռևս պաշտոնապես հրավեր չենք ստացել: Ես անձամբ չգիտեմ, թե ինչ իրավասության շրջանակում ենք այնտեղ հանդես գալու: Ես չեմ պատրաստվում գնալ, պատի տակ նստել և լսել, թե ինչ որոշումներ են քննարկվում:
Մենք կքննարկենք, կուսումնասիրենք, թե մեզ ինչ իրավասությունների շրջանակ է առաջարկվում, ինչ հասանելիություն ենք ունենալու, լեգիտիմության ինչ մակարդակ ենք ունենալու, նոր կորոշենք: Եթե ունենանք այնպիսի լեգիտիմություն, որը հնարավորություն կունենա լիարժեք, անկաշկանդ մասնակցել այդ գործունեությանը, բնականաբար շահագրգիռ ենք ինչպես Հայաստանի որևէ նորմալ քաղաքացի բացահայտելու պատերազմի պատճառներն ու հանգամանքները: Մեզ համար դա շատ կարևոր է:
Հասմիկ Համբարձումյան
MediaLab.am
