«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը
– Պարո՛ն Աղազարյան, Արցախի Հանրապետությունում տիրող իրավիճակն ինչպե՞ս եք գնահատում, ի՞նչ նպատակ են հետապնդում ադրբեջանական սադրանքները։
– Դա բացատրվում է պատերազմական իրողություններով, որի մեջ մենք գտնվում ենք Ադրբեջանի հետ։ Հիմա ուղղակի հարաբերական զինադադարի ռեժիմ է, ու, բնականաբար, Ադրբեջանը, որն առավոտից երեկո հայտարարում էր, թե Ղարաբաղի հարց այլևս չկա, լուծել է ռազմաքաղաքական եղանակով, հասկացավ, որ այդպես չէ, ու հիմա գնում է սադրանքների՝ հույս ունենալով ռազմական գործիքակազմով լուծել այն խնդիրը, որն իր առաջ դրել է։
Իսկ այս էպիզոդիկ իրավիճակը, որ կապված է Բերձորի, միջանցքի հետ, ինչ-որ իմաստով առիթ է, որովհետև նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրով այդ հարցը պետք է լուծվեր 3 տարվա ընթացքում, հիմա իրենք փորձում են արագացնել այդ գործընթացը, որովհետև, նորից եմ ասում, այն խնդիրը, որը դրել էին իրենց առաջ, չեն լուծել։
– Բայց, ըստ էության, Ադրբեջանին հաջողվում է այսկերպ ճնշել հայկական կողմին, որովհետև Բերձորի բնակիչները պետք է օգոստոսի 25-ին ազատեն քաղաքը, որ այն հանձնվի ադրբեջանցիներին։
– Բա իրենք գտնում են, որ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության համաձայն՝ իրենց մասով իրենք ճանապարհը սարքել են, հետևաբար հայկական կողմն էլ պետք է անի իր քայլն ու ազատի այդ տարածքները, որովհետև այդ տարածքներն այսպես թե այնպես պետք է ազատվեն։
– Պարո՛ն Աղազարյան, այդ դեպքում ինչո՞ւ ձեր քաղաքական թիմը մինչև հիմա չի կառուցել Լաչինի այլընտրանքային ճանապարհը՝ լավ իմանալով, որ Ադրբեջանն իր մասն ավարտելուց հետո նման պահանջ էր ներկայացնելու։
– Եթե ինչ-որ բան մեր կողմից պետք է արվի՝ դրա համար կա 3 տարի ժամանակ, իսկ այդ ժամանակը դեռ չի լրացել, իսկ ավել բան այդ մասով ես չեմ կարող ասել, ճիշտն ասած։
– Ընդդիմությունն ասում է, որ ձեր իշխանությունը հնազանդվում է Ադրբեջանի պահանջներին, չի կարողանում համապատասխան բանակցություններ վարել, որ գործարքի է գնացել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հետ։
– Մեր ընդդիմադիրներն այդ տեսակետը շուտվանից են օրակարգ բերել, այդ օրակարգով շփվել են ժողովրդի հետ, տևական ժամանակ հնարավորություն ունեին այդ օրակարգը հասցնել հասարակության լայն շրջանակներին, բայց մեր հասարակության լայն շրջանակները չանսացին նրանց անհանգստություններին՝ գտնելով, որ իշխանություններն ադեկվատ են իրենց գործունեության մեջ այս կամ այն հարցում։ Հետևաբար, թող իրենք շարունակեն իրենց գիծը, մենք՝ մերը, որին ժողովուրդը պաշտպանում է։
– Փաստորեն, կարծում եք, որ ձեր քաղաքական թիմն ստեղծված իրավիճակին ադեկվա՞տ է արձագանքում, պատրաստվում։
– Առավել քան ադեկվատ, այո՛։
– Պարո՛ն Աղազարյան, հասարակության մեծ մասը տարակուսած է այն մասով, որ եթե Բերձորն ու հարակից գյուղերը պետք է հանձնվեին թշնամուն, ապա ինչո՞ւ են այդ հատվածներում ներդրումներ արվել, դպրոց, մանկապարտեզ կառուցվել։ Այս հարցի պատասխանը դուք ունե՞ք՝ որպես իշխող քաղաքական թիմի անդամ։
– Անկեղծորեն ասեմ, ես տեղյակ չեմ, որ այդ հատվածներում նոր բաներ են պատրաստվել, եթե այդպես է՝ դա շատ տարօրինակ է, որովհետև Արցախի իշխանություններն իրենք են տիրապետում իրավիճակին ու Հայաստանի կողմից ցուցաբերված օժանդակությանը։
Այդ ֆինանսներն իրենք պետք է նպատակին ծառայեցնեն։ Ես վստահ չեմ, որ այդ տարածաշրջանում ինչ-որ նոր կառույց է արվել, եթե նկատի ունեք մի քանի նոր շենքերը՝ դրանք շուտվանից կան։ Հայկական կողմը ֆինանսական աջակցությունը տալիս է, իսկ դա տնօրինում է Արցախի իշխանությունը, իրենք գիտեն, թե այդ գումարները որտեղ պետք է ծախսեն։
– Շրջանառվող լուրերի համաձայն՝ սեպտեմբերի 1-ից այլևս հնարավոր չի լինի Լաչինի միջանցքով ապահովել Հայաստան-Արցախ կապը։ Այլընտրանքային ճանապարհը մինչ այդ պատրա՞ստ կլինի, որ Հայաստան-Արցախ կապը չկտրվի։
– Կապը չի կտրվի, վստահաբար ասում եմ, որ չի կտրվի, կհասցնե՞ն վերջացնել շինարարությունը, թե՞ օրը կհետաձգվի՝ ժամանակը ցույց կտա։
– Իսկ Ադրբեջանի սադրանքները Բերձորը հանձնելուց հետո էլի՞ կշարունակվեն։
– Իհարկե կշարունակվեն, որովհետև, նորից եմ ասում, նրանք գոհ չեն պատերազմի արդյունքներից, հետևաբար շարունակելու են նաև իրենց ժողովրդին կերակրել թեզերով, որ հեսա հասնելու ենք Երևան, Մեղրի և այլն։ Մենք պետք է պատրաստ լինենք ու տանք արժանի հակահարված։
– Տալի՞ս ենք այդ արժանի հակահարվածը։
– Օրինակի համար դուք կարծում եք, որ չե՞նք տվել, իհարկե տվել ենք։
– Եթե նրանք պահանջում են Բերձորը՝ Բերձորը տալիս ենք, այլընտրանքային միջանցքը ստիպում են սահմանված ժամկետից շուտ գործարկել՝ գործարկում ենք․․․
– Բերձոր չեն պահանջում նրանք, Բերձորն ամսի 9-ի հայտարարությամբ արդեն ստորագրված է եղել, յոթ անգամ արդեն ասեցի։
– Այսինքն՝ այդ փաստաթղթում եղած տարածքներից զատ այլ տարածքային զիջումներ չե՞ն արվել, չե՞ն լինելու։
– Ոչ մի, ոչ մի։ Տեսեք՝ Արցախում իրենք ապօրինի մի քանի տեղեր մտել են, գրավել են, այսպես ասած, Փառուխի դեպքերը լավ գիտենք, ամեն ինչ պետք է անենք, որ նրանց հետ մղենք իրենց դիրքերը, բնականաբար, բայց էն, ինչ կա ամսի 9-ով պայմանավորված, հիմա մի քիչ էս կողմ, մի քիչ էն կողմ՝ ես չեմ կարող բան ասել, բանակցային գործընթացին չեմ մասնակցում, չունեմ էդ լիազորությունները։
– Այդ քայլերն արվո՞ւմ են։
– Արվում են, իհարկե արվում են։ Եթե հիշում եք՝ պատերազմից հետո բոլորը սպասում էին, որ երկու-երեք օր հետո միջանցքը տրվելու է Ադրբեջանին, բայց չկա, չէ՞, այդ բանը, չկա ու չի էլ լինելու։ Մեր օրակարգում չկա էդ հարցը, ճանապարհներն էլ պետք է բացվեն մեր օրենսդրության համապատասխան։
– Պարո՛ն Աղազարյան, համաձա՞յն եք ձեր քաղաքական թիմի որոշ անդամների հետ, որ Արցախում տեղի ունեցողի պատասխանատուն ռուս խաղաղապահներն են, ու իրենք պետք է կարգավորեն ամեն բան, այսինքն՝ Հայաստանը պատասխանատվություն չունի՞ Արցախի նկատմամբ։
– Նրանք համապատասխան մանդատ ունեն, բայց մեր պաշտպանության բանակն էլ նրա համար է, որ այդ փոքրիկ միջադեպերի ժամանակ արժանի հակահարված տա, մինչև ռուս խաղաղապահներն իրենց դանդալոշ մեխանիզմը գործի գցեն ու միջամտեն: Դա չի նշանակում, թե մենք պետք է ձեռքներս ծալած նստենք ու նման բան ասենք, դա սխալ մոտեցում է, ես չեմ ընդունում։
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
