«Ո՛չ Ջհանգիրյանը, ո՛չ Վարդազարյանը, ո՛չ էլ ես ապագայից չենք եկել, բոլորս եկել ենք անցյալից՝ մեզ վրա դրված լիքը-լիքը ծանր բեռով». Հովիկ Աղազարյան

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը

Պարո՛ն Աղազարյան, Բարձրագույն դատական խորհրդի նախագահի պաշտոնակատար Գագիկ Ջհանգիրյանի մասնակցությամբ ձայնագրության հանրայնացումից հետո չեն դադարում քննադատություններն ու պահանջը, որ նա պետք է հեռանա զբաղեցրած պաշտոնից: Խմբակցությունը նման հարց քննարկո՞ւմ է: Անձամբ ձեր տեսակետը ո՞րն է այդ առումով:

– Խմբակցությունում նման հարց չի քննարկվել, ինչ վերաբերում է իմ անձնական տեսակետին, ապա պետք է ասեմ, որ համաձայն չեմ այն դիտարկումներին, որ դա պետք է Ջհանգիրյանի հրաժարականի հիմք հանդիսանա:

Ինչո՞ւ համաձայն չեք: Նրանք, ովքեր պնդում են, որ Ջհանգիրյանը պետք է հեռանա, ասում են, որ ձայնագրությունից պարզ է դառնում, որ վերջինս միջամտում է արդարադատության իրականացմանը, օբյեկտիվ չէ:

– Դրանք սուբյեկտիվ գնահատականներ են, իսկ որպեսզի դրանց ճշմարտացիությունը պարզվի, պետք է հատուկ քննություն: Ես իրավաբան չեմ ու իրավական գնահատական չեմ տալիս, ես նայում եմ քաղաքական տեսանկյունից և չեմ գտնում, որ հրաժարականի հիմք կա: Եթե քաղաքական ուժերը, ՀԿ-ները նմանատիպ անհանգստություններ ունեն, թող վարույթ հարուցեն: Անձամբ ես կարծում եմ, որ այդ տիպի խոսակցությունը չի կարող հրաժարականի հիմք հանդիսանալ, իմ կարծիքն է, միգուցե սխալ է, բնականաբար:

Փաստորեն, որևէ խնդիր չե՞ք տեսնում այդ ձայնագրության բովանդակության առումով:

– Այո՛, ես որևէ խնդիր չեմ տեսնում այն իմաստով, որ Ջհանգիրյանն ու Վարդազարյանը գործընկերներ են, երկար տարիներ աշխատել են միմյանց հետ, հետևաբար նմանատիպ զրույցներում յուրաքանչյուրը կարող է այս կամ այն հարցը մի քիչ ավելի ազատ ձևով մեկնաբանել, բայց նմանատիպ զրույցներից հետևություն անելը ճիշտ չէ:

Որևէ մեկը կասկածո՞ւմ է, որ 10-15 տարի առաջ դատական համակարգն այն աստիճանի կոռումպացված է եղել, որ էլ չասեմ: Իմ տարիքի, ինձնից 10 տարով երիտասարդ իրավաբանների 90%-ը կաշառակեր է եղել, ինչ-որ մեկը կասկածո՞ւմ է դրանում: Մարդիկ են եղել, հարաբերություններ են եղել, շփվել են իրար հետ:

Հիմա կարող եք ինձ հարց տալ՝ պարո՛ն Աղազարյան, դուք երբևէ կաշառք վերցրե՞լ եք, ես կասեմ՝ չէ՛, դուք կասեք՝ որովհետև հնարավորություն չեք ունեցել, ես ձեզ հետ չեմ վիճի: Կասեք՝ պարո՛ն Աղազարյան, երբևէ կաշառք տվե՞լ եք, իհարկե տվել եմ, հիմա ի՞նչ, դա նշանակում է, եթե ես կաշառք եմ տվել, որ իմ մայրը հիվանդանոցում չմահանա կամ այլ պատճառով, դա նշանակում է, ես գտնում եմ, որ կաշառք տալը և վերցնելը ճի՞շտ բան են, ո՛չ, դա սխալ է, հասարակական մեծ արատ է, որի դեմ բոլորս միասին պետք է պայքարենք:

Ո՛չ Ջհանգիրյանը, ո՛չ Վարդազարյանը, ո՛չ էլ ես ապագայից չենք եկել, բոլորս եկել ենք անցյալից՝ մեզ վրա դրված լիքը-լիքը ծանր բեռով, պետք է թոթափենք այդ բեռը: Հիմա, նման զրույցից հետո գնահատական տալ, բնականաբար, չեմ ընդունում այդ լեքսիկոնը, բայց այդպիսի զրույցներում մենք երբեմն մեզ թույլ ենք տալիս բաներ, որոնք հրապարակային չենք կարող ասել, իսկ այդ ձայնագրության հանրայնացումը չվերացրեց այն խնդիրները, որոնք եղել են ու պետք է լուծում ստանան:

 – Պարո՛ն Աղազարյան, հենց այդ խնդիրների վերացման համար են մարդիկ պահանջում, որ Ջհանգիրյանը հեռանա, որովհետև, ասում են, որ ձայնագրությունից ակնհայտ է, որ Ջհանգիրյանը չի էլ պատրաստվում փոփոխություններ անել:

– Չէ՛, չէ՛, խնդիրն այն է, որ Ջհանգիրյանն այն իրավաբաններից է, պետական մտածողությամբ այն մարդկանցից է, որ միանշանակորեն համարում է, որ եղած արատները պետք է վերացվեն, ու դրան ուղղված աշխատանք է կատարում:

– Ինչպե՞ս է կատարում, այնպես, ինչպես ասում էր Վարդազարյանին այդ ձայնագրության մե՞ջ:

– Գիտեք ոնց, եկեք այդպես չխոսենք: Մենք բոլորս եկել ենք անցյալից, դրանով ամեն ինչ ասված է, էլի: Ա՛յ հիմա, որ մեր խմբակցությունը գլխավոր դատախազի պաշտոնում առաջարկում է Աննա Վարդապետյանի թեկնածությունը, փորձում է նման քայլերով նոր շունչ հաղորդել հեղափոխությանը, դատաիրավական համակարգում այն երազանքները, որ բոլորս ունենք, իրականացնենք, որ մեր երկիրը զարգանա, որ մենք ձերբազատվենք կիսագողական, գողական բարքերից, որ ժողովուրդը վստահություն ունենա դատական համակարգի նկատմամբ:

Այդպիսի զրույցից հետևություններ անել, որ Ջհանգիրյանը պայմաններով է խոսացել, առաջարկություններ է արել, հազար անգամ կներեք, իրավաբանների 95%-ի մոտ էլ դա սովորական լեքսիկոն է, հիմա այդ 95%-ին էլ հեռացնե՞նք համակարգից, բա որտեղի՞ց լրացնենք: Դրա համար պետք է փոխվենք, պատասխան տանք մեր արածի համար:

– Այսօր հանրությունը վստահություն ունի՞ դատական համակարգի նկատմամբ:

– Իհարկե այն աստիճանի, որ մենք կուզեինք՝ չունի, բայց այդ գործընթացը մենք պարտավոր ենք տեղ հասցնել: Խնդիրները շատ են, որոնք մեկ-երկու տարում լուծել հնարավոր չէ:

– Չորս տարում է՞լ հնարավոր չէր որևէ բան անել:

– Իհարկե բավարար չէ, հարցի լուծումը տասնյակ տարիներ է պահանջում, որովհետև դա վաղուց է արմատավորված, մեկ-երկու տարվա խնդիր չէ: Ամբողջ ճահճային համակարգից պոկում ենք մի դրվագ, որտեղ երկու-երեք տղամարդ զրուցում են, այն էլ՝ այդ բնագավառից, ու փորձում գնահատականներ տալ, չի ստացվում:

– Պարո՛ն Աղազարյան, եթե Գագիկ Ջհանգիրյանը շարունակի պաշտոնավարել՝ ձեր նշած փոփոխությունները կյանքի կկոչվե՞ն: Այդպիսի կադրերով իշխանությունը կկարողանա՞ փոփոխություններ անել:

– Գիտեք ո՞նց, այն, որ հիմա մենք զրուցում ենք այդ թեմայով, որ հասարակությունը լայն քննարկման առարկա է դարձնում նմանատիպ, ինչ-որ իմաստով բացասական դրսևորումները, հույս է ներշնչում, որ մենք պետք է այդ ճանապարհով գնանք, ու այդ ճանապարհով գնալիս ոչ միայն պետք է կադրերը փոխվեն, այլ նաև ոմանք պետք է վերադաստիարակվեն, որովհետև այդքան կադրային բազա մենք ուղղակի չունենք:

– Հիմա Ջհանգիրյանին թողնում եք, որ վերադաստիարակվի՞:

– Ես չեմ կարող իրավական գնահատականներ տալ, իմ ասածները քաղաքական են: Նախ՝ իր ասած շատ մտքերի հետ համաձայն եմ, որոնց մեջ կար քաղաքական ենթատեքստ:

Որ Ռոբերտ Քոչարյանը պետք է հետ չգա՞, այս մի՞տքը, պարո՛ն Աղազարյան:

– Իհարկե:

Իսկ համաձա՞յն եք նրա հնչեցրած հետևյալ մտքին, որ եթե իմանար՝ Արթուր Վանեցյանը կամ Ղազինյանն է իշխանության գալու, կգնար, կկանգներ նրանց կողքին:

– Ո՛չ, նա այդ կոնտեքստով չի ասել, որպեսզի հիմնավորի, թե ինչու պետք է Քոչարյանը չգա, ուղղակի համեմատության մեջ ասել է՝ գոնե այդ մարդիկ լինեին: Դա չի նշանակում, որ եթե վաղը Վանեցյանը գա, նա կկանգնի նրա կողքին: Դա բնավ այդ մասին չի խոսում, որ որոշ ընդդիմադիրներ փորձում են դա օգտագործել, թե օրվա իշխանությունների դեմ է այդ արտահայտությունը, դրա հետ համաձայն չեմ ես:

Ընդդիմությունը նաև ասում է, որ եթե Քոչարյանն այդքան վատն էր, ապա ինչո՞ւ է Ջհանգիրյանը նրա ղեկավարության տարիներին բարձր պաշտոններ զբաղեցրել, նրա հետ աշխատել:

– Մենք բոլորս եկել ենք անցյալից, ոչ մեկս ապագայից չի եկել: Ձեր հարցի պատասխանը սա է:

Քրիստինե Աղաբեկյան

MediaLab.am