«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Երևանի մամուլի ակումբի պատվավոր նախագահ Բորիս Նավասարդյանը
– Պարո՛ն Նավասարդյան, Ավետիք Իշխանյանի դեմ հարուցված քրեական գործը բնորոշում եք որպես «տարվա զավեշտ», ինչո՞ւ: Ընդհանրապես նմանօրինակ դեպքերի համար հարուցվող քրեական գործերը, ըստ ձեզ, ի՛նչ տրամաբանությամբ են հարուցվում:
– Զավեշտ եմ համարում, քանի որ ընդհանրապես մեր տեղեկատվական դաշտում, այդ թվում նաև՝ սոցիալական դաշտում կան դիսկուրսներ, որոնք սովորական են դարձել: Այլ հարց է, թե որքանով է դա ընդունելի կամ անընդունելի իրավական կամ բարոյական տեսանկյունից, բայց եթե սա ընդհանուր միտում է, եթե կան հազարավոր մարդիկ, որ նման բառապաշարից են օգտվում և օգտվում են նույնիսկ հրապարակային հարթակներում, տարատեսակ հարցազրույցներում և այլն, և այլն, իսկ քրեական պատասխանատվության ենթարկվում են միայն կոնկրետ դեպքերի համար, նշանակում է կա տարբերակված մոտեցում օրենքի ընկալման տեսանկյունից: Ես սա նկատի ունեմ, երբ այս գործընթացն անվանում եմ զավեշտ:
Նորից եմ կրկնում, կարելի է վիճել՝ մարդը պե՞տք է քրեական պատասխանատվության ենթարկվի բառապաշարի համար, թե՞ ոչ, բայց մոտեցումը պետք է նույնական լինի բոլորի նկատմամբ: Երբ մենք բավական հայտնի հանրային դեմքի դեմ տեսնում ենք նման քրեական գործի հարուցում և գիտենք՝ ինչպիսի՛ն է նրա վերաբերմունքն իշխանությունների նկատմամբ ու ինչպիսին է իշխանության վերաբերմունքը նրա նկատմամբ, ապա այստեղ քաղաքական շարժառիթ չտեսնելը միամտություն կլիներ: Սա է հիմքը, որ այս գործն իմ կողմից նման գնահատականի է արժանացել:
– Նկատի ունեք, որ իշխանությունը ընտրովի՞ արդարադատություն է իրականացնում:
– Դա կարող է լինել կա՛մ իշխանության կողմից որևէ պատվեր, կա՛մ կոնկրետ քրեական գործ հարուցողի կողմից իշխանություններին դուր գալու ցանկություն: Երկու դեպքում էլ դա անընդունելի է:
– Իսկ ինչո՞վ եք բացատրում, որ նմանօրինակ քրեական գործերը կա՛մ կարճվում են, կա՛մ հանրությունն այդպես էլ չի տեղեկանում այդ գործերի վերջնարդյունքների մասին:
– Տարբեր պատճառներ են լինում. կա՛մ հարուցողը, կա՛մ հարուցողին պատվեր տվողը փոշմանում է և չի շարունակում ինչ-որ աղմկահարույց գործերը, կա՛մ մեղադրանքի իրավական բազան է այնքան թույլ, որ հեշտությամբ տվյալ անձը կամ իր փաստաբանը պաշտպանվում են մեղադրանքներից:
– Պարո՛ն Նավասարդյան, այս քրեական գործերի հարուցումը որքանո՞վ են նպաստում, որ երկրում առկա ատելության մթնոլորտը մեղմվի:
– Բնականաբար չի նպաստում, առաջին հերթին այն պատճառով, որ մարդիկ տեսնում են տարբերակված մոտեցում, տեսնում են, որ դեպքերի գերակշիռ մասի պարագայում չկան հետևողականություն ու անաչառություն, ու քանի որ նման բառապաշարը մեր հասարակության մոտ որոշ քաղաքական դիվիդենտներ ձեռք բերելու հնարավորություն է պարունակում, դա շարունակվում, խորանում ու ավելի լայն է դառնում երևույթը:
Եթե մեր իշխանությունները առկա իրավիճակից ու մթնոլորտից մտահոգված լինեին, նախ շատ բաներ իրենք իրենց թույլ չէին տա, որպեսզի պատասխանի չարժանանային կամ օրինակ չծառայեին, երկրորդն էլ՝ պետք է շատ հստակ իրավական մոտեցում դրսևորվի պատկան մարմինների կողմից: Ո՛չ մեկն ենք տեսնում, ո՛չ էլ մյուսը:
– Վերջերս իշխանական թևից հայտարարեցին, թե այսօր ունենք արդար ու անաչառ դատական համակարգ, թե որևէ մեկից պատվեր ու հրահանգ չի ստանում, համակարծի՞ք եք:
– Կարծում եմ, որ դատական համակարգի որոշակի սեգմենտներ գոյություն ունեն, որոնք, այո՛, չեն ենթարկվում քաղաքական պահանջներին կամ հրահանգներին, բայց ինչ վերաբերում է քննչական մարմիններին կամ դատախազությանը, ապա այստեղ մենք տեսնում ենք բավական հնազանդ գործունեություն, որը հիմնականում թելադրվում է մասնավորապես Նիկոլ Փաշինյանի կողմից:
– Նման քրեական գործերի հարուցումը տվյալ անձին ճնշելու նպատակո՞վ է արվում:
– Քանի որ մենք արդյունք չունենք, այսինքն՝ ոչ մեկը չի ճնշվում, դժվար թե այդ նպատակը լինի: Հիմնականում անձնական հաշիվների կամ, ես նշեցի` քննչական մարմինների կողմից իշխանությանը դուր գալու միտումն է, սա առանձին դեպքերում, ինչը ընդհանուր մթնոլորտը չի փոխում, բայց անձնական հարցերը լուծելու մեխանիզմ է դառնում:
Քրիստինե Աղաբեկյան
MediaLab.am
